Het is zondagavond, 21:00 uur. Morgen moet ik een zelfgeschreven, Franse brief meenemen naar de les. Tweehonderd woorden over de betekenis van vriendschap. Voor mij zijn dat tweehonderd woorden teveel en daarom maak ik regelmatig gebruik van Google Translate. Hier kleeft echter één groot risico aan: als de docent je betrapt, krijg je een 1. Hoe kun je ervoor zorgen dat dit niet gebeurt?

Een tekst door Google Translate gooien, is geen kunst. Mensen laten geloven dat JIJ het hebt geschreven, daar gaat het om. Ik ga je vertellen waarom het niet slim is om je tekst in één keer in een vertaalprogramma te stoppen. Bovendien ga ik ook mijn super secret translateprotocol met je delen: een stappenplan dat ik al vijf jaar ontwikkel en perfectioneer om het beste uit Translate te halen.

Stap 1: in welke taal schrijf je je tekst?

Google Translate is oorspronkelijk een Engels programma. Moet je een Franse tekst schrijven? Probeer dan in plaats van NL-FR, EN-FR te gebruiken, want die woorden- en zinnenlijst is veel uitgebreider. De kans is dan groter dat Google daadwerkelijk begrijpt wat je probeert te zeggen, en je dus ook de juiste vertaling kan leveren. Moet je een tekst schrijven in het Engels, ja dán zit je aan het Nederlands vast.

Stap 2: korte, simpele zinnen

De grootste valkuil is dat je het jezelf te moeilijk maakt: ingewikkelde beeldspraak, humor en spreekwoorden zullen nooit goed vertaald worden. Die dingen begrijpt Google Translate simpelweg niet. Ook bij lange teksten gaat het vaak mis, omdat er dan gemakkelijk vertaalfouten insluipen. Wat moet je wel doen? Vertaal verschillende, simpele zinnetjes en verwerk deze zelf tot een mooi verhaal. Dan behoud je de controle en voorkom je dat je een onbegrijpelijke tekst aflevert.

Stap 3: signaal- en structuurwoorden

Signaalwoorden zijn heel belangrijk. Ze geven structuur aan en zorgen voor een logisch verhaal. Klein probleempje: Google is ontzettend slecht in het toevoegen en vertalen van geschikte signaalwoorden. Dit zal je zelf moeten doen. Als ik een tekst in een vreemde taal schrijf, houd ik er altijd een lijstje bij met linking words (EN) of connecteurs (FR) (sorry Duitsers, jullie synoniem voor signaalwoorden ken ik niet). Door deze kleine woordjes op de juiste plekken in te voegen, wordt je tekst duidelijker én kunnen docenten moeilijker ontdekken dat jij hem niet hebt geschreven.

Stap 4: weet wat er staat

Zorg te allen tijde dat jij de tekst weer terug kan vertalen naar het Nederlands. Als je in de eerste zit, en je gebruikt opeens vocabulaire van een zesdeklasser, valt dat meteen op. Vraag jezelf daarom af: weet ik de vertaling hiervan? Weet je dat niet, of twijfel je? Vervang het desbetreffende woord of zinsdeel door iets dat je wel kent.

Stap 5: maak je tekst perfect

Tot slot vul je je tekst nog aan met interessante elementen. Gebruik, indien mogelijk, een paar keer een spreekwoord. De database van NL-EN spreekwoorden in Google Translate groeit elke dag. Check wel even op Reverso.net of Linguee.nl (vertalingen + context) of je geen complete wartaal opschrijft. Ook omgebouwde filmcitaten zijn geweldig om in schrijfopdrachten te verwerken. Ik heb zelfs een keer inspiratie uit een workout-video gehaald: "Those easy exercises are all fun and games, but now we're taking it up a notch". Deze zin bevat twee fantastische spreekwoorden die ik de dag erna meteen in een Engels betoog heb gerecycled.

Ga met deze tips aan de slag, en je volgende Franse/Engelse/Duitse brief wordt vast een eitje!