Judas door Astrid Holleeder

Primaire gegevens

Auteur: Astrid Holleeder
Titel: Judas
Ondertitel: -
Uitgever, plaats, jaartal eerste druk: Uitgeverij Lebowski, in het buitenland, 2016
Motto: -
Genre: Biografie
Aantal bladzijden: 576

Titelverklaring:

Judas wordt vaak gebruikt als je iemand een verrader wil noemen. Dit is ook waar het hele boek om draait; Astrid wil wel tegen Willem getuigen, maar ze verraadt hem daarmee.

Mottoverklaring:

-

Gebeurtenissen

In de biografie van Astrid Holleeder wordt eigenlijk haar hele levensverhaal verteld tot het heden. Het begint met haar jeugd en hoe ze met Willem (in het boek Wim genoemd) omging toen ze jong was. Ook beschrijft ze een aantal voorvallen met hem. Bij het gedeelte van haar jeugd gaat het boek ook heel veel over haar familie en de rol van haar ouders. Astrids vader was altijd erg overheersend en dwingend. Alles wat hij wilde, moest zo gebeuren. Zo beschrijft ze de situatie waar ze haar eten niet op wilde eten omdat ze er misselijk van werd, en dat haar vader haar dwong het op te eten. Toen ze moest overgeven, moest ze dat ook opeten. Dat schept een heel duidelijk beeld van hoe het daar ging. Een andere belangrijke gebeurtenis is dat toen Wim (Willem) opgroeide, hij tegen zijn vader opstond. Toen zijn vader zijn moeder mishandelde, is Wim naar zijn vader toegelopen en heeft hem geslagen. Dit was wel één van de belangrijkste gebeurtenissen in het boek wat betreft de jeugd, omdat het heel duidelijk aangeeft hoe het daar thuis ging en hoe Wim is geworden zoals hij nu is; een overdreven kopie van zijn vader.

Nadat de jeugd in het boek behandeld is, gaat Astrid naar de middelbare school. Ze is de enige in de familie die slim genoeg is om naar VWO te gaan, maar haar vader wil dat absoluut niet hebben; volgens hem moet ze naar de huishoudschool, waar ze leert hoe ze goed voor het huis en voor kinderen kan zorgen. Astrids moeder is het er totaal niet mee eens, dus stuurt ze Astrid in het geheim naar een lyceum in de buurt. Dit wordt lang voor haar vader, die overigens alcoholist is en bij Heineken werkt, verzwegen. Op een gegeven moment vertelt Stientje (Astrids moeder) het tussen neus en lippen door aan haar man, en ze krijgt er klappen voor. Ook was Astrid heel erg goed in basketbal en ze zat ook op een basketbalvereniging voor talenten. Na een tijdje wordt ze daar weggestuurd, omdat ze de zus is van ‘dé Holleeder’ (die van de Heineken ontvoering).

In het boek wordt ook heel veel verteld over de familie en familieverhoudingen. Toen Astrids vader overleed, nam Wim die rol op zich. Hij bleef maar controleren en domineren. Toen Astrid een vriend kreeg, bood Wim hem een baan aan bij een strandtent. Hij moest die strandtent begeleiden en runnen, maar uiteindelijk was het van Wim en zijn vrienden uit de ‘onderwereld’. Echter trok dit Astrid en haar vriend steeds meer uit elkaar. Wim begon hem te beschuldigen van diefstal, omdat hij geld zou achterhouden. Astrid nam het voor haar vriend op, maar daar moest Wim niks van weten en hij begon haar alleen maar verder te intimideren.

Dit soort situaties komen enorm vaak voor in het boek. In bijna elke omschrijving is Wim de overheersende, die zijn familie vertelt wat ze wel en niet moeten doen.

Door het boek heen, zo af en toe, vertelt Astrid ook over hoe ze het heeft aangepakt om te gaan getuigen. Ze is goede vrienden met Peter R. de Vries en ze heeft via hem connecties kunnen krijgen met anderen. Zo is ze in contact gekomen met justitie (Wims vijand), waar ze – enorm geheim – het een en ander aan heeft verteld. Ze neemt de lezer in dit traject helemaal mee. Zo vertelt ze eerst over dat ze naar haar zus, Sonja, ging om het te overleggen. Sonja durfde absoluut niet tegen Wim te verklaren, maar als Astrid het zou doen, zou Sonja meedoen. En zo ging het. Astrid had eerst een gesprek met justitie, waaruit je kunt opmaken hoe wantrouwig ze is tegenover hen. Ze wil eigenlijk nog niets loslaten, maar ze wil eerst de mensen tegenover haar kunnen vertrouwen. Dit heeft alles te maken met het feit dat bijna iedereen die ‘praat’ (zoals Wim het noemt), ‘wel te zien krijgt wat hij dan zal doen’. Dit is maar al te duidelijk voor mensen in zijn omgeving, want als iemand tegen hem probeert te getuigen, laat hij ze liquideren. Zelfs als hij in de gevangenis zit, lukt het hem nog om dat te doen. Dit weet Astrid en daarom is ze zo voorzichtig.

Later verklaart ze alles aan justitie.

In het ‘laatste deel’ (ongeveer het halve boek), legt Astrid aan de lezer uit hoe ze nu leeft. Als ze naar buiten gaat draagt ze altijd een helm, een kogelvrij vest en zelfs een beschermer voor haar hals, zodat ze niet doodgeschoten kan worden. Astrid heeft namelijk ook een dochter en ze is doodsbang dat haar dochter zonder haar zal moeten leven, door haar keuzes. Toch maakt ze duidelijk dat ze blij is met haar beslissing om tegen Wim te getuigen, omdat het het juiste is om te doen. Hij moet gepakt worden voor alles wat hij gedaan heeft.

Verhaaltechniek

Thema en motieven

Het belangrijkste waar dit boek over gaat, is verraad en angst. Astrid leeft haar hele leven al in angst, voor zowel haar vader als voor Wim en zijn vrienden uit de ‘onderwereld’. Er wordt ook vaak verwezen naar deze onderwereld, als de groep mensen die in de business zitten van liquidatie en intimidatie.

Omdat het boek een biografie is, waren er voor mij niet echt motieven te vinden. Er was niet een bepaald voorwerp of een bepaalde gedachte die steeds terugkwam, behalve angst en verraad.

Personen

De belangrijkste personages in het boek zijn:

Astrid Holleeder

Astrid Holleeder is de schrijver van het boek. Ze is op het moment 51 jaar oud. De grootste karaktertrekken die in het boek enorm naar voren komen zijn dat ze altijd op haar hoede is en dat ze heel hard is gemaakt. Ze is wel degelijk bang voor bepaalde situaties en ze scant altijd de hele situatie bij binnenkomst. Van haar uiterlijk wordt niet veel genoemd. Verder weten we alleen dat ze een dochter heeft, Miljuschka.

Wim (Willem) Holleeder

Het hele boek gaat eigenlijk over Astrids leven mét Wim. Hij is een zware crimineel, maar voordat het boek uitgebracht werd zag menigeen Nederlander hem als ‘knuffelcrimineel’. Hij is mede verantwoordelijk voor de Heinekenontvoering, de liquidatie op Cor van Hout (zijn zwager) en nog meer liquidaties en moorden. Het is een man die altijd de overheersende wil zijn. Het valt ook op dat hij bijna altijd een vriendin heeft (meerdere eigenlijk), die hij vooral gebruikt als het hem uitkomt. Als hij een vriendin heeft, is haar huis ook van hem. Als zij een irritante zoon heeft, moet die zoon weg want het huis is immers van hém. Zijn intimiderende en dominerende karakter komt in het boek heel duidelijk naar voren. Hij maakt absoluut geen onderscheid tussen familie en niet-familie. Als je ‘praat’, zal je het weten ook.

Sonja Holleeder

Sonja Holleeder is de zus van Astrid en Wim. Ze is erg bang voor Wim en durft ook niets tegen hem te beginnen. Al helemaal wanneer Wim verantwoordelijk is voor de moord op haar man, durft ze niets meer. Van binnen en tegen Astrid is het heel duidelijk wat ze allemaal tegen Wim zou willen doen, maar ze durft het simpelweg niet omdat ze bang is ook geliquideerd te worden, en wel door haar eigen broer. Sonja heeft twee kinderen, Richie en Frances. Frances was altijd heel dik met Wim, totdat ze erachter kwam hoe hij werkelijk was. Richie is de jongste van de twee, Sonja en Cors zoon.

Cor van Hout.

Net als Wim was hij een enorm Nederlands crimineel. Cor is man van Sonja en vader van Richie en Frances. Samen met Wim en nog een paar anderen was hij verantwoordelijk voor de Heinekenontvoering. Verder is Cor een man die van zijn familie houdt, maar vooral heel erg bezig is met geld en status in de onderwereld. Hij is door Wim geliquideerd in 2003.

