Leven als een christen (gereformeerde spiritualiteit)

Leven als een christen

H1 Spiritualiteit vandaag?!

Vroege Middeleeuwen: christendom. Maar in de Renaissance en vooral de Verlichting werd het openbare leven losgekoppeld van het christendom. De secularisatie kwam in de 20e eeuw tot zijn hoogtepunt. Men zoekt nog steeds naar spiritualiteit. Maar dan een soort New-Age-hype, zoals in de jaren \'80/\'90. In de tweede helft van de 20e eeuw namen de migranten hún godsdiensten mee; hindoeïsme, islam. Zo kwam er een pluralistische samenleving: een naast elkaar bestaande veelheid aan levensrichtingen, geloofsovertuigingen, wereldbeschouwingen.

Calvinist: iemand die God gezien heeft en zijn eigen onwaardigheid beseft, maar God aanbidt, omdat God zondaren aanneemt. Calvinist: gelooft zonder voorbehoud in God en wil dat God God voor hem is in al zijn sociale en religieuze relaties heen.

De huidige tendens wil spiritualiteit privatiseren. Je mag geen wetten/regels aan je geloofsovertuiging ontlenen; abortus- en euthanasiewetgeving. Je mag ook beslist niet iemand anders veroordelen, tenzij je duidelijk zegt dat je dat vanuit je eigen godsdienst doet en dan nog moet het een duidelijke reden hebben. Zo zijn er beroepen die afvallen voor christenen; bijv. op koopzondag werken.

In de Middeleeuwen ging er vanuit de kloosters een enorme stimulans voor de ontwikkeling van het culturele/maatschappelijke leven. De Reformatie bracht een wending in het filosofische/maatschappelijke denken. Nadere Reformatie bracht een hernieuwde toewending tot God. Als christenen moeten we een tegenhanger vormen tegen de snelheid en dynamiek van deze tijd. Alleen door afzondering kunnen we een nieuw impuls geven aan de moderne westerse wereld. Zelf heeft de westerse cultuur die kracht niet om de problemen op te lossen. Het christelijk geloof moet ons leven in alles beheersen en doortrekken. Hierdoor zullen we vervreemden van de huidige cultuur. We wenden ons uit liefde voor God van de bestaande cultuur af, maar in liefde voor onze naaste moeten we terugkeren, met de normen van het Woord
Christelijke cultuur: cultuur v/h kruisdragen.

Spiritualiteit: beleefd en geleefd geloof. Het is meer dan de binnenkant/praktische kant. Het is een verbreding/ verdieping van het geloof.

Om te weten hoe je als christen moet leven, moet je Gods Woord intensief bestuderen. Dan krijg je door hoe dat werkt in de praktijk. Moderne media vormen een grote bedreiging; deze vuiligheid staat de spiritualiteit in de weg. Bewondering voor beroemde popsterren met hun sex en drugs is ook niet goed. Als je een echte christen bent, zal er wat van je uitgaan in je omgeving.

5 punten van het calvinisme: 1. totale verdorvenheid; mens heeft het beeld van God verloren ( ware kennis, gerechtigheid en heiligheid). De mens kan niets goeds meer. Maar door het wonder van de wedergeboorte kan je verstand verlicht worden en je wil veranderd worden, zodat je weer goede dingen doet. 2. Onvoorwaardelijke verkiezing; God leert de uitverkorenen, zonder enige verdienste van hun kant, in Hem geloven. Hij heeft dat vastgelegd voordat Hij de wereld schiep. Maar de mens heeft wel zijn verantwoordelijkheid, dat is een spanningsveld. Ontken je de menselijke verantwoordelijkheid; hypercalvinisme. Ontken je Gods werk; arminianisme. 3. Beperkte verzoening; Christus is gestorven voor degenen die God Hem gegeven heeft; de onzichtbare kerk. Christus stierf om specifieke zonden van specifieke mensen te verzoenen. Niet voor alle mensen, want ook niet alle mensen zijn gered. ???????? 4. Onwederstandelijke genade; het antwoord van de uitverkorene op de roeping van de Heilige Geest. Dit is een reactie op de uitwendige roep van de evangelist/dienaar. 5. Volharding der heiligen; God zal de uitverkorenen vasthouden, tot ze in de hemel zijn. Dus: een wedergeborenen kan niet afvallen.

