Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2007
• 253 pagina's
• Uitgeverij: Moon

Flaptekst

Eerste zin

Gebeurd is gebeurd. Bijna alles is kapot. En wat nog niet kapot is, gaat straks wel kapot.

Samenvatting

Personages

Brahim

Brahim is een sportieve Marokkaanse jongen van 16 jaar. Hij zit in Havo-4, maar omdat hij veel tijd aan de zaak moet besteden, spijbelt hij nog wel eens van school. Zijn half lange zwarte haar draagt hij achterover. Hij is altijd goed gekleed en ruikt lekker. Hij is een aardige en eerlijke jongen, die goed van vertrouwen is. Hij doet wel vaak stoer en gebruikt grove taal en drank. Voetballen vindt hij ook erg leuk. Maar een concert in het Concertgebouw is aan hem niet besteed: hij verveelt zich dus. Hij is nooit echt bang, ook niet als mensen hem pesten of aanvallen. Hij is beslist geen vechtersbaas. Hij is geduldig, maar als hij echt boos wordt, is hij niet meer te houden. Hij wordt woedend als zijn neef Haas zich tegen hem keert. En dan is de beer ook werkelijk los. Na een wilde achtervolging krijgt hij Haas te pakken. Hij krijgt de kans zijn neef neer te knallen, maar als hij diens verhaal heeft gehoord, besluit hij dat niet te doen en het pistool weg te gooien.

Haas

Ilias (Haas) is de iets oudere neef van Brahim. Hij is een atletisch, klein en druk mannetje dat graag stoffen broeken en zijden bloesjes draagt. Hij heeft krulhaar en puistjes in zijn gezicht. Hij luistert graag naar zijn eigen, bewerkte muziek. Hij houdt erg van maffiafilms en die komen hem later goed van pas bij zijn trucs. Hij doet in het begin van het verhaal wel aardig, maar aan het eind van het boek blijkt hij een gemeen en jaloers persoon te zijn. Hij is jaloers op Brahim, omdat hij denkt dat zijn vader Faris meer om Brahim geeft dan om hem. Daarom start hij de pizzaoorlog tegen 'Novara'.

Alice

Alice is het vriendinnetje van Brahim, ze is een jaar jonger dan hij. Brahim vindt dat ze op een fotomodel lijkt, met haar lange benen, lange blonde haren, groene ogen en haar mooie lippen. Ze is een vriendelijk en trouw meisje. Haar ouders zijn weliswaar rijk, maar ze gedraagt zich niet als een verwend kreng. Ze waarschuwt hem dat hij niet van school moet wegblijven. Ze is heel boos, wanneer ze hoort dat Brahim haar ontrouw is. Aan het einde van het verhaal komt het weer goed tussen haar en Brahim.

Amar

Amar is de ziekelijke vader van Brahim. Hij heeft last van reuma en loopt altijd te schelden en te mopperen, ook op zijn zoon. Hij zoekt ruzie met zijn broer Faris en beschuldigt hem van diefstal. Hij kan het helemaal niet verkroppen dat zijn broer Faris een betere zaak heeft dan hij en dat die zijn klanten weet weg te lokken. Hij heeft dan wel zijn zaak overgedaan aan zijn zoon, maar hij bemoeit zich er steeds mee. Voor zijn zoon is hij helemaal geen leuke vader, want hij richt zich meer op zijn eigen maatschappelijk succes dan op de opvoeding van zijn zoon.

Quotes

"‘Ja, de situatie is echt fokking shit.’ En daar bleef het dan bij: we hadden duidelijk allebei niet echt zin om erover te praten."

"Zijn vragende ogen vraten mij zowat op. Het is niet eerlijk, dacht ik. Dat hij zo naar me kijkt en dat hij allemaal van die rare dingen zegt."

Thematiek

Familiebanden/ familiebetrekkingen

Het gaat om de strijd tussen familieleden. Amar heeft de zaak Novara met zijn eigen handen maar met hulp van zijn broer Faris opgebouwd. Maar hij is een moeilijke man die alleen maar van werken weet. Het gaat ook best goed, maar Amar wantrouwt zijn broer en verdenkt hem ervan geld te hebben verduisterd. Dat pikt Faris niet en hij neemt ontslag. Mede aangezet door zijn zoon opent hij zelf een pizzeria en ze doen er alles aan om Novara ten gronde te richten. Het gaat er natuurlijk nu om wie de beste pizzeria heeft en daarbij komt de eer van de familie om de hoek kijken. Wie doet het in het leven het beste?

