Het is een historische beslissing: de centrale eindexamens gaan voor het eerst in 75 jaar niet door. Volgens onderwijsminister Arie Slob ligt er te veel druk op scholen, docenten en leerlingen om tijdig de schoolexamens af te ronden en kunnen de examenleerlingen zich niet goed genoeg voorbereiden. 

De laatste keer dat de centrale eindexamens niet door konden gaan, was in 1945, vanwege de Tweede Wereldoorlog. Nu is het het coronavirus dat roet in het eten gooit. Het is een ingrijpende beslissing, maar voor veel scholieren goed nieuws. Sta je er goed voor en heb je de meeste schoolexamens gehad? Dan ben je zo goed als zeker geslaagd. Toch zijn er ook scholieren die zich zorgen maken omdat ze het centraal examen juist goed konden gebruiken om hun cijfers op te krikken.

Miro Straub (17) is heel blij met het nieuws. Hij zit in zijn eindexamenjaar van vwo 6 en was bang dat hij de stress niet zou trekken. "Vorig jaar heb ik al thuis gezeten vanwege schoolstress. Die spanning ervaarde ik nu weer. Als de examens door waren gegaan, had ik dat niet getrokken, denk ik." Miro merkt dat de coronacrisis een enorme impact heeft, ook op zijn klasgenoten. "Als je je routine helemaal kwijtraakt, is het heel lastig om die weer op te pakken. Zeker als puber. Ik denk dat het een goed besluit is."

Dit voelt alsof ons toch nog iets gegund is.

'Onafgesloten hoofdstuk'

Ook Inze van den Udenhout (17, vwo 6) vindt het relaxed dat ze geen eindexamen hoeft te doen. "Het is jammer dat dingen als de lsd, de eindejaarsbarbecue en examenfeestjes niet door kunnen gaan, maar dit voelt alsof ons toch nog iets gegund is." Ergens vindt Inze wel dat ze er nu een beetje makkelijk vanaf komt. "Ik wist dat ik echt mijn best zou moeten doen voor de centrale eindexamens. Maarja, aan de andere kant, als ik de afgelopen 5,5 jaar niet mijn best had gedaan, was ik ook niet zo ver gekomen." Inze vindt het wel gek allemaal. "Op de laatste lesdag wist ik natuurlijk niet dat dat de laatste lesdag was. Het voelt nu een beetje als een onafgesloten hoofdstuk."

Inze hoeft alleen nog een presentatie voor Frans te doen en ze overweegt om een toets van wiskunde te herkansen zodat ze geen onvoldoendes op haar eindlijst heeft. Daarna is ze klaar. "Ik heb geen idee wat ik ga doen in de vakantie. Werken in de supermarkt, denk ik. En boeken lezen dan maar? Na de examens zou ik met vriendinnen op examenreis gaan naar Albufeira. Daar kijken we al zo lang naar uit. Het zou echt balen zijn als dat niet doorgaat."

Ik zal nooit het verlossende telefoontje krijgen of ik ben geslaagd.

Balen

Mette Drenth (17) zit in haar examenjaar van havo 5 en zij baalt. Niet omdat ze er slecht voor staat, maar vooral omdat ze het een stomme afsluiting vindt van haar middelbare schooltijd. "Ergens vind ik het wel fijn dat ik de stress niet heb, maar ik had me gewoon best verheugd op deze tijd. Het gala gaat niet door en ik zal dus ook nooit het verlossende telefoontje krijgen of ik ben geslaagd. Heel typisch dat ik weer in dit jaar zit. Ik ben echt een beetje in shock."

Ook Julian Talma (17, vwo) vindt het heel dubbel. "Ik ben sowieso geslaagd. Als ik voor de toetsen die ik nu nog heb allemaal een 1 haal, slaag ik alsnog. Ik ga het pas vieren als het officieel is, denk ik. Normaal krijg je natuurlijk een telefoontje. Het is wel jammer dat dat weg is." Toch vindt hij het ook wel een beetje speciaal. "Ik kan later altijd vertellen dat ik in de eindexamengroep van 2020 zat."

Als ik dit eerder had geweten, had ik beter en langer kunnen leren voor de se-week.

Zakken

Voor haviste Demi Siep (17) wordt het nog wel even stressen. Zij had de centrale eindexamens juist goed kunnen gebruiken om haar cijfers op te halen. "Toen ik hoorde dat de cijfers van de schoolexamens tellen voor je diploma kwam ik erachter dat ik een 5,9 sta. Ik zit nu in de laatste SE-week. Als ik dit eerder had geweten, had ik veel beter en langer kunnen leren. Ook had ik me voorgenomen om voor het centraal examen beter en langer te leren om mijn cijfers omhoog te halen, of waar nodig te compenseren, maar dit kan dus niet meer. Ik heb daarom best veel stress voor de komende toetsen." 

Hetzelfde geldt voor vwo-eindexamenkandidaat Sofia Bouwmeester (17). Ook zij ging meteen rekenen toen ze het nieuