'Als iedereen in de sloot springt, spring jij er toch niet achteraan?' Waarschijnlijk begin je alleen bij het lezen van deze zin al met je ogen te rollen, want het is de favo uitspraak van zeurende ouders. Het lijkt zo makkelijk om niet toe te geven aan groepsdruk, maar als iedereen aan het drinken is en jij ergens in de hoek met een cola’tje staat, is het heel lastig om niet mee te doen. Ik vroeg mij af: waarom is deze groepsdruk zo sterk? en waarom is het zo lastig om gewoon 'nee' te zeggen?

Ik begin even met de psychologische kant van het verhaal. In een groep is er namelijk sprake van 'sociale facilitatie'. Dit betekent dat de aanwezigheid van anderen je gedrag beïnvloedt. Als je in een groep bent, eet en koop je bijvoorbeeld meer dan wanneer je alleen op pad bent. Ook ontstaat er onbewuste concurrentie. "Als zij iets kunnen, dan kan ik dat ook". Onbewust wil je dus toch altijd net iets beter zijn, of dit nou om een outfit gaat of om wie er het sterkst is: het werkt allemaal praktisch hetzelfde. Dit is net zo met drinken: 'Als zij een biertje drinken, moet ik dat ook doen, want dan hoor ik erbij'. En erbij horen is nogal belangrijk als je een tiener bent.

Geen 18 geen alcohol

In Nederland mag je onder de 18 geen alcohol drinken, maar het is algemeen bekend dat de meeste jongeren zich hier niet aan houden. Iedereen is natuurlijk nieuwsgierig hoe drank smaakt en hoe het voelt om dronken te zijn, maar ik snap niet dat er jongeren zijn die helemaal lam over straat lopen en de volgende ochtend met een mega kater wakker worden. Je moet er blijkbaar best wat voor over hebben om erbij te horen.

Toch is het niet helemaal je eigen schuld als je wel eens in deze situatie beland bent. Volwassenen geven namelijk ook niet het goede voorbeeld. Tijdens een etentje of een buurtfeest wordt er vaak wat gedronken. Hierdoor wordt alcohol geassocieerd met gezelligheid. Het is dus niet gek dat je dit als je jong bent ook wil uitproberen.

Vriendengroep

Als tiener is een vriendengroep hebben heel belangrijk. Je komt steeds meer los van je ouders en je vrienden nemen steeds meer hun plaats in. In elke groep zijn er ongeschreven regels waar iedereen zich aan houdt, dus als het als iets stoers wordt gezien om een biertje te drinken, kan het moeilijk zijn om voor frisdrank te kiezen, ook al vind je bier helemaal niet lekker. Je bent immers onderdeel van een groep en door afwijkende keuzes te maken, loop je het risico buiten de groep te vallen.

Tips om met groepsdruk om te gaan

• Bedenk van te voren wat je grenzen zijn. Dan is het makkelijker om nee te zeggen.
• Als je er echt niet uitkomt, vraag dan advies aan iemand binnen de groep die je vertrouwt.
• Als je je niet veilig voelt of je vrienden accepteren jouw keuzes niet, vraag je dan af of het wel echte vrienden zijn. Dit lijkt misschien moeilijk, maar je vindt echt wel andere mensen om bij te horen. Deel uitmaken van een vriendengroep waarin je niet jezelf kunt zijn, is nog veel lastiger.

Uiteindelijk komt het erop neer dat je zelf grenzen moet leggen. Als je daar per ongeluk een keer overheen gaat is dat echt niet erg, want je hebt ervan geleerd en weet nu dat je het de volgende keer anders moet aanpakken. Dus als je een keer op een feestje staat en je bent bang dat je er niet bij hoort als je geen biertje achterover slaat, denk dan maar gewoon bij jezelf: morgenochtend ligt iedereen in bed met koppijn terwijl ik fris en fruitig terugkijk op een gezellige avond.