Hoofdstuk 1 Otzi

Vraag antwoord

Waar gaat dit hoofdstuk over?
Over het leven van de eerste mensen

Door wie is Otzi gevonden?
Door 2 Duitse bergbeklimmers

Wanneer is Otzi gevonden?
September 1991

Wanneer was Otzi gestorven ?
5300 jaar geleden

Wie onderzochte Otzi?
Archeoloog professor Splindler

Hoe oud was Otzi toen hij stierf ongeveer?
30 a 45 jaar oud

Wat had Otzi gebroken?
Zijn neus en een aantal ribben

Wat was beschadigd?
Zijn voeten en tanden

Wat voor een kleren had hij aan?
Warme kleding van leer en geweven gras, bontmuts

Wat voor een werktuigen had hij bij zich?
Vuurstenen om vuur te maken, een soort trommel van boomschors om de gloeiende as in te bewaren, een slijpsteen om pijlpunten en zijn dolk te slijpen en een reparatieset om kleding en wapens te herstellen.

Hoe wam het dat zijn longen roetzwart waren?
Waarschijnlijk doordat hij veel rook in ademde van houtskolen

Waar is de naam Otzi van?
Omdat hij is gevonden in Otztal op de grens van Oostenrijk en Italië

Wanneer is het meisje van Yde gevonden?
Op 12 mei 1897

Hoe oud was zij ongeveer?
16 jaar.

Waar is zij gevonden?
In het Drentse dorpje Yde

Begrippen;
Archeoloog: Iemand die door opgravingen de geschiedenis bestudeerd.
Sporen: Iets wat is overgebleven.
Geschiedenis: Wat gebeurd is
Overlevering: Wat mensen duizenden jaren lang hebben doorverteld (verhalen)
Wat is C14-methode: Een archeoloog meet dan hoeveel radioactieve straling een vondst heeft hoe minder straling hoe ouder de vondst
Bron: Alles waaruit wij iets kunnen leren over de geschiedenis
Geschreven bron: Geschreven materiaal met informatie over de geschiedenis
Ongeschreven bron: Materiaal met informatie over de geschiedenis
Prehistorie: De tijd waarin alleen ongeschreven bronnen zijn terug gevonden
Historie: De tijd waaruit het schrift is terug gevonden
Chronologie: Volgorde in de tijd
Historicus: Iemand die onderzoekt wat er in het verleden gebeurd is
Eeuw: Honderd jaar
Millennium: Duizend jaar

MENS (van bron 13 blz. 12)
Rechtop lopend, gebit waarmee hij vlees en planten kan eten, grotere hersenen, het eten van vlees, het omgaan met vuur, maken en gebruiken van werktuigen, leren van soortgenoten van zich zelf en zij omgeving, de moderne mens is waarschijnlijk in Afrika ontstaan

Wat aten de eerste mensen?
Vooral bessen, noten en wortels soms een wild dier
Wild dier: Het eten aten ze op, ze maakten van de huid kleding en de botten gebruikte ze als gereedschap

Wanneer, waar ontdekten ze de grot?
In december 1994 in het zuiden van Frankrijk

Wat stond er op die muren en grond van de grot?
Geschilderde dieren en afdrukken van mensen handen. En voetafdrukken.

Wat lag er in de grot?
Botten en schedels van beren.

Waar is het mee getekend\'?
Houtskool of met rode kleurstof

Hoeveel afbeeldingen zijn er gevonden?
Ongeveer 300 afbeeldingen Waarbij sommige 30.000 jaar oud zijn ( dat is bepaald met de C14- methode)

Wat denken velen?
Dat de grot werd gebruikt door heiligen. ( lees geheim van de grot )

Steentijd: De tijd waarvan vooral stenen resten zijn overgebleven
Homo Erectus: Rechtopstaande mens
Neanderthaler: Voorganger van de moderne mens.
Homo Sapiens: De moderne mens
Middel van bestaan: Manier om in leven te blijven
Jagers en verzamelaars: Mensen die leven van de jacht en het verzamelen van fruit en eetbare planten.
Nomade: Iemand zonder vaste woonplaats die rondtrekt.
Pre-agrariërs/ agrarische: Zij leefden voor de tijd van de boeren

