Je oudere zus, ouders, grootouders en misschien zelfs wel overgrootouders: ze hebben allemaal het centraal eindexamen moeten maken. Tegenwoordig verandert de wereld sneller dan ooit. Is het dan ook niet tijd voor de eindexamens om te veranderen?
Het centraal eindexamen wordt sinds 1920 jaarlijks afgenomen. Daarvoor werden soortgelijke examens per provincie georganiseerd. Om meer gelijkheid te creëren, werd er een landelijk examen bedacht. De centrale eindexamens zijn er dus al een tijdje. Geen wonder dat mensen zich afvragen of het nog wel relevant is. Om eerlijk te zijn ben ik er zelf ook wel benieuwd naar: heeft het nou echt zoveel zin dat ik voor een examen al die kenmerkende aspecten in mijn hoofd ga stampen? En wat is het nut van die gatenteksten bij Frans? Tijd om de eindexamens onder de loep te nemen.
Motivatie en twijfels
Een van de belangrijkste voordelen van de eindexamens is de objectiviteit. Voor iedereen gelden dezelfde normen. Er kan dus geen manipulatie plaatsvinden binnen scholen. Daarnaast is het ook belangrijk voor het niveau van het onderwijs. Door de eindexamens hebben we landelijke normen waar naartoe gewerkt moet worden. Zonder deze normen verliest een diploma zijn waarde, zegt hoogleraar onderwijssociologie Jaap Dronkers tegenover RTL Nieuws. "Als scholen niet mee zouden doen aan een centraal eindexamen, zou het niveau snel dalen. Je moet wel een landelijke norm definiëren waar scholen naartoe moeten werken. Zou je op een school zonder examen zitten waar iedereen makkelijk zijn examen haalt, dan stelt dat papiertje niets meer voor."
Zelf weet ik niet zo goed waar ik sta op dit gebied. Aan de ene kant begrijp ik dat het cruciaal is voor het volgen van een vervolgopleiding. Daarnaast denk ik dat het zeker een motiverende werking heeft: je wil dat papiertje wel binnenhalen, dus leert toch nog maar even door. Daarnaast geldt deze motiverende werking ook voor de scholen zelf, zodat er een hoog slagingspercentage wordt behaald. Om dit te bereiken, zal de kwaliteit van het onderwijs omhoog gaan en zich blijven ontwikkelen en innoveren.
Teaching to the test
Iets wat mij wel een beetje dwars zit, is het feit dat er steeds meer focus komt te liggen op hoe je het beste je eindexamen kan maken. Het gaat in de les niet meer over de stof zelf, maar hoe je ervoor zorgt dat je het zo maakt, dat je de meeste punten krijgt. Ook al is het misschien niet het beste antwoord. Denk aan het niet te veel tijd stoppen in een vraag die maar weinig punten oplevert. Zo zou je een examen toch niet moeten maken?
Ook wordt tijdens het centraal eindexamen alleen maar getoetst wat makkelijk te toetsen is: kennis en cognitieve vaardigheden. Logisch natuurlijk, maar het zijn juist vaardigheden op sociaal en persoonlijk gebied die je succes bepalen tijdens een vervolgopleiding. Denk bijvoorbeeld aan doorzettingsvermogen, inzet en motivatie. Er wordt dus maar een klein deel getoetst en dit blijkt ook nog niet eens het belangrijkste deel te zijn.
En hoe eerlijk is het eindexamen eigenlijk? Tegenwoordig is het heel normaal om in de meivakantie nog even een examentraining te volgen waardoor je met je vijfjes en zesjes toch je examens haalt terwijl je het hele jaar vrij weinig hebt uitgevoerd. Hoe waardevol zijn de eindexamens dan nog? Daarnaast kosten dit soort trainingen veel geld en zijn ze dus niet voor iedereen weggelegd, wat het hele 'centrale eindexamens zorgen voor gelijkheid' uit 1920 weerlegt.
Alternatieven
In plaats van afschaffen zijn er natuurlijk ook alternatieven. Het idee wat ik vaak tegenkom, is een maatwerk-examen. Op deze manier kan je bijvoorbeeld biologie-examen doen op vwo-niveau en een havo-examen Engels maken: het examen wordt geïndividualiseerd. Ook wordt er gespeeld met het idee om het eindexamen te schrappen en de schoolexamens uit te breiden.
Wat er in de toekomst ook met het eindexamen zal gebeuren, ik moet dit jaar nog wel aan bak... Snel verder met het leren van die kenmerkende aspecten dus.
.jpg.jpg-large.jpg)
