Tijdlijn Nederlandse Republiek; Steden en burgers in de Lage Landen

 Opkomst van de Republiek

11e-eeuw: Opkomst Nederlandse economie

Tot eind 13e eeuw: was Atrecht in Artesië de belangrijkste stad in Nederland. Het was het startpunt van de stedelijke dynamiek in de Nederland.

Eind 13e-eeuw: Atrecht en buurlanden voorbijgestreefd door steden in het noorden van Vlaanderen. Brugge nam de plaats over van Atrecht als belangrijkste handelscentrum.

Ambachtslieden boos over corruptie en machtsmisbruik patriciërs. 

1302: Guldensporenslag

14e eeuw: Einde aan bevolkingsgroei: hongersnoden en pestepidemieën.

14e en 15e eeuw: Brugge belangrijkste handelscentrum ten noorden van de Alpen, moderne devotie. 

1477: Bourgondische rijk valt uiteen

1500: Antwerpen neem positie van Brugge over.

Jan 1515: Karel V uitgeroepen tot landsheer van de Habsburgse Nederlanden.

1517: Luthers 95 stellingen, begin reformatie

Juni 1519: Karel V uitgeroepen keizer van Heilige Roomse Rijk.

1521: Luther verdedigt zichzelf op de Rijksdag van Worms.

1555: Fillips 2 zet centralisatie politiek voort en strenge bestrijding van Protestantisme.

1559: Vertrek Filips ll

1566: Beeldenstorm > Alva naar de Nederlanden

1568: Slag bij Heiligerlee: Opstand begint.

1568: Begin Tachtigjarige oorlog.

1572: Watergeuzen veroveren Den Briel.

1576: Spaanse Furie.

1576: Antwerpen sluit zich aan bij de Opstand.

1578:  Alliteratie van Amsterdam. Stadsbestuur van Katholiek naar Calvinistisch

1579: Unie van Utrecht.

1581: Plakkaat van Verlatinghe.

1585: Val van Antwerpen, Begin Gouden Eeuw.

1588: Ontstaan van de Nederlandse staat.

1588: De Republiek ontwikkelde een oorlogseconomie.

1595: Ontwikkeling van de fluitschepen.

1611: Koopmansbeurs.

1612: Grachtengordel.

1646: Eind Tachtigjarige oorlog

1648: Vrede van Munster

1648: Eind burgeroorlogen en opstanden in Engeland en Frankrijk.

1672: Rampjaar, Einde Gouden eeuw .

Begrippen en Steden

Artesië: Lakenijverheid, , dichtbij Engeland ,jaarmarkten en verkoop naar buitenland

Verloor titel door: Verstoorde handelsmarkt, Ottomaanse expansie, Nieuwe handelsroute, Groei vervoer naar Brugge (Hanze)

Guldensporenslag: Veldslag tussen Graafschap Vlaanderen (misbruikte ambachtslieden) en de Franse koning (Patriciërs).

Moderne Devotie: een vernieuwing van het christelijke gemeenschapsleven en het individualiseren van geloof.

Brugge: Hoofdkantoor Hanze, stapelmarkt Nederland, Spaanse kooplieden, ontwikkeling beurs en bank, textiel specialiteit achterland.

Verloor titel door: Kooplieden vertrekken naar Antwerpen, Belang Brabant neemt toe.

Antwerpen: Textiel, stapelmarkt, koloniale producten, Engelse, Duitse en Italiaanse kooplieden uit Brugge, graanhandel (moedernegotie)

Slag bij Heiligerlee: Slag tussen het leger van Filips ll (koningsgezinden) en de opstandelingen/staatsgezinde (opstandelingen wonnen).

Den Briel: Watergeuzen nemen Spaanse Den Briel over.

Spaanse furie: Spanjaarden plunderen Antwerpen.

Unie van Utrecht: Gewesten van Brabant tot Noord-Holland en Groningen spraken met elkaar af dat ze zich gezamenlijk zouden inzetten tegen de Spanjaarden.

Plakkaat van Verlatinghe: 17 provincies zetten Filips af als hun heerser

Val van Antwerpen: Spaanse leger omsingeld en neemt Antwerpen over.

Amsterdam: Stapelmarkt, Specialisatie, Openbaar vervoer, touw en zeil, schilderkunst.

Verloor titel door: Wegvallen positie wereldmarkt, einde burgeroorlog en begin sterke economie buitenland, rampjaar.

Vrede van Munster: Republiek wordt als soevereine staat erkend door Spanje, eind oorlog.

Rampjaar: Republiek aangevallen van 3 kanten, de Witt broeders vermoord, Gouden eeuw voorbij, stadhouderloos tijdperk voorbij.