Motieven

Vader-zoonrelatie

Brahim werkt voor zijn vader Amar in zijn pizzeria omdat zijn vader het niet in zijn eentje aan kan door zijn reuma. Na verloop van tijd wordt zijn reuma erger en moet zijn zoon de zaak overnemen. Echter ontslaat Amar de Ilijas, zoon van zijn broer, Faris en gaat deze bij zijn vader in de zaak werken. Hierdoor ontstaat er een felle concurrentie tussen de twee zaken.

Jaloezie

Achteraf blijkt waarom Haas de oorlog tegen zijn familieleden is begonnen. Het motief daarvoor is jaloezie. Neef Brahim bezit immers alles: zijn ouders zijn niet gescheiden, hij doet het goed op school en hij heeft een mooi vriendinnetje. Wanneer hij merkt dat zijn vader Faris ook nog goed kan opschieten met Brahim, wordt hij jaloers en probeert hij zijn oom tegen broer en neef op te zetten. Hij hoopt zo zijn vader terug te krijgen. Maar hij slaagt niet in die opzet.

Schoolleven

Op het begin heeft Brahim een rustig schoolleven met een bijbaantje bij zijn vader in de zaak. Wanneer zijn vader echter te ziek wordt om de zaak zelf te runnen moet Brahim een grote verandering maken in zijn leven en laat hij zijn schoolleven achterwegen om de zaak zelf goed te runnen.

Liefdesrelatie: jeugdliefde

De jeugdliefde tussen Brahim en Alice is een belangrijk aspect van het verhaal. Hoewel ze uit verschillende milieus afkomstig zijn, kunnen ze het heel goed met elkaar vinden. Bewijs daarvoor is o.a. dat Brahim een clip voor haar wil maken als ze jarig is. Hij schaamt zich daarbij niet voor zijn klasgenoten. Wel gaat hij als hij de zaak van zijn vader moet overnemen op de vriendschap inleveren. Hij verzaakt ook de school en zij waarschuwt hem daarvoor, omdat ze het dom vindt dat hij niet meer naar school komt. Brahim is haar echter wel trouw, want hij laat zich niet verleiden tot een zoen aan de buikdanseres, maar door het nare plan van Haas lijkt het allemaal te mislukken. Gelukkig overwint het gezonde verstand bij Alice het ook: ze begrijpt dat Brahim erin geluisd is en ze blijft met hem verkering houden.

Motto

Het motto van het boek luidt:
“The world is yours.”
Dat is een uitspraak van Tony Montana uit de bekende Amerikaanse maffiafilm “Scarface.” Dat is natuurlijk meteen een mooie verwijzing naar de titel “Pizzamaffia.”

Trivia

'Pizzamaffia' was de eerste roman die Boudou speciaal schreef voor jongeren. Het boek kreeg de Debuutprijs voor literatuur van De Jonge Jury in 2009.

Het boek werd verfilmd in februari 2011. De film werd geregisseerd door Tim Oliehoek, met Iliass Ojja, (Brahim) Mamoun Elyounoussi (Haas) en Sallie Harmsen (Alice) in de hoofdrollen. Maar de reacties op de film waren niet zo positief, vooral het slechte acteerwerk kwam in recensies vaak aan de orde.

Titelverklaring

Het verhaal gaat over de strijd tussen twee Marokkaanse families die een pizzaoorlog uitvechten. Ze vechten elkaar de tent uit. Het gaat eigenlijk ook om de familie-eer. Haas is bovendien een liefhebber van het kijken naar Amerikaanse maffiafilms als Scarface. Hij kan hele dialogen uit de film citeren in de rol van Tony Montana. En zo langzamerhand gaat het verhaal de richting van de criminaliteit op.

Structuur & perspectief

Het boek begint met een proloog. Later blijkt dat die proloog ongeveer anderhalf jaar na het eigenlijk verhaal speelt, Op de scooter achtervolgt Brahim zijn neef Haas, totdat hij hem in de vangrail duwt. Vervolgens wordt de voorgeschiedenis van anderhalf jaar ervoor verteld.

Daarna volgen er 23 hoofdstukken die vak een opvallende titel hebben. Die heeft heel vaak te maken met de inhoud van het hoofdstuk: enkele voorbeelden van de bijzondere titels zijn:
- Panjabipizzamixdonderdag
- Vette ansjovis en dikke vette pakken floes
- Pizzastuds, steunoma’s, leernichten en andere dingen om van te leren.
- De Zwarte Draak van Weert
- Scareface forever

De volgorde van die hoofdstukken is chronologisch gerangschikt. Af en toe zitten er flinke stukken tijdverdichting in. Twee hoofdstukken zijn een weergave van het MSN-gesprek tussen Alice en Haas.
Na de 23 hoofdstukken volgt een epiloog, waarin we in het verhaal verder gaan op de inhoud van de proloog. Brahim roept na het ongeluk Haas ter verantwoording. Die bekent alles. In het allerlaatste hoofdstukje is er nog sprake van een MSN-online bericht tussen Alice en Haas.

