Woordsoorten

Bepaald lidwoord (blw) = de, het.

Onbepaald lidwoord (olw) = een.

Zelfstandig naamwoord (zn) =  mens, dier, ding of gevoel.

Bijvoeglijk naamwoord (bn) =Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord. Het bijvoeglijk naamwoord geeft een eigenschap of kenmerk van het zelfstandig naamwoord aan. (Bijvoeglijk naamwoorden staan vaak voor een zelfstandig naamwoord).

Voorbeelden:

• een moeilijke opdracht
• de lieve kinderen
• de zilveren kandelaars
• de nagekeken opdracht

Hulpwerkwoord (hww) = Een hulpwerkwoord kan alleen in een zin voorkomen als er twee of meer werkwoorden in die zin staan. Het hulpwerkwoord is het woord dat verandert als je de zin in een andere tijd zet. De persoonsvorm dus! Als je dus te maken hebt met een samengestelde zin (een zin die uit meerdere kleinere zinnen bestaat), kan het dus heel goed voorkomen dat die zin meerdere hulpwerkwoorden bevat.

Koppelwerkwoord (kww)= in totaal zijn er negen werkwoorden die een   koppelwerkwoord zouden kunnen zijn. Namelijk:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, vóórkomen.

Zelfstandig werkwoord (zww) = het belangrijkste werkwoord van de zin.

Persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw) = de woorden die een persoonlijkvoornaamwoord zouden kunnen zijn: ik, je, jij, jou, me, mij, u, hij, zij, het, we, wij, ons, jullie, zij (meervoud), ge, gij, hem haar, hen hun. Het is een persoonlijk voornaamwoord als je de persoonlijke voornaamwoorden kan vervangen door personen.

Bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw) = het bezit staat erachter. Bij deze werkwoorden = mijn, m’n (NOOIT ‘me’!), je, jouw, z’n, zijn, d’r, haar, uw, ons, onze, jullie, hun, mijne, jouwe, uwe, zijne, hare, onze, hunne.

Wederkerend voornaamwoord (wed.vnw) = Bij het wederkerend werkwoord gaat het vooral om personen die als het ware twee keer voorbijkomen, dat is dus vaak het onderwerp. Voorbeelden van wederkerende voornaamwoorden zijn: me, mij, je, u, zich, ons, mezelf, jezelf, uzelf, zichzelf.

Wederkerig voornaamwoord (wedig.vnw) = elkaar, elkander of mekaar.

Aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw) =  Eenaanwijzend voornaamwoordwijst altijd iets of iemand aan. Een aanwijzend voornaamwoord staat altijd vóór datgene wat het aanwijst. Voorbeelden van mogelijke aanwijzende voornaamwoorden zijn: ‘die’, ‘dat’, ‘dit’, ‘deze’, ‘degene’, ‘diegene’, ‘datgene’, ‘zulk’, ‘zulke’, ‘zulken’, ‘zo’n’.

Vragend voornaamwoord (vr.vnw) = Bij vragende voornaamwoorden gaat het vooral om een vraag die wordt gesteld. Mogelijke vragende voornaamwoorden zijn: ‘wie’, ‘wat’, ‘welk’, ‘welke’, ‘wiens’, ‘wat voor (een)’.

Onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw) = Bij een onbepaald voornaamwoord gaat het niet om hoeveelheden, maar om mensen, dieren of dingen. De volgende woorden kunnen onbepaalde voornaamwoorden zijn: alles, men, allemaal, andere, anderen, ieder, elk, ieder, iedereen, iemand, iets.

Voorzetsel (vz) = Voorbeelden van voorzetsels zijn: in (de kast), op (de kast), over, tegen, naar, van, onder, boven, tussen, met, naast, aan, achter, bij, voor, om, etc.

Bepaald hoofdtelwoord (bep.hoofdtelw) = Als in een bepaalde zin wordt gesproken over een bepaald aantal en je weet precies om hoeveel het gaat, heb je te maken met een bepaald hoofdtelwoord. Voorbeelden hiervan zijn: één, twee, drie, zestig, miljoen, anderhalf.

Onbepaald hoofdtelwoord (onbep.hoofdtelw) = Als in een bepaalde zin wordt gesproken over een onbepaald aantal en je weet niet precies om hoeveel het gaat, heb je te maken met een onbepaald hoofdtelwoord. Voorbeelden hiervan zijn: veel, weinig, enkele, meerdere, sommige, zoveel, alle.

Bepaald rangtelwoord (bep.rangtelw) = Een ezelsbruggetje: bij een concert, theater, of bioscoop kun je goede en minder goede plaatsen krijgen. Dit noemt men eerste, tweede of derde rang. De dikgedrukte woorden zijn daarom niet voor niets bepaalde rangtelwoorden, want je weet precies om welke rang het gaat! De bepaalde rangtelwoorden eindgen dus altijd op ‘de’ of, ‘ste’. Hieronder staan nog meer voorbeelden van bepaalde rangtelwoorden: eerste, tweede, derde, achttiende, veertigste, honderdste, duizendste.

Onbepaald rangtelwoord (onbep.rangtelw) = Als je weet dat er met een bepaalde rang een aantal wordt aangeduid, maar het blijft vaag om hoeveel het nu precies gaat, heb je te maken met een onbepaald rangtelwoord. Voorbeelden hiervan zijn: middelste, laatste, hoeveelste, zoveelste.

Bijwoord (bijw) = Om de volgende redenen kan een woord tot een bijwoordelijke bepaling worden gerekend:

1. Er wordt een plaats of tijd aangeduid.

2. Er wordt iets gezegd over een werkwoord.

3. Er wordt iets gezegd over een bijvoeglijk naamwoord.

4. Er wordt iets gezegd over een ander bijwoord.

5. Je hebt te maken met een ‘restwoord’.

6. Er wordt antwoord gegeven op ‘restvragen’.

De bijwoord heeft voor een groot deel te maken met extra informatie die gegeven wordt. Ook wordt er bij een bijwoord vaak iets gezegd over een ander woord zoals je ziet.