De dagen worden korter, het begint kouder te worden en de blaadjes vallen weer van de bomen. Oftewel, het is officieel winter. Maar daarmee begint voor sommigen ook het seizoen van de winterdepressie. Ongeveer drie procent van de Nederlanders heeft daar last van, blijkt uit onderzoek. Vooral jongvolwassen vrouwen en tienermeisjes.

Anna (17) is een van deze jongeren die last heeft gehad van een winterdepressie. In de derde klas van het gymnasium merkte ze de eerste verschijnselen: in de winter kwam ze 's ochtends moeilijk haar bed uit en ze had nergens motivatie voor. "Ik kon mezelf er niet toe zetten om naar school te gaan en vaak lag ik hele dagen in bed, zonder dat ik me uitgerust voelde. Ik zat weggezonken in een moeras van somberheid."

Winterdepressie

Iemand die last heeft van een winterdepressie, heeft weinig energie, kan zich slecht concentreren en voelt zich voortdurend somber en futloos. Psycholoog Eline Vollema van psycholoog.nl vertelt dat het ontstaan van een winterdepressie alles te maken heeft met een stofje genaamd melatonine, een stofje waardoor je slaperig wordt wanneer het donker is.

Doordat er tijdens de wintermaanden een stuk minder daglicht is, raakt dit stofje bij iemand met een winterdepressie in de war. Er wordt dan door de dag heen constant melatonine aangemaakt waardoor iemand, ongeacht hoeveel diegene slaapt, zich voortdurend moe voelt. Of jij gevoelig bent voor dit verschijnsel lijkt genetisch bepaald. Hier heb je zelf dus weinig tot geen invloed op. 

Schoolprestaties

Dat Anna weinig buiten de deur kwam had niet alleen invloed op haar mentale gezondheid, maar ook op haar cijfers. Doordat ze zo weinig aanwezig was op school, gingen haar schoolprestaties achteruit. "Ik voelde me constant zo moe dat ik niet het idee had dat het nut zou hebben om naar school te gaan. Ik zou me toch niet kunnen concentreren."

Ze miste daardoor veel lessen en kon belangrijke toetsen niet maken. Ondanks dat haar school goed rekening hield met de mentale staat van Anna, liep ze een grote achterstand op. “Ik was bang dat ik niet over zou gaan, maar in de wintermaanden lukte het me maar niet om bij te blijven met mijn schoolwerk."

"Op school begon iedereen zijn eigen plekje te vinden en de vriendschappen werden steeds hechter, maar ik was hier niet in betrokken", merkte Anna. Als ze wel op school kwam, werd er vaak gedaan alsof zij lui was en maakten sommige klasgenoten grappen over hoe weinig ze aanwezig was. Gelukkig kon Anna haar gevoelens wel kwijt bij een paar hechte vriendinnen en bij haar familie.  

Dit wil je ook lezen:

Mijn ode aan de winter

Het klaart weer op

Rond maart begon het leven voor Anna weer op te klaren: de zon begon te schijnen en daardoor voelde ze zich ook prettiger. In de lente kan ze weer leukere outfits aan en krijgt ze weer een kleurtje in haar gezicht: ze wordt een stuk zelfverzekerder en haar winterdepressie verdween weer langzaam naar de achtergrond.

Wat Anna ook hielp was dat vriendinnen haar vroegen om af te spreken. "Zelf stelde ik niet snel aan mensen voor om samen wat leuks te gaan doen omdat het niet voelde alsof ik daar energie voor had. Maar als het vanuit een ander kwam, pepte dit mij juist op." Dat Anna's vriendinnen naar haar omkeken en om haar gaven, betekende veel voor Anna. Ze voelde zich geliefd en van belang. Dit hielp haar om optimistischer naar zichzelf te kijken. 

Voorkomen

Afgelopen jaar heeft Anna niet te maken gekregen met een winterdepressie. Wel blijft er bij haar een angst om terug te vallen in haar oude gewoontes. Met de aankomende examens doet ze erg haar best om een winterdepressie te vermijden. Voor Anna is muziek een makkelijke manier om haar stemming te beïnvloeden.

"Als ik nu terugkijk op de winters waarin ik last had van een winterdepressie, merk ik dat ik toen veel naar 'zielige' muziek luisterde. Ik probeer nu vooral naar vrolijke muziek te luisteren, zodat ik me ook opgewekt voel."

Tips

Als tip om de winterdepressie te voorkomen, geeft Anna aan dat het belangrijk is om regelmaat te houden. "Dingen ondernemen met vrienden of familie en naar buiten gaan helpen echt, maar het blijft lastig." Psycholoog Eline beaamt dit: "Het is belangrijk om niet weg te zakken in je eigen bubbel van verdriet en negatieve emoties. Door naar buiten te gaan, voel je je frisser." Ook wordt de overmatige aanmaak van melatonine door het daglicht geremd.

Als je het idee hebt dat jij last hebt van een winterdip of winterdepressie, wacht dan niet met hulp zoeken. Er zijn genoeg organisaties die jou kunnen steunen tijdens een lastige periode, zodat ook jij je tijdens de wintermaanden gelukkig voelt. Anna's gouden tip luidt: "Ook al is het maar iets heel kleins wat je doet, zoals tandenpoetsen, dan moet je trots op jezelf kunnen zijn. Dan heb je niet enkel een negatief beeld van jezelf en je kan voortbouwen op de positieve dingen." En dat geldt niet alleen voor mensen met een winterdepressie, maar voor iedereen die een dipje ervaart in de wintermaanden. 

Dit wil je ook lezen:

Depressieve jongeren zijn gevoeliger voor kritiek: 'Voelde me onbegrepen'