Tienduizenden scholieren hebben onlangs hun eindexamens gehad, een periode waar je jarenlang naartoe werkt. Ervoor zakken is dan ook voor sommigen een grote angst. Maar is het echt zo erg?
Om dit uit te zoeken, sprak ik drie scholieren die eerder zijn gezakt voor hun eindexamens.
Cathelijne (17 jaar, gezakt op de havo)
"Ik vond het lastig. Ik werk heel langzaam, waardoor ik steeds mijn examens niet af kreeg", vertelt ze. Wegens haar lage werktempo krijgt Cathelijne extra tijd, maar bij ieder examen is het toch te weinig. "Mijn examens gingen wel goed, maar ik had telkens heel weinig af. Hierdoor verwachtte ik al dat ik zou zakken." Die verwachting komt helaas uit, maar Cathelijne kan nog wel herkansen. Aardrijkskunde en Nederlands doet ze opnieuw. "De herexamens gingen veel beter voor mijn gevoel, ik dacht echt dat ik zou slagen. Maar toen kon ik weer niet mijn tas aan de vlag ophangen, dat was heel zuur. Als ik meer tijd had gehad, was ik wel geslaagd, denk ik."
Cathelijne is veel bezig met sing- en songwriting en gaat dit schooljaar naar de Wisseloord Academy in Hilversum. Een muziekopleiding, gegeven door professionals uit de muziekwereld. "Ik krijg straks les van bijvoorbeeld Ronnie Flex en Waylon", vertelt ze enthousiast. "Het is een eenjarige opleiding, je hebt er geen middelbareschooldiploma voor nodig. Daarna kan ik altijd nog naar de vavo (voortgezet algemeen volwassenenonderwijs, red.) of naar het mbo, om later door te stromen naar het hbo, als ik dat wil."
"Ik vind het nog steeds wel jammer dat ik ben gezakt. Maar ik kan er niks meer aan doen en heb mijn best gedaan, dat is voor mij het belangrijkste." Tegen andere gezakten zegt ze: "Niet alles lukt altijd in één keer. Dat hoort bij het leven. Maar er is altijd een andere weg, die misschien zelfs beter is. Als je je best hebt gedaan, mag je trots zijn op waar je bent gekomen."
Lisa (18 jaar, gezakt op het gymnasium)
"Van tevoren had ik een planning gemaakt en in de meivakantie begon ik aan de eerste vakken. Voor wiskunde B heb ik nog een tweedaagse examentraining gevolgd", vertelt Lisa. Haar voorbereiding is goed, maar haar SE-cijfers helaas minder. "Ik stond vijf onvoldoendes. Ik moest er twee naar een voldoende krijgen en bij de rest niet lager komen te staan, maar dat was moeilijk. De vakken waar ik wel voldoende voor stond, waren ook niet hoog."
Na het eerste tijdvak wordt Lisa gebeld. Haar examens doet ze gespreid, een deel doet ze in het tweede tijdvak. "Ik was op werk toen ik werd gebeld. Het was geen geweldig nieuws, maar nog niet verloren. Er was nog hoop", vertelt ze. Maar wanneer haar mentor voor een tweede keer belt met slecht nieuws, is Lisa niet verrast. "Ik was teleurgesteld, maar had al zo’n gevoel." Uiteindelijk zakt ze doordat te veel onvoldoendes op haar eindlijst.
Dit schooljaar gaat Lisa naar de havo op vavo. Hier rondt ze de vakken af waarvoor ze niet is geslaagd: natuurkunde, scheikunde, economie en wiskunde B. Ze zal straks dus geen gymnasiumdiploma halen. "Dat vind ik natuurlijk heel jammer. Maar ik denk niet dat ik deze vakken zou redden op vwo-niveau, ook niet met een extra jaar. Daarnaast hoef ik zo Grieks niet nog een jaar te doen, of de hele stof van Duits in te halen. Ik vind het wel erg spannend, al die nieuwe mensen op de vavo. Ik ben heel benieuwd hoe het daar zal zijn. Ik heb wel zin in de andere setting en nieuwe docenten." Na de vavo is Lisa van plan om de studie Biologie en Medisch laboratoriumonderzoek te gaan studeren aan de Hogeschool Rotterdam.
Muhammed (18 jaar, zakte op de havo)
Muhammed behaalde twee jaar geleden zijn mavo-diploma, waar hij geen eindexamen in deed vanwege corona. "Ik had er wel vertrouwen in dat ik zou slagen. Mijn examens gingen wel lekker, ik nam de tijd ervoor en heb alles ingevuld." Het is dan ook een grote teleurstelling als Muhammed na het eerste tijdvak te horen krijgt dat hij is gezakt.
"Ik kon alleen maar denken: hoe ben ik gezakt? Maar dat kwam dus door de 5,5-regel." Deze regel houdt in dat het gemiddelde van je centraalexamencijfers boven de 5,5 moet liggen. Stel: je gaat met zevens en achten de centraal examens in, maar je haalt alleen maar vijven, dan zak je dus. Muhammed herkanst twee examens in het tweede tijdvak en moet twee vijven halen. Dat lukt. Hij is dan nog steeds niet geslaagd, omdat hij nog een compensatiepunt mist.
Volgend schooljaar gaat Muhammed naar de vavo. Hier gaat hij economie, Duits en, in plaats van tekenen, filosofie doen op de havo. Tekenen ruilt hij in voor filosofie omdat ze geen tekenen aanbieden op de vavo waar hij heen gaat. "Ik moest een ander vak kiezen en mijn decaan zei: ‘Muhammed, dit vak is echt iets voor jou’. Aan de ene kant ben ik wel opgelucht, want ik stond heel slecht voor tekenen. Aan de andere kant vind ik het spannend, want ik moet in één jaar twee jaar aan lesstof leren."
Als Muhammed was geslaagd, dan zou hij de opleiding tot docent Engels gaan doen. Hij twijfelde hier alleen erg over. Het zakken heeft hem geholpen een keuze te maken: hij kiest er nu voor om zijn oude passie weer op te pakken. "Ik dacht, als ik mijn eindexamens niet haal, ga ik voor de acteursopleiding in Amsterdam of Utrecht. Nu ben ik wat minder met acteren bezig, maar op de mavo heb ik bijvoorbeeld een bijrol gehad in Brugklas, heb ik een vooropleiding theater gedaan en deed ik veel theatershows." Ondertussen heeft Muhammed het goed weten te accepteren dat hij niet is geslaagd.
Lieve gezakten
Iets waar Cathelijne, Lisa en Muhammed het alle drie over eens zijn, is dat zakken echt niet zo erg is. Je hebt nog een heel leven voor je, en "het is toch een jaar minder werken", volgens Lisa. "Zit er dus niet te lang over in", aldus Cathelijne.
