In het laatste jaar van de middelbare school leef je eigenlijk maar naar één ding toe: het eindexamen. Lesboeken waarin de examenstof helder staat uitgelegd zijn van levensbelang om dat papiertje te kunnen bemachtigen, maar wat als een lesboek eigenlijk helemaal niet zo duidelijk is? Vwo-examenleerlingen van het Berlage Lyceum in Amsterdam waren niet blij met hun filosofieboek en besloten daarom zelf maar een boek te schrijven. 

Elke vier jaar wordt er een nieuw onderwerp bedacht voor het vwo-examen filosofie. Het onderwerp voor de komende jaren is 'Het goede leven en de vrije markt'. Op basis van dit onderwerp is er ook een nieuw lesboek geschreven. Helaas is dit boek niet overal positief ontvangen. 

Wahad Yousuf (18) zit in 6 vwo van het Berlage Lyceum en is eindredacteur van het nieuwe filosofieboek van zijn klas. Hij legt uit wat er volgens hen mis is met het officiële boek. "Dit boek is geschreven door filosofen, waaronder veel hoogleraren. Begrijp me niet verkeerd, het is een heel interessant boek, maar het is niet praktisch als lesboek voor middelbare scholieren."

Eindtermen

Het probleem zit volgens Wahad vooral in het gebruik van de eindtermen. Dit is een door de overheid samengestelde lijst met filosofische begrippen, theorieën en visies die aansluiten op het onderwerp. "Niet elk hoofdstuk in het boek bevat een eindterm", legt Wahad uit. "Sommige hoofdstukken zijn dus niet relevant voor het examen. Ook staat de uitleg van veel eindtermen verspreid over een hoofdstuk. Dan wordt een eindterm bijvoorbeeld in een paar zinnen aan het begin van het hoofdstuk besproken, dan weer heel lang niet en dan ergens aan het eind pas weer. Het is dus totaal niet overzichtelijk."

Volgens Wahad hebben ook veel filosofie-docenten geklaagd over het boek, onder wie zijn eigen docent. "Toen onze docent dit boek vorig schooljaar zag, was hij meteen bang dat de examenleerlingen het wel eens zwaar konden gaan krijgen. Dit hoorde hij ook van andere filosofie-docenten. Daarnaast heeft een filosofievereniging aan ons laten weten dat ze veel klachten hebben ontvangen van docenten."

Eigen boek

De leerlingen en hun docent lieten het er niet bij zitten en besloten: 'dit kunnen wij beter'. "Iedereen in de klas kreeg een stuk of drie eindtermen toebedeeld", vertelt Wahad. "Vervolgens hebben we research gedaan naar 'onze' eindtermen en ze in onze eigen woorden uitgelegd." Wahad benadrukt dat ze overal netjes de bron bij hebben vermeld. "Vervolgens heeft onze docent het gecontroleerd en hebben we het naar een aantal andere filosofiedocenten gestuurd. Zij hebben er ook weer inhoudelijke feedback op gegeven."

Volgens Wahad zit de kracht van hun boek vooral in het feit dat de eindtermen duidelijk worden uitgelegd. "In het echte boek staat veel irrelevante informatie, terwijl andere belangrijke stof juist ontbreekt. Ons boek heeft 80 hoofdstukken en in elk hoofdstuk wordt een eindterm uitgelegd. Vervolgens wordt er ook een eigen mening-vraag gesteld, zodat leerlingen zich kunnen voorbereiden op het gedeelte van het examen waarin je moet argumenteren." Het boek van de leerlingen van het Berlage Lyceum telt de helft van het aantal pagina's van het officiële boek. 

Lees verder onder de afbeelding

Op reis

Inmiddels is het boek, dat heel optimistisch de naam 'Geslaagd voor het goede leven' heeft gekregen, uitgegeven door uitgeverij Boom, een echte uitgeverij van schoolboeken. "Tot januari hebben wij het alleenrecht om het boek te verkopen. We hebben duizend exemplaren besteld en die hopen we voor die tijd allemaal kwijt te zijn. Dat doen we door zelf kopers te vinden, maar we hebben ook een website waar mensen het boek kunnen bestellen."

Van de opbrengst wil de klas een reis maken met hun filosofiedocent. "We weten nog niet waarheen - dat hangt ook af van het aantal boeken dat we verkopen - maar het wordt in ieder geval een mooie stad met een rijke geschiedenis, Marrakech bijvoorbeeld. Mochten we geld overhouden, dan schenken we dat aan een goed doel." Vanaf januari gaat Boom het boek toevoegen aan hun collectie en kan iedereen het boek daar bestellen. "Dan verdienen wij er niets meer aan."

Wahad vertelt dat veel medescholieren al hebben laten weten blij te zijn met het boek. "We hebben veel positieve reacties gehad. 'Hier kunnen we tenminste mee leren', zei iemand bijvoorbeeld. Als je dit boek leert, ben je volgens mij echt klaar voor het eindexamen", besluit Wahad overtuigd. 

Het boek is vanaf nu te bestellen via de website geslaagdvoorhetgoedeleven.nl