DNA

Wat is DNA,en hoe is het opgebouwd? Dna is een langgerekt molecuul dat is opgebouwd uit vier verschillende basiselementen (nucleotiden). Het dna bepaalt welke stoffen, voornamelijk eiwitten, erin een cel worden aangemaakt. Dat is belangrijk, want de aantal aanwezige stoffen in een cel en in de naburige cellen, en de reacties tussen die stoffen bepalen hoe een plant of dier zicht ontwikkelen,en hoe groepen cellen zich gaan specialiseren tot weefsels en organen,en hoe dan die weefsels en organen vervolgens weer hun werk gaan doen als de plant of dier volgroeid is. Ieder plant en ieder dier - dus ook de mens is opgebouwd uit cellen in die cellen zit een celkern daaruit word alles bestuurd. Hierin ligt het erfelijke materiaal en het dna opgeslagen. CHROMOSOMEN Het dna bestaat uit langgerekte moleculen die als een ongeordende berg draden in de celkern bevinden. Pas als een cel zich gaat delen, dat rolt het zich netjes op. Dan kun je zien met een elektronenmicroscoop dat de mens elke cel 23 paar chromosomen heeft die er uitzien als een hoofdletter X. Van elk van die paren hebben we een chromosoom van onze moeder gekregen of van onze vader. Er staat ongeveer hetzelfde op, maar niet helemaal. Op het chromosomenpaar dat onder andere over de oogkleur gaat, kan het chromosoom zeggen je blauwe ogen moet hebben en het andere dat je bruine ogen moet hebben. Bruint wint meestal; we zeggen dat de bruine ogen domineert over blauwe ogen
HET DNA DNA, voluit deoxyribonucleic acid (nl: desoxyribonucleïnezuur), is een langgerekt molecuul dat is opgebouwd uit vier verschillende basiselementen (basen): adenine, cytosine, thymine en guanine. De baseparen zitten vast aan de suikerfosfaat. Samen vormen die een nucleotide. Dna bestaat uit twee ketens. In elk ervan zijn een heleboel nucleotiden achter elkaar geplakt. De twee strengen samen zijn spiraalsgewijs opgerold en vormen de betekede ‘dubbele helix’ Omdat het adenine(A) zich makkelijk bindt aan Thymine(t) en cytosine (C) iets heeft
met guanine(G),ligt een a in de ene streng altijd tegenover een T in de andere streng,en een C in de ene streng altijd tegenover een G in de andere Streng. En de specifieke volgorde waarin de nucleotiden A, T, C en G op een DNA molecuul voorkomen vorm de genetische code.deze volgorde bepaalt welke eiwitten wanneer moeten worden aangemaakt
Hoe verteld het dna nu aan de cel dat een bepaald eiwit aangemaakt moet worden? Het dna zelf word niet afgelezen er wordt een kopie van gemaakt. De twee dna strengen wijken tijdelijk uit elkaar. Tegenover een van die wordt een dna-achtig molecuul gebouwd, RNA(ribonucleinezuur). Die RNA-streng ontstaat nucleotide voor nucleotide. Tegenover een C van de DNA komt een g en tegenover een g een c en tegenover een t een a alleen tegenover een komt in dit geval niet een t maar een U (uracil). Het RNA gaat de celkern naar de ribosomen. De lange RNA keten rijgt zich door het ribosoom. Het RNA wordt door die ribosoom per drie paar nucleotiden tegelijk afgelezen. Elk drietal opeenvolgende nucleotiden (triplet) heeft een betekenis. Sommige triplets betekenen’ begin hier af te lezen’ of ‘stop hier met aflezen’ andere coderen voor een bepaald aminozuur. Er zijn 20 verschillende aminozuren. Op basis van het afgelezen stuk RNA, maakt de cel een nieuw eiwit aan. De erfelijke code voor zo’n eiwit wordt ook wel gen genoemd.