Hoofdstuk 2

6.9

Samenvatting door een scholier
2e klas vwo | 803 woorden
16 april 2017
8 keer beoordeeld

6.9

8 keer beoordeeld

Samenvatting Hoofdstuk 2 Voeding en vertering

2.1 Voedsel

2.2 Voedingsmiddelen en voedingstoffen

voedingstoffen	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
1. eiwitten	X
2.koolhydraten		X
3.vetten		X
4.water	X
5.mineralen	X
6.vitaminen	X			X

Indicatoren:

Zetmeel ® joodoplossing
Glucose ® teststrookjes
Eiwitten ® biureet-reagens/teststrookjes

2.3Voedsel conserveren

2.4 Gezonde voeding

	Eten	Leveren……..
Vak 1	Groente & fruit	Vitamine C & voedingsvezel
Vak 2	Brood & aardappelen	Zetmeel, plantaardige eiwitten, vitaminen, mineralen & voedingsvezel
Vak 3	Melk, kaas & vlees	(dierlijke) eiwitten, vitaminen & mineralen
Vak 4	Margarine, halvarine & olie	Vetten & vitaminen
Vak 5	Drinken	Vocht

Adviezen:

1. Eet gevarieerd

- Elke dag iets anders

2. Eet niet te veel en beweeg

- 3 maaltijden

- Max. 3 of 4 tussendoortjes

- Niet teveel vet, suiker & alcohol

3. Eet minder verzadigd vet

- Wel dierlijk vet

- Halvarine in een kuipje, vloeibaar vet en olie. Deze producten bevatten onverzadigd vet

4. Eet veel groente, fruit & brood

- Bevatten weinig energierijke stoffen en veel voedingsstoffen. Geven snel verzadigd gevoel

5. Eet veilig

- Voorkom voedselvergiftiging door goede voedselhygiëne.

1 kcal=4,2kJ

® eetstoornis

2.5 Nadenken over eten

® als iemand minder voedsel eet dan de aanbevolen hoeveelheid
® mensen die geen voedsel gebruiken dat door het doden van dieren is verkregen
® mensen die helemaal geen dierlijke producten gebruiken
® producten die zoveel mogelijk op vlees lijken

2.6 Het gebit

Functies:

GebitKauwen
Functies kauwen:

Voedsel verkleinen.
Oppervlakte voedsel vergroten, zodat enzymen beter kunnen inwerken.

Bouw:

Gebitselementen: tanden en kiezen
Uitwendige bouw:

Kroon	Deel dat buiten de kaak staat.
Wortel(s)	Deel in de kaak

Tandbeen
Tandholte	Holte in het tandbeen waarin bloedvaten en zenuwen liggen.
Glazuur	Zeer harde laag om het tandbeen van de kroon.
Cement	Zeer harde laag om het tandbeen van de wortel(s).
Wortelvlies	Bevestigd de tand of kies in de kaak. (de kaak is bedekt met tandvlees.

-Inwendige bouw:

Tandformule:

- Volwassen gebit:

5.1.2 | 2.1.5 = bovenkaak (rechts – links)
------------------
5.1.2 | 2.1.5 = onderkaak (rechts – links)

- Melkgebit:

2.1.2 | 2.1.2 = bovenkaak (rechts – links)
-----------------
2.1.2 | 2.1.2 = onderkaak (rechts – links)

Verzorging:

Minstens 1 keer per dag poetsen.
Cariës: kans op het ontstaan van gaatje verminderen.

gezond tandvlees:ontstoken tandvlees:

Tandplak = laagje aanslag op tanden met bacteriën, etensresten en speeksel
Tandplak tast glazuur aan, doordat bacteriën suikers omzetten in zuur >te grote aantasting glazuur> ook tandbeen aangetast = gaatje
Tandvleesontsteking > rood en bloederig tandvlees, tandvlees trekt zich terug > hierdoor kan wortelvlies en cement ontsteken > tand gaat los zitten of valt er uit
Tandsteen = tandplak dat verkalkt
Gebitscorrectie = beugel

2.7 Het verteringsstelsel

Vertering: het omzetten van voedingsstoffen zodat ze in het bloed kunnen worden opgenomen

Verteringssappen gemaakt door verteringsklieren
Speeksel ® speekselklieren ® bestaat uit water, slijm en enzym dat zetmeel verteerd
Maagsap ® maagsapklieren ® bestaat uit water, zoutzuur en enzym dat eiwitten verteerd
Gal ® lever ® emulgeert vetten
Alvleessap ® alvleesklier ® bestaat uit water met verschillende enzymen die eiwitten, koolhydraten en vetten verteren
Darmsap ® darmsapklieren ® bestaat uit water met verschillende enzymen die onder andere vertering van eiwitten en koolhydraten afmaken
Enzymen: stoffen die scheikundige processen versnellen

	functie	algemeen
Mondholte met gebit en speekselklieren	Kauwen	Oppervlak vergroten Speekselklieren: produceren speeksel
Slokdarm	Voedsel verplaatsen van keel naar maag	--------------------------------------------------
Maag	Tijdelijk opslaan voedsel	Maagportier: kringspier die de maag afsluit Maagsapklieren: produceren maagsap
Alvleesklier	Alvleessap produceren	--------------------------------------------------
Twaalfvingerige darm	Gal en alvleessap vermengen met de voedselbrij	De lever geeft gal af Gal wordt opgeslagen in galblaas
Dunne darm	Voedingsstoffen, verteringsproducten en water opnemen in het bloed	Door de lengte, darmplooien en darmvlokken heeft wand groot oppervlak Darmsapklieren produceren darmsap
Blinde darm met appendix	--------------------------------------------------	Blindedarmontsteking: appendix ontstoken
Dikke darm	Water onttrekken aan de brij van onverteerde voedselresten, die daardoor worden ingedikt. Het water wordt opgenomen in het bloed	Diarree: in dunne en dikke darm onvoldoende water in bloed opgenomen Bacteriën verteren cellulose in de celwanden van de plantaardige voedselresten. Ontstaat glucose deel opgenomen in bloed
Enkeldarm	Tijdelijk opslaan van onverteerde voedselresten	Anus: kringspier die de enkeldarm afsluit

2.8 Voeding en vertering bij zoogdieren

Herbivoren(Planteneters)

Darmkanaal 20x zo lang als lichaam(40m)
Plooikiezen
Planteneters
Vaak geen hoektanden
Koe

Carnivoren(vleeseters)

Darmkanaal 5,5x zo lang als lichaam
Knipkiezen
Vleeseters
Hond

Omnivoren(alleseters)

Darmkanaal 1x zo lang als lichaam
Knobbelkiezen
Alleseters
Mens

2.9 De werking van enzymen

Sletel-slotprincipe:

Temperatuur in ons lichaam is 37°C als het niet zo is werken enzymen minder goed

2.10 Voedselallergie en voedselintolerantie

Voedselallergie: overgevoelig voor bepaalde voedingsmiddelen

Pinda-allergie: als ze pinda eten rode tranende ogen, opzwellen tong, neiging tot flauwvallen of bewusteloosheid ® hormoon adrenaline injectie/ epi pen

Voedselintolerantie: ongewoon reageren op voedingsmiddelen

- Buikkrampen