Muziekgeschiedenis

Les 1/2 Middeleeuwen: gekenmerkt door eenvoud
Monniken. Bidden, bidden en nog eens bidden
Goed zingen = dubbel bidden
Muziek = investering in de toekomst
Alles was voor God, dus componisten onbekend (anonymus) Gregoriaans: § Eenstemmig § Psalmen in neumenschrift § Syllabisch/ melismatisch

Mis: Kyrie Gloria Credo Sanctus AgnusDei

Middeleeuwse Dans: Estampie: Dans (lied) - heeft vaak een refrein
Uitvoerders: speellieden, rondtrekkende figuren (ex-kloostergangers, “heksen”, studenten en ander gespuis. Instrumenten: eenvoudig, van alles en nog wat
b.v. luit, vedel, schalmei tamboerijn
soms in combinatie gespeeld door 1 persoon (b.v. eenhandsfluit + tamboerijn) Zwerven = verplicht, vandaar de veelvoud aan verschillende instrumenten.

Les 3 Renaissance 1400-1600
Niet meer zo vrij van ritme en melodie als in de Middel Eeuwen
Ritme: Basis is de tactus ( =polsslag) Melodie: Basis is een bestaande gregoriaanse melodie, waar om heen nieuwe melodieën werden gecomponeerd= cantus- firmus techniek
Pavane en Gaillarde = Renaissance dans
Pavane – (pauw) pronkdans (rijkdom) Rustige beweging
Tweedelig ritme

Gaillarde- volgt op Pavane
Driedelig ritme en hoger tempo. Schalmeien en posaunen (soort trombone, maar dan volledig langwerpig, dus zonder “opgerolde buizen”)

Kromhoorn: +/- 1490
Houten blaasinstrument (soort hobo) klinkt tamelijk zacht - beperkte toonomvang (none) Eenvoudig te bespelen

Les 4 Kerkmuziek uit de Middeleeuwen en Renaissance
Middeleeuwen: § Gregoriaans (zie werkboek blz. 46) § Wie goed zingt , bidt dubbel- muziek is investering voor de toekomst (hemel) § Gebedsbijeenkomsten – getijden waaronder de vespers § Psalmen- simpel – syllabisch § Mis – “rijkere gezangen”melismatisch- moeilijker te onthouden – schriftelijke geheugensteuntjes – neumenschrift § Vrije ritmiek § Geen majeur en mineur, maar modi § Requiem – stilstaan bij de dood

Renaissance: § Missen : Ordinarium (vaste gezangen - dagelijks te gebruiken) en P § roprium (per zondag wisselende gezangen) § Ordinarium= Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus en Agnus Dei § Motet: overige bijbelteksten op muziek gezet § Vier- tot zesstemmig zingen evt. zangpartijen instrumentaal versterken of vervangen (kromhoorns, blokfluit, schalmei etc)

Les 5/6 De naam volkslied heeft 2 betekenissen: § Sinds de achtiende eeuw: Lied om volk en natie een samenhangend geheel te geven. § Vóór de achtiende eeuw:Lied voor en door het gewone volk.

Kenmerken van volksliederen: § Voor en door het gewone volk § Makers meestal anoniem § Mondeling overgeleverd § Vaak met variaties § Verschillende functies b.v. werkondersteuning, religie of begrafenis ondersteuning § Teksten gaan over dagelijkse zaken als geboorte, dood, natuur, politiek enz. Melodieën van volksliederen worden vaak als cantus firmus gebruikt in meerstemmige composities. Bv L’homme armé= 14e eeuws soldatenlied

Troubadours – trobar = trouver= vinden > Zuid-Frankrijk
Trouvères idem > Noord- Frankrijk
Minnesänger beminnen > Duitsland
Kenmerken van troubadours, Trouvères en Minnesänger: § Ontstaan in de 12e eeuw § Trokken van kasteel naar kasteel § Maakten zelf de gedichten en “vonden”de melodieën § Vaak begeleid door speelman op vedel, harp of fluit

Hoofse liefde: verering van een gehuwde adelijke dame door de troubadours, Trouvères en Minnesänger

Kenmerken van kunstliederen: § Liederen zijn voor een solist bedoeld § Componisten meestal bekend § Teksten zijn echt gedichten en gaan vaak over “hoofse liefde” § Melodie gebaseerd op modi met een tamelijk ingewikkeld ritme

Voorbeelden: chanson, pastorella, serenade, ballade enz. Zie BB blz. 10!!

Les 7 16e eeuw MUZIEK!!!!! Diverse uitvoerders en bezettingen
Dans, drink en liefdesliederen
Chanson en madrigaal
Kenmerken van chanson en madrigaal: § vocaal § liefde § binnenskamers § vaak gebaseerd op volksliederen

Muziekboekdrukkunst

De drie composities op blz 26, 28 en 29 hebben allen een afwisseling tussen couplet en refrein. Deze afwisseling tussen couplet + refrein komt ook voor in het Rondo. ABA C ABA = Weens Rondo
Herhaling (A komt steeds terug) Variatie ( A klinkt niet elke keer precies het zelfde) Contrast (B en C contrasteren met A- andere toonsoort, lengte ritme etc)

AB AC AD AE enz. = Frans Rondo

In de “Weens Klassieken” vormt het rondo het slot van veel composities als b.v. sonate, concert, symfonie, strijkkwartet etc.