Zweverig, vaag en saai. Zo dacht ik over filosofie voordat ik me er ooit in had verdiept. Inmiddels studeer ik deels filosofie en denk ik er het tegenovergestelde over: filosofie is fucking cool.

Vandaag, 18 november, is het wereldfilosofiedag. Ter ere van deze dag schrijf ik een ode aan de filosofie en waarom filosofie studeren een super goed idee is.

Iedereen kan filosoferen

'Wie ben ik? Wat ben ik? Waarom besta ik eigenlijk?' Iedereen denkt wel eens over zulke vragen na. Of het nou 's nachts in bed is als je niet kan slapen of tijdens een avondje blowen met je vrienden. Dat iedereen daar wel eens over nadenkt, dat is het vette: iedereen kan filosoferen.

Daarnaast filosofeert men al duizenden jaren. Er zijn zoveel mensen voor ons geweest die, net als wij, antwoord willen op moeilijke vragen. Filosofie is daarom echt iets wat mensen met elkaar verbindt, omdat we er allemaal aan mee kunnen doen en omdat we allemaal gebruik kunnen maken van wat er al geschreven is.

Geen antwoorden

Maar al die vragen, wat ben ik en waarom besta ik, daar krijg je toch nooit een antwoord op? Dat klopt. Dat kan ook frustrerend zijn en je helemaal gek maken. Maar hoe cool is het dat een tekst of een discussie zo'n heftige emotie bij je kan oproepen?

Je gaat in gesprek over dingen waar (nog) geen antwoord op is en dat zorgt er als het ware voor dat je bezig bent met onderwerpen die op een grens liggen tot waar onze kennis reikt. Niemand kan op deze dingen met zekerheid een antwoord geven en toch word je uitgedaagd om dat te proberen. Het is juist cool dat je daarover kan praten en daarmee je eigen ideeën erover kan vormen.

Meer dan vage vragen

Daarnaast zijn de vragen 'wat ben ik en waarom besta ik?' heel erg metafysisch, wat slechts een klein onderdeel is van de filosofie. Er zijn genoeg onderwerpen die wat dichter bij de grond staan. Zo kan je binnen ethiek (wat is goed en slecht) discussies hebben over abortus of in hoeverre individuen verantwoordelijkheid dragen voor klimaatverandering. Of je kan binnen politieke filosofie nadenken over hoeveel ongelijkheid acceptabel is, wat een goede staatsvorm is en of een staat wenselijk is. Zo schreef Thomas Hobbes dat we zonder staat elkaar allemaal zullen vermoorden en dat het leven een complete hel zal worden. Zo gezien valt Rutte IV eigenlijk nog best mee!

Baankans

En wat ga je daar later dan mee doen? Dat is een vraag die filosofiestudenten vaak krijgen. Alsof je als afgestudeerd filosoof geen andere baankans hebt dan je terugtrekken in een grot en daar een boek schrijven. Bij heel veel banen gaat het tegenwoordig niet meer om het diploma dat je hebt, maar de vaardigheden die je bij elkaar gesprokkeld hebt.

Bij filosofie leer je vaardigheden die je in elk werkveld wel kan gebruiken. Je leert kritisch denken als geen ander, je leert argumenten opbouwen en dus ook hoe je door de zwakke plekken van iemands argument heen kan prikken (debatteerskills, kom maar door) en je leert kritisch naar academische teksten kijken.

Daarnaast word je constant blootgesteld aan ideeën die je anders naar de wereld laten kijken. Neem bijvoorbeeld Robert Nozick, een filosoof die het voor elkaar wist te boksen om een argument te maken dat belasting betalen slavernij is. Je hoeft dit argument niet te ondersteunen, maar door met dit soort ideeën bezig te zijn, wordt je wereld even door elkaar geschud en kijk je toch anders naar die blauwe brief op de mat.

Maar ik moet toegeven, hoewel al deze skills super nuttig zijn voor elke baan, kan het nooit kwaad om naast een filosofie-opleiding nog iets anders te volgen. Alleen filosofie kan wel heel erg theoretisch zijn.

Tips

Ben je geïnteresseerd geraakt in filosofie en wil je je er wat meer in verdiepen? Dan heb ik wel wat tips voor je. Ten eerste, begin niet bij het meest oude, stoffige, grote boek van de bieb. Laat Kant dus maar even links liggen. Maak het jezelf makkelijk en begin eerst met een filosofie voor beginners-boek. Daarin leggen ze de grote lijnen van filosofische discussies makkelijk uit en kan je ook gelijk ontdekken welke onderwerpen je tof vindt.

Dan tip twee: lees filosofie die je leuk vindt. Het heeft geen zin om door theorieën over het bestaan van de wereld heen te ploeteren als je dat te vaag vindt. Als je sowieso al van politiek houdt of daar een achtergrond in hebt, lees dan politieke filosofie zoals Rawls of Nozick. Als je je veel bezighoudt met duurzaamheid en klimaat, dan zijn filosofieteksten over 'collective action problems' interessant. Hou je van natuurkunde? Dan zijn die super metafysische teksten juist misschien wel interessant en kan Aristoteles zijn 'eerste filosofie' vet zijn.

Verder zijn er veel media die filosofie tot makkelijkere kost maken. Lees bijvoorbeeld eerst wat artikelen uit het maandblad Filosofie. Of luister naar een podcast, er zijn er genoeg over wijsbegeerte. Zelf vind ik 'Philosophize This!' een aanrader.

Lees ook
Switchen van studie: "Een fout maken is helemaal niet erg"