Tijd en ruimte (setting)

In het boek is het niet zo dat bepaalde plaatsen belangrijker zijn dan anderen, omdat het een biografie is. Ook is het erg belangrijk dat alle gesprekken die tussen Astrid en Wim worden gehouden, op verschillende, vaak afgelegen, plekken gebeuren. Zo hebben ze bijvoorbeeld nooit een gesprek in de auto, omdat justitie daar een microfoontje geplaatst zou kunnen hebben. Dit is de reden dat er niet echt een bepaalde plek is die heel vaak voorkomt of heel belangrijk is; alles gebeurt in het geheim.

Het boek speelt zich af tussen 1965 en 2016, het leven van Astrid Holleeder tot het heden. De verteltijd is ongeveer 10 uur, en de vertelde tijd 51 jaar.

Het boek is niet-chronologisch. Er zitten heel erg veel flashbacks in naar Astrids jeugd, tienerjaren en verdere leven. Eigenlijk is het hele boek een flashback, omdat ze in het hele verhaal terugkijkt op haar leven (met Wim).

Schrijfstijl

In het boek wordt niet echt gebruik gemaakt van veel moeilijke woorden en ook niet van erg lange zinnen. Het is erg makkelijk te begrijpen en het leest erg snel weg.

Vertelinstantie

Er is in dit boek alleen sprake van een ik-verteller. Astrid Holleeder vertelt haar hele levensverhaal en zij is ook als enige aan het woord.

Structuur

Het verhaal is opgebouwd uit heel veel delen. Deze ‘hoofdstukken’ worden gekenmerkt door hun eigen titel. Ieder hoofdstuk beschrijft een bepaalde gebeurtenis is het leven van Astrid. Daarom is het ook heel moeilijk om een goede samenvatting van het boek te maken, want alle delen zijn eigenlijk belangrijk, maar het zijn er heel erg veel. Alle hoofdstukken hebben als titel wat de gebeurtenis is, met het jaartal waarin het gebeurd is. Hierdoor houdt de lezer een goed overzicht van de gebeurtenissen in het boek.

Spanning

De grootste open plek die in het boek te vinden is, is: ‘wat zal er gebeuren met Astrid Holleeder’? Door het boek heen weet je niet precies óf ze zal gaan getuigen en als je dat weet, weet je niet hoe ze verder zal leven na zo’n grote stap.

Schrijver

Astrid Holleeder (Amsterdam, 4 december 1965) is een Nederlands strafrechtadvocate en schrijfster. Ze is een zus van crimineel Willem Holleeder en was, samen met haar oudere zus en een ex-vriendin van Willem, getuige tegen haar broer in het Passageproces. In 2016 publiceerde ze het boek Judas, over de relatie met haar broer Willem, zijn dominantie over hun familie en de invloed van zijn leven in het criminele circuit op zijn directe omgeving.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Astrid_Holleeder

Plaats in de literatuurgeschiedenis

Het boek is geschreven in het postmodernisme. Postmoderne literatuur thematiseert wantrouw tegen de taal als instrument om de werkelijkheid weer te geven. Het is moeilijk te definiëren. Er wordt vaak gebruik gemaakt van paradox en verschillende vertellers. In dit boek is dat dus niet het geval.

Beoordeling

Dit is het beste boek dat ik ooit gelezen heb. Toen ik eenmaal begon, kon ik het niet meer weg leggen. Ik werd enorm meegesleept door alle plots in het verhaal en vroeg me voortdurend af wat er ‘daarna’ zou gebeuren.

Niet alleen vond ik het een heel gaaf boek, maar ook vond ik het heel erg spannend. Alle dingen die in het boek gebeuren: liquidaties, moorden, verraad, etc. zorgen ervoor dat het boek heel spannend wordt. Het boek is natuurlijk geloofwaardig; het is immers een biografie. Ik heb door het boek heel erg veel respect gekregen voor Astrid, Sonja, Gerard (broertje) Holleeder, hun ouders en directe omgeving. Het moet ongelooflijk zijn om met zo’n persoon te leven in je kringen. Ik vond het erg fijn dat de hoofdstukken verdeeld waren per gebeurtenis, omdat het daardoor veel makkelijker is om het te kunnen begrijpen en te plaatsen. Nogmaals, dit is absoluut het beste en meest interessante boek wat ik ooit gelezen heb en ik vind het eerlijk gezegd jammer dat ik het (relatief) zo snel uit had.