Er wordt over weinig schoolopdrachten meer geklaagd dan over het lezen van je literatuurlijst. Maar zoals met alles waar je tegenop ziet, moet je het voor jezelf zo leuk mogelijk maken. En dat kan echt! Onze eigen Zeker Weten Goed docenten Jiska en Cees geven tips om een zo leuk mogelijke lijst samen te stellen.

Voor je literatuurlijst moet je 8 (havo) tot 12 (vwo) Nederlandse boeken lezen, waarover je mondeling overhoord wordt in je examenjaar. Jiska en Cees zijn allebei docent Nederlands, al is Cees al een poosje met pensioen. Voor Scholieren.com lezen ze zoveel mogelijk nieuwe boeken van Nederlandse schrijvers en maken ze daar Zeker Weten Goed verslagen van. Dat doen ze om jou te inspireren om eens wat anders te lezen dan De Aanslag of Het Gouden Ei. In dit artikel geven ze extra tips voor hoe jij een goede literatuurlijst kunt samenstellen.

1. Kies niet te moeilijk

Een boek kiezen omdat het dun is of bij je ouders in de boekenkast staat, is geen goed idee. Jiska: "Ik heb leerlingen vaak zien vastlopen op dit soort boeken, bijvoorbeeld op het heel dunne, maar ook enorm saaie en moeilijke boek 'De metsiers' van Hugo Claus. Of op een willekeurig boek van Jan Wolkers uit de kast van je ouders, waarin zoveel seks zit dat het onmogelijk is om daar niet over te praten tijdens je mondeling (= awkward). Of op bijvoorbeeld 'Het schnitzelparadijs' van Khalid Boudou, waarvan de film zo leuk is, maar het boek niet om doorheen te komen."

Jiska raadt dus aan te kiezen op niveau en inhoud en niet op hoe dik het boek is of wat nou eenmaal het makkelijkst te vinden is in de kast van je ouders. Om het niveau van een boek te bepalen, kun je een test doen op Lezen voor de lijst. 

2. Laat je adviseren

Je weet vooraf niet altijd of je de inhoud van een boek leuk gaat vinden. Het liefst wil je zo snel mogelijk bepalen of het wat is. Jiska: "Het kan helpen om met klasgenoten over boeken te spreken. Iedereen heeft wel een lezer in de klas die daarvoor uit durft te komen en leuke boeken gelezen heeft. Er zijn ook vlogs over leuke boeken, bijvoorbeeld die van Jorgen Apperloo. Als ik naar Vlogboek kijk, vind ik zelfs boeken uit de middeleeuwen leuk." Ook op TikTok vind je tegenwoordig leestips. Check de hashtag #booktok of #boektok!

Cees: "Vergeet ook je docent niet. Als je een enthousiaste docent hebt, ga dan zeker af op zijn aanraders." Jiska: "Ik doe dat zelf ook graag. Op basis van  een leesautobiografie, bepaal ik wat je leesniveau is en je interesses, zodat ik een goed boek aan kan raden."

3. Durf een boek weg te leggen

Jiska: "Als je eenmaal gekozen hebt en begint met lezen, heb ik voor mezelf een gouden regel: of ik leg het boek meteen - na enkele pagina's -  weg, of ik zet door. Hoe sneller je een boek kunt wegleggen dat je niet aanspreekt, des te minder tijdsverlies lijd je. Zo blijft lezen leuker."

Om te bepalen wanneer je een boek weglegt, kijkt Jiska meestal naar de schrijfstijl: "Het kan zinvol zijn om voor het lezen nog iets over de stijl op te zoeken." Voor het wegleggen van boeken die je niet aanspreken, heb je trouwens wel tijd nodig. Want als het niks is, dan moet je een ander boek uitkiezen en dat kan niet als je een dag voor het inleveren van je lijst pas begint met kiezen. "Gun jezelf die tijd, want uiteindelijk levert je dat tijd en plezier op!", aldus Jiska.

4. Kiezen op thema

Als je een thema hebt waar je erg in bent geïnteresseerd, kan het leuk zijn om alle boeken van je lijst binnen datzelfde thema te lezen. Je komt daar dan heel veel over te weten.

Een andere goede tip om een rode draad aan te brengen in de keuze voor je boeken, is om boeken te kiezen die gaan over de studie die je later wilt doen. Jiska: "Stel, je wilt rechten gaan studeren, ga dan kijken welke fictie daarover geschreven is en wat je daar allemaal uit kunt halen voor jezelf. Literatuur hoeft niet alleen ter vermaak te zijn, op deze manier kun je er misschien iets van opsteken zelfs."

Kiezen op thema is overigens helemaal geen must. Misschien vind jij het leuk om over verschillende thema's te lezen of binnen verschillende genres. Het belangrijkste is dat jij voor het samenstellen van je leeslijst bepaalt wat jij wat dit betreft het leukste zou vinden.

5. Het lezen leuker maken

Ook als je echt geen lezer bent, zijn er nog wel wat dingen te bedenken om het iets leuker te maken. Jiska: "Kijk of je met een groepje vrienden hetzelfde boek kunt lezen. Of misschien kan je docent dat organiseren in de klas. Je kunt dan leeservaringen delen en veel meer uit het boek halen dan in je eentje. Je hoeft het dan niet allemaal alleen te verzinnen." Bijkomend voordeel is dat je zo ook alvast oefent met praten over boeken en de juiste termen daarbij gebruiken, voor je mondeling, waar je dat immers ook moet doen.

Dit wil je ook lezen:

Zo maak je lezen voor de lijst makkelijker en leuker

Een andere tip om je uiteindelijke mondeling makkelijker te maken, is om na het lezen of na een gesprek met klasgenoten over een boek, te noteren wat je opvallend/interessant/mooi/raar/lelijk etc vond. "Zo blijft het boek je langer bij, gaan er lampjes branden als je voor je mondeling een verslag van dat boek doorleest. Als je dit soort persoonlijke observaties deelt met je docent tijdens je mondeling, ga je echt indruk maken. Het wordt ook een leuker gesprek. Met dat cijfer komt het dan wel goed", besluit Jiska.