De verteller is de 16-jarige Brahim. Hij vertelt in de ik-vorm. In de proloog is dat in de o.t.t. maar in de andere hoofdstukken vertelt hij in de o.v.t

Decor

Je kunt nergens in de roman een jaartal of datum vinden, maar wat je wel zeker weet, is dat het een actuele roman is. Dat kun je zien aan het hedendaagse taalgebruik, maar ook aan het gebruik van de sociale media (mobieltjes, MSN-online en sms’je en internet met YouTube). Ook wordt er gesproken over de film 'The pirates of the Caribbean' en over Louis van Gaal als voetbalcoach.
De vertelde tijd omvat ongeveer anderhalf jaar.

Het decor is een grote stad, Amsterdam. Verder speelt een belangrijk deel van het verhaal zich af in de pizzeria’s van beide hoofdpersonen. Het meeste gebeurt rondom pizzeria Novara.

Stijl

Khalid Boudou heeft dit boek in een vrij grove taal geschreven, met veel woorden die jongeren in deze tijd ook gebruiken. Er staan ook veel scheldwoorden in de tekst. In de meeste gevallen zijn ze niet heel erg schokkend, maar de jongeren maken elkaar echt uit voor van alles en nog wat. De tekst is daarnaast een mix van rap en slang (plat straattaalgebruik).

Bovendien valt op te merken dat er veel Marokkaanse woorden door het Nederlands worden gemixt. Het maakt het verhaal zelf wel grappiger leuker, omdat je als lezer soms niet weet wat het woord betekent. Een van die woorden is “floes” (geld) of “wallah” (letterlijk afgeleid van Allah, het betekent zoiets als “ik zweer het je.”) Boudou heeft het bovendien in zijn vingers om een levende dialoog met humor neer te zetten.

Enkele voorbeelden van de stijl van Khalid Boudou in deze jongerenroman:
- “Hij”, snauwde hij. “Hij hier ….deze slaapmuts. Deze schetenkweker. Deze ballenpoetser. Deze kontenkrabber…”. Het was alsof hij het woordenboek voor scheldnamen uit zijn hoofd aan het leren was. Hij ging maar door en door. “Deze tenenkaasvreter had allang in de zaak van zijn vader moeten staan.” (blz. 22)

- “Alleen die shitpizzeria’s gebruiken margarine en andere vetten”, zei mijn oom altijd. “Olijfolie maakt de pizza lekker, en is gezond en je krijgt er ook nog eens een lange fluit van`.
Een grote piemel was mooi meegenomen, maar ik wilde toch vooral lekkere pizza’s hebben. (blz. 86)

- “He man, waar was je? Heb je het wel leuk daaro? vroeg Jeffrey.
“Ja”zei ik, een potje schaatsen is er niks bij. Ik ben een beetje aan het blowen.
“Heb je echt zitten blowen , man?”
“Ja wel, wat moet ik anders hier?”
“Valt daar nog wat te versieren?
“Als je van lijken houdt, genoeg ja.” (blz. 144)

Slotzin

Gelukkig is de liefde erg mooi. En of ik Haas zal vergeven? Ik weet het niet. Want wat gebeurd is, is dus echt wel gebeurd.

Beoordeling

Voor jonge lezers (klas 3 en 4 van het voortgezet onderwijs van mavo, havo en vwo) is Pizzamaffia een erg leuk boek om te lezen. Het is actueel, het taalgebruik is misschien wat ruw maar het is wel de taal van de straat. Bovendien wordt er een interessant thema in het boek behandeld: de familie-eer (in het Marokkaanse milieu erg belangrijk) die op het spel staat, Daarnaast komen belangrijke motieven als jaloezie en liefde om de hoek kijken en die drie elementen maken dit boek aantrekkelijk voor de doelgroep. Het is bijzonder prettig dat geroutineerde schrijvers en schrijfsters steeds meer boeken gaan schrijven voor de jongeren van 14 jaar en ouder. (vgl. ook Martine Kamphuis en Carry Slee).

Recensies

"Wat je ook van die manier van spreken vindt, het is knap dat Boudou het zo realistisch en consequent op papier krijgt." http://www.basmaliepaard....izzamaffia