H2 Oefen u zelf in godsvrucht

Dit doet al snel denken aan ascese, kluizenaars. Godsdienst is voor velen een last geworden; wereldgelijkvormigheid. Dit laat de geestelijke armoede van de kerk zien. De positie van de kerk moet die zijn van \'vreemdelingschap\'. Net zoals Abraham, Izak en Jacob vreemdelingen waren. Ook in de Hebreënbrief wordt gezegd dat we als vreemdelingen op weg zijn naar de hemelse stad. We zijn vreemdelingen met een opdracht. Een christen laat zijn/haar licht schijnen, zodat de Vader in de hemel wordt verheerlijkt.

Ascetiek: bezinning op deze bijzondere positie van christenen in deze wereld. Nu noemen wij dat spiritualiteit. Dit hangt nauw samen met de vraag wat is goed is en wat verkeerd; ethiek. Spiritualiteit omvangt de hele relatie met God: meditatie, gebed, aanbidding, zelfbeheersing, geloof, hoop, liefde, reinheid, geduld etc. Spiritualiteit zonder ethiek: wetteloos en gevoelloos
Ethiek zonder spiritualiteit: automatisch, hooghartig, ongeestelijk.

Nadere Reformatie in de tijd van 9 oorlogen, de Gouden Eeuw. De Dordtse Leerregels tegen de Remonstranten. Andere ketters: Coccejus, Descartes, Socinius, De Labadie. Diverse redenen voor de Nadere Reformatie: 1. calvinisme nog weinig invloed in Nederland, vooral lutheranen. 2. overheid wilde de kerk beheersen, overheid bestond vooral uit humanistische regenten. 3. losse levensstijl en slechts in naam gereformeerd. 4. aandacht voor de leer, maar niet voor het christelijke leven
Begin van de Nadere Reformatie: libellus supplex (30 maart 1619, dag na de beeïndiging v/d Dordtse synode. Ze riepen de overheid op om misstanden in kerk/overheid aan te pakken. Prins Maurits was ook aanwezig. Veel invloed van het Engelse Puritanisme, reformatoren (Luther, Calvijn, Bullinger), Nederlandse vroomheid (Thomas -> Kempis), middeleeuwse vroomheid (Bernard van Clairvaux). Beweging binnen de Nederduits Gereformeerde kerken om te zorgen voor innerlijke doorleving v/d gereformeerde leer en de persoonlijke levensheiliging. Verschillende perioden: o Zeeuwse periode (1600-1650);uit Engelse Puritanisme. Willem Teellinck (Middelburg) en Godefriedus Udemans (Zierikzee). Persoonlijke beleving en heiliging v/h leven op alle terreinen. o Utrechtse periode (1650-1700);Gisbertus Voetius, hoogleraar theologie en Oosterse talen. Hij bekeek het wetenschappelijk en hij vormde predikanten/rechtsgeleerden/doctoren. Vader en zoon -> Brakel. o Groningse periode (1700-1750); Wilhelmus Schortinghuis, Johannes Verschuir. Teleurgesteld naar binnen. Gods volk
Kenmerken van de Nadere Reformatie: 1. levensheiliging; geloof zonder werken is dood. 2. uitdrukking in het christelijke leven op alle terreinen. Boeken over christen zijn in politiek/handel/gezin (opvoeding). 3. bron, de Heilige Geest; noodzaak van wedergeboorte en bekering en de \'verborgen omgang met God\' (??) 4. zondag als rustdag; prediking van Gods Woord en de catechese (onderwijs) 5. gemeenschap der heiligen, ook gezelschappen buiten de kerkdiensten
6. handhaving v/d tucht. Als je openbaar dronken was, kermissen bezocht etc. dan werd je geweerd v/h Avondmaal. 7. tegen overheidsbemoeiing. Om een predikant te beroepen moest de overheid altijd goedkeuring (approbatie) geven. En op kerkelijke vergaderingen waren altijd overheidspersonen.

Gebed is erg belangrijk in de ascetiek. 3 factoren waarom de ascetiek in de vergetelheid is geraakt: 1. speciale aandacht voor godsvrucht kan ervoor zorgen dat men negatief gaat staan tegenover het gewone leven. 2. alles wordt uitgeplozen en geschematiseerd, weinig ruimte voor de christelijke vrijheid. Dat roept weerstand op
3. te weinig tijd; voor bidden hebben we rust en stilte nodig. De mens is het middelpunt geworden. Christelijke ethiek hangt nauw samen met bidden. Als zij niet met de zondag begint wordt de ethiek wettisch om humanistisch.