De examens zijn begonnen en er wordt weer traditioneel volop geklaagd. Op de morning after van de eerste examendag stond de klachtenteller bij het LAKS op ruim 26.000. Dat is dubbel zoveel als de eerste examendag van vorig jaar. Scholieren denken vaak dat de hoeveelheid klachten invloed heeft op de uiteindelijke n-term, maar is dat ook echt zo? Wij zochten het uit.
Er zit een groot verschil tussen de klachten die binnenkomen, die kun je grofweg indelen in inhoudelijke en organisatorische klachten:
1. Inhoudelijke klachten: dingen die niet klopten in het examen (bijvoorbeeld een bron die niet aanwezig was) of vragen over dingen in het antwoordmodel. Deze klachten controleert het LAKS, dan hebben ze contact met het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Als een klacht gegrond is, kan er een aanvulling op het antwoordmodel komen, of er wordt zelfs een hele vraag uit het examen geschrapt.
2. Organisatorische klachten: klachten over dingen die gebeuren op jouw school, bijvoorbeeld geluidsoverlast, een computer die uitvalt tijdens een examen maar ook docenten die teveel rondlopen tijdens het surveilleren. Het LAKS heeft contact met de school en probeert dan tot een oplossing te komen. Lukt dat niet, dan handelt de Onderwijsinspectie het verder af.
Over de route van een Examenklacht maakten we al dit filmpje.
Veel klagen heeft niet per se zin
Bibi Reiniers, klachtencoördinator bij het LAKS benadrukt dat door maar gewoon elke dag te klagen, de examens niet per se milder worden beoordeeld. "De hoeveelheid klachten heeft geen invloed op de n-term. Als er veel inhoudelijk geklaagd wordt, kan dat wel de n-term beïnvloeden." Als er over een bepaalde vraag veel geklaagd wordt, geeft het LAKS dit door aan het CvTE. "Daar wordt bekeken of de klachten gegrond zijn."
Als het CvTE het eens is met de klachten, versturen ze een aanvulling op het correctievoorschrift. Deze aanvulling nemen de docenten mee bij het nakijken. Daarin kan bijvoorbeeld staan dat er meerdere antwoorden mogelijk zijn bij een vraag. "Als een klacht pas in een later stadium bekend wordt, dan is het te laat om een aanvulling op het correctievoorschrift te doen. Het CvTE gaat dan de normering bepalen en kan de klacht daarbij meenemen, maar er spelen nog heel veel andere factoren een rol."
Inhoudelijk klagen
Reiniers wil kandidaten daarom meegeven echt inhoudelijk te klagen. "Breng argumenten in, bedenk waarom iets niet klopt en geef daar een uitgebreide uitleg bij. Als je alleen zegt dat vraag X heel moeilijk was, dan kunnen we daar niet zoveel mee." Als voorbeeld geeft Reiniers een veelgehoorde klacht over het examen vmbo biologie van de eerste examendag. "Bij vraag 27 gaven veel leerlingen aan dat het deel waarin werd gesproken over 'een grote groep gevaccineerde mensen' onduidelijk was. Daar kunnen we wat mee en dat geven we dan ook door. We hebben nog niet gehoord van het CvTE of ze daar wat mee gaan doen, maar dan is dat in ieder geval bij hen bekend."
Wiskunde A havo
Gisteren werd er veel geklaagd over het examen wiskunde A van de havo. Het zou te moeilijk zijn en te lang, volgens de kandidaten. Wordt daar dan niks mee gedaan? "Als er inhoudelijk niet veel mis mee is, gebeurt er niet zoveel met die klachten. Het geeft alleen een algemene indruk van hoe het examen is beleefd."
Reiniers besluit samenvattend: "klagen heeft wel zin, maar heel veel klagen heeft geen zin. Alleen als je een goede, inhoudelijke klacht hebt kan dat ervoor zorgen dat het examen soepeler beoordeeld wordt.
Beoordeling n-term
Maar op basis waarvan wordt die n-term dan bepaald? De normering wordt bepaald op basis van de behaalde resultaten, zo is te lezen op de website van het CvTE. Het is onmogelijk om de examens elk jaar precies even makkelijk of moeilijk te maken, dus de n-term moet dit zo goed mogelijk gelijk trekken. 'De N-term zorgt ervoor dat een leerling bij een heel moeilijk examen met 40% van de scorepunten al een voldoende krijgt, terwijl hij bij een gemakkelijk examen misschien wel 60% van de scorepunten moet halen voor een voldoende.'
Om ervoor te zorgen dat scholieren niet worden 'afgestraft' met een strenge n-term als ze gewoon hard hebben gewerkt en daarom het examen goed hebben gemaakt, vergelijkt het CvTE samen met het cito examens van dit jaar met die van een ander jaar. Dit doen ze door vragen van de verschillende jaren in één toets te husselen en voor te leggen aan een andere groep. Als die groep voor de vragen van dit jaar steeds beter scoren, dan kun je ervan uitgaan dat dat examen ook makkelijker was.
Het LAKS legt het in deze video nog even helder uit:
