De eindexamens komen er weer aan en voor veel examenleerlingen betekent dat stress, veel oefenen én kritiek op Cito. Ze zijn te skeer voor nietjes, lijken ieder jaar te denken dat het examen Nederlands 7 uur duurt en monteren de geluiden van een kapotte wasmachine in luistertoetsen. Maar is al dat commentaar wel terecht? Ik vroeg het aan Corine van Cito.
Luistertoetsen
De luistertoetsen worden een aantal weken voor het examen afgenomen en betekenen daarmee de aftrap van de examenfrustratie. Tijdens de luistertoets Engels voor het vwo probeerde ik mij te focussen op een vrouw, gehuld in een soort tapijt, die haar visie op armoede en andere wereldproblematiek aan het delen was. Totdat mijn concentratie bruut werd verstoord door een krakende microfoon en andere achtergrondgeluiden die enthousiast werden ingezet. Die achtergrondgeluiden frustreren jaarlijks duizenden scholieren, maar verdwijnen niet uit de montages. Corine vindt dat logisch. "Dit betreft authentieke situaties. In het werkelijke leven heb je ook met achtergrondgeluid te maken." De experts van Cito lijken er dus goed over na te hebben gedacht, maar frustrerend blijft het wel.
Nietjes
Met een beetje pech heb je tijdens het eindexamen te maken met een opgavenboekje, een uitwerkbijlage, een woordenboek en je Binas. Orde en alles op volgorde kunnen houden is dan fijn, maar al die losse bladen maken dat ingewikkeld. Waarom zitten er geen nietjes in de examens? Volgens Corine is het niet terecht je frustratie hierover te richten op Cito. "Cito gaat niet over nietjes. Maar vind je het prettig als een nietje jouw examenpapieren bij elkaar houdt, dan kun je in ieder geval wel een nietmachine meenemen. Het is een toegestaan hulpmiddel bij een examen."
Te lange examens
In drie uur tijd laten zien wat je de afgelopen vier/vijf/zes jaar hebt geleerd over een vak is ingewikkeld, maar het wordt nog moeilijker wanneer je veel langer nodig blijkt te hebben dan drie uur. Ieder jaar worden examens door scholieren te lang gevonden en vooral het examen Nederlands is steeds weer een race tegen de klok. "Het College voor Toetsen en Examens geeft ieder jaar aan Cito door welke stof allemaal in het examen moet komen", legt Corine uit. "Het examen moet dus een bepaalde lengte zijn om nauwkeurig te kunnen meten hoe goed een leerling is. Daarnaast maken de betrokkenen bij een examen vooraf een zorgvuldige inschatting van de lengte van een examen. En wanneer een examen echt te lang blijkt, kan het zijn dat hier bij de normering rekening mee wordt gehouden." De kritiek is dus deels terecht gericht aan Cito, maar ze maken de examens niet expres te lang.
Vreemde talen in de examens van andere talen
Vorig jaar kreeg Cito veel kritiek wegens het gebruik van vreemde talen in het examen van een andere taal. ‘Waarom moeten er Spaanse woorden in een examen Engels?’ vroegen veel examenkandidaten zich af. Corine: "Het zijn allemaal authentieke teksten die, soms wat ingekort, worden geselecteerd op basis van onderwerp, kwaliteit en taalgebruik. Degenen die de vragen formuleren gaan heel zorgvuldig na of de betekenis goed uit de context te halen is en ze maken een inschatting of de term bekend is bij scholieren." Dat de examens dit jaar geen gekke talen bevatten, kan Corine dus niet beloven. Een taalcursus Spaans lijkt mij dus een prima voorbereiding op het examen Engels.
Cito is vaak de zondebok voor alles wat ook maar enigszins met de examens te maken heeft. Corine drukt me op het hart dat ze het ons echt niet onnodig moeilijk willen maken en dat ze elk jaar weer hun best doen om het examen een goede afspiegeling te laten zijn van wat wij de afgelopen jaren geleerd hebben. En als we dan toch wanhopig worden van de examens, dan hebben we altijd de klachtenlijn van het LAKS en natuurlijk memes om onze frustraties mee te uiten. Met dat laatstgenoemde lijken de mensen van Cito overigens geen moeite te hebben. Corine: "Onze collega’s bij Cito moeten over het algemeen regelmatig lachen om memes die door scholieren zijn gepost en wij kunnen daar de grap zeker van inzien."
