Woensdag 12 juni 2024 is het zover: de dag van de examenuitslag. In heel Nederland worden eindexamenkandidaten door hun mentor gebeld met het verlossende nieuws. Voor leerlingen is dat een kwestie van de telefoon opnemen en heel veel zenuwen, maar hoe is het eigenlijk voor mentoren om te bellen met de examenuitslag?
Ik sprak twee mentoren en vroeg hen hoe zij deze gevreesde telefoontjes ervaren.
Meneer Kuijpers, docent Nederlands
Kunt u in een paar zinnen uitleggen wat het inhoudt om mentor te zijn van een eindexamenklas? Wat komt daar allemaal bij kijken?
"Als je mentor bent van een eindexamenklas hoef je eigenlijk niet superveel te doen, behalve dan leerlingen die er niet zo goed voor staan aansporen om extra te presteren bij de eindexamens. Verder probeer ik ze te ondersteunen als ze ergens stress over hebben. Als het goed is weten de meeste leerlingen in de eindexamenklas wel hoe ze zich het beste kunnen voorbereiden op toetsen en andere zaken die daarbij komen kijken. Ik doe natuurlijk ook de telefoontjes met de uitslag van de examens. Op de school waar ik nu werk hoef ik gelukkig alleen maar mensen te bellen die geslaagd zijn. Op vorige scholen was dit niet zo."
Hoe bereidt u zich voor op de telefoongesprekken met de uitslag?
"Ik bereid me er eigenlijk helemaal niet op voor. Op de dag dat de N-termen bekend worden gaan docenten met z'n allen ergens zitten. Dan gaan we een lijst met alle eindexamenkandidaten langs en bepalen we wie er wel en wie er niet is geslaagd. Dit wordt gedaan door een groep mensen en een computer die de cijfers met de juiste normeringen heeft. Voor mensen die zijn gezakt kijken we of er nog iets herkanst kan worden, en welk vak dan. Na die vergadering bel ik de mensen die geslaagd zijn. De mensen die het helaas niet hebben gehaald worden gebeld door de schooldirectie. Dus de enige echte 'voorbereiding' is ervoor zorgen dat ik alle telefoonnummers heb. Dan is het slechts een kwestie van bellen en goed nieuws vertellen."
Wat doet u om de examenuitslag zo goed mogelijk te communiceren?
"Ik gebruik geen sandwichmethode of zo, eerst iets positiefs, dan iets negatiefs, en afsluiten met iets positiefs. Ik val gewoon gelijk met de deur in huis en zeg of een leerling wel of niet geslaagd is. Als dit het geval is, is het natuurlijk geen lastig gesprek. Op mijn vorige school, als een leerling niet geslaagd was, zei ik op welke vakken hij of zij dan gezakt was en vertelde ik of het nog mogelijk was om toch te slagen door middel van een herkansing. Ik doe niet aan small talk, daar zitten leerlingen meestal helemaal niet op te wachten."
Hoe gaat u om met de reacties van mensen die horen dat ze gezakt zijn?
"Dat is wel erg lastig. Ik denk altijd dat het beter is om in klas 5 te blijven zitten dan in klas 6 een telefoontje te krijgen met het bericht dat je niet geslaagd bent. Als mensen dan toch horen dat ze gezakt zijn, is het gewoon altijd teleurstelling, verdriet. Niet alleen vanuit de leerling, maar ook vanuit de ouders. Dat voel je echt wel. Toch probeer ik als mentor dan wel op een afstand te blijven. Ik ga niet meehuilen. En dat is dan gewoon wat het is."
Mevrouw Prins, docente Frans
Wat vindt u het lastigst aan mensen bellen die gezakt zijn?
"Een slechte boodschap brengen aan iemand die het niet had verwacht, is het allermoeilijkst. En dat komt toch echt nog wel regelmatig voor. Ik verbaas me er dan vaak over dat ze blijkbaar niet beseften dat ze gevaar liepen, maar soms zijn mensen oprecht verbaasd over de uitslag. Dat vind ik dan wel heel moeilijk, als iemand er helemaal niet op had gerekend."
Hoe vindt u het om leerlingen te bellen die geslaagd zijn?
"Dat is natuurlijk hartstikke leuk, dan sta ik echt te popelen om te bellen. Al helemaal als het bij een leerling is van wie het nog maar de vraag was of 'ie het zou halen. Dan is het superleuk om zo'n iemand goed nieuws te brengen en te kunnen zeggen dat ze geslaagd zijn."
Hoe ziet het gesprek op school, van een leerling die niet is geslaagd, eruit?
"Als mentor breng ik dus eerst de boodschap: je bent niet geslaagd. Dan is het de bedoeling dat zo'n leerling naar school komt met een ouder. Op dat moment ga je pas eigenlijk echt een gesprek voeren over wat de mogelijkheden nog zijn. Dus hoe sta je er voor, kan je nog iets herkansen om alsnog te slagen, of wil je misschien voor een certificaat herkansen. Als een leerling sowieso is gezakt, kan je nog bespreken of hij/zij naar de VAVO wil of nog een jaar op de middelbare school blijft. Daar kunnen die leerlingen dan even een nachtje over slapen, en dan mogen ze altijd die dag daarna nog een keer langskomen om alles nogmaals op een rijtje te zetten."
Is er een specifiek telefoongesprek dat u om een of andere reden tot op de dag vandaag nog herinnert?
"Er was een keer een leerling van wie het heel dubieus was of 'ie zou slagen. Die belde ik toen op met het nieuws dat hij geslaagd was. Vervolgens hoorde ik de moeder op de achtergrond schreeuwen: 'Ik heb niet eens de champagne koud gelegd!' Die dacht echt 'had ik dát geweten!' Dat weet ik nog wel heel goed."
