Beste Annelotte van het LAKS,

Door de plannen van onderwijsminister Jet Bussemaker gaat er een hoop veranderen voor de studenten van de toekomst. Wat verandert er volgend jaar na de eindexamens, en wat vindt het LAKS daarvan?
Groetjes, Ivo
(blogger bij Scholieren.com)

In deze nieuwe maandelijkse rubriek beantwoordt LAKS-voorzitter Annelotte Lutterman maandelijks een vraag van een scholier over de rechten en plichten die je hebt rondom school.

Antwoord van Annelotte:

Hallo Ivo,
Wat een interessante vraag. Laat het allereerst duidelijk zijn dat het nog lang niet zeker is dat het leenstelsel wordt ingevoerd. De Tweede Kamer is al wel akkoord, maar in de Eerste Kamer moet de wet nog behandeld worden. Het LAKS doet er dan ook nog alles aan om de wet tegen te houden, aangezien wij hele grote bezwaren hebben tegen deze wet.

Het leenstelsel is oneerlijk, doordat kwetsbare groepen scholieren veel zwaarder belast worden wanneer zij gaan studeren. De voorlichting over het leenstelsel is verre van eerlijk geweest. Het leenstelsel is ingevoerd met het argument dat het geld dat daarmee bespaard wordt weer in het onderwijs gestoken wordt. Maar het is onduidelijk op welke manier het geld geherinvesteerd wordt. Bovendien zullen de investeringen pas vanaf 2018 effect hebben. Tot slot wordt er van jongeren verwacht dat zij een schuld opbouwen, terwijl een groot deel van hen nog niet eens een telefoonabonnement mag afsluiten! Wij rekenen er daarom op dat de Senatoren wel hun verantwoordelijkheid nemen en de wet afwijzen.

Huidige situatie

Dan het antwoord op je vraag. Wanneer de plannen van de minister door gaan, gaat er voor alle havo- en vwo-scholieren die besluiten te gaan studeren op aan een hbo of universiteit een heleboel veranderen. Om dit goed uit te leggen, is het handig om eerst te weten wat de huidige situatie is:

Studenten die in augustus 2014 zijn begonnen met hun studie, hebben recht op 4 jaar studiefinanciering in de vorm van een basisbeurs. Wanneer je in 2014 nog bij je ouders woont, wordt er elke maand €100,25 op je rekening gestort en wanneer je op kamers woont is dit bedrag €279.14 (in 2014). Op het moment dat jij binnen 10 jaar nadat je bent begonnen aan een studie een diploma hebt behaald, hoef je dit geld niet terug te betalen.

Terugbetalen

Ook krijg je een OV-kaart waarmee je gratis naar school kan reizen tijdens de nominale duur van je studie (bij de meeste studies is dat 4 jaar) plus 1 uitloopjaar. Ook kunnen scholieren extra geld lenen wanneer de basisbeurs niet voldoende is om je studie te betalen. Scholieren hebben dan maximaal 15 jaar de tijd om dit terug te betalen naar inkomen. Mocht het zo zijn dat je daarna nog niet alles terugbetaald dan wordt het restbedrag kwijtgescholden. Ook de jaren waarin je niet kan betalen omdat je te weinig verdient, tellen mee in deze 15 jaar. Elk jaar berekent de Dienst Uitvoering Onderwijs hoeveel jij kan terugbetalen aan de hand van je inkomen. Ook betaal je elk jaar rente. Deze rente is flexibel en wordt telkens voor 5 jaar vastgezet. Op dit moment is deze rente 0.8% per jaar.

Geen gift meer

Mocht het zo zijn dat het leenstelsel wordt ingevoerd, dan gaat dit veranderen. Scholieren krijgen dan geen basisbeurs meer, maar een ‘studievoorschot’. Dit betekent dat zij geld kunnen lenen bij DUO, maar dit na hun studie terug moeten betalen in plaats van dat het een gift wordt indien je een diploma haalt. Dit terugbetalen duurt maximaal 35 jaar. Ook in dit systeem wordt er gekeken naar je inkomen en geldt er weer: kan je niet betalen dan hoef je niet te betalen. Mocht het zo zijn dat je na 35 jaar nog niet alles afgelost hebt, dan wordt het resterende bedrag kwijt gescholden.

Ook in dit systeem moet je rente betalen en is de rente flexibel. Mocht je al voor augustus 2015 begonnen zijn aan een studie, dan heb je maximaal 3 jaar recht op basisbeurs. De verwachting is dat hierdoor de gemiddelde studieschuld oploopt tot 28.000 euro. Er verandert niks aan de OV-kaart.

Heb jij ook een vraag over de rechten en plichten rondom school? Laat je reactie dan hieronder achter.