Wanneer leefden sommige mensen al gedeeltelijk van de landbouw?
15.000 jaar geleden

Waar gebeurde het voor het eerst
Midden-Oosten

Waar bewaarde men het voedsel in
In potten van aardewerk

Wat is er daardoor uitgevonden
De ploeg, de maalsteen en de sikkel

Wat moest er gekapt worden voor akkers en weilanden?
Bomen

Wat was belangrijk in Mesopotamië
De rivieren (Eufraat en Tigris)

Wat betekend Mesopotamië
Midden tussen de rivieren

Wanneer ontstonden ongeveer de eerste steden
5000 jaar geleden

Wat betekend Uruk
Uitstekende woonplaats

Wat werd de priester tijdens de oorlogen meestal?
Koning

Waar zorgden de priesters voor
De voedselverdeling,

Wat betekend ruilhandel
Ruilen met producten.
Boekhouding Werd met kleine stokjes in zachte kleitabletten geschreven

Wanneer eindigde de prehistorie ongeveer
Rond 32000 voor Christus

Neolithische revolutie: De tijd waarin wordt overgegaan op de landbouw
Priester: Iemand die voor contact tussen de mensen en God zorgt
Tempel: Gebouw waarin een god wordt vereerd
Spijkerschrift: Schrift uit Mesopotamie (wat nu Irak is)

Wanneer begon de steentijd in Nederland ongeveer?
250.000 jaar geleden

Waar zijn de oudste menselijke sporen gevonden?
In de buurt van Maastricht vlakbij de Maas

Waar leefde de Homo Erectus in Nederland?
Aan de oevers bij de Maas veel dieren dronken daar een handige plek om te jagen!

Wat aten de Limburgers
Vooral jonge dieren

Wat lag er naast de botten
Stenen slachtmes, vuurstenen splinters er waren sporen van vuur

Wanneer bouwden de Drentenaren hunebedden
3000 jaar v. Chr.

Hoe kregen ze die stenen er waarschijnlijk
Trekdieren zoals ossen

Waarom werden hunebedden gebouwd
Om doden mensen van het dorp in te begraven ( wel belangrijke personen!)

Wat werd er vak meegegeven
Grafgiften bijv. potten

Hoe werden de hunebedbouwers ook wel genoemd
Trechterbekervolk

In sommige graven werden bijlen uit Denemarken en kralen uit Frankrijk gevonden. Wel begrafenissen in Drenthe doorlezen!! en te veel; koeien in West- Friesland
Hunebed Graf dat bestaat uit op elkaar gestapelde grote stenen
IJstijd: Tijd waarin een groot gedeelte van de aarde bedekt was met ijs

Dit is ook belangrijk om te weten:

- Ongeveer 40.00 jaar geleden verhuisde de moderne mens de Homo Sapiens, naar gebieden buiten Afrika.
Hij ging op vaste plaatsen wonen en vond de speer en de pijl en boog uit. Hierdoor kreeg de mens meer macht over de natuur. Vanaf dat moment ging de mens zich ook met andere zaken bezig houden. Er werden bijvoorbeeld prachtige tekeningen gemaakt in geheimzinnige grotten. Uit die tekeningen valt af te leiden hoe de mensen toen leefden

Uit de Homo Erectus is waarschijnlijk de Neanderthaler en de Homo Sapiens ontstaan
Trechterbekervolk
In sommige graven werden bijlen uit Denemarken en kralen uit Frankrijk gevonden
Wel begrafenissen in Drenthe doorlezen!!en te veel; koeien in West- Friesland
Hunebed: Graf dat bestaat uit op elkaar gestapelde grote stenen
IJstijd: Tijd waarin een groot gedeelte van de aarde bedekt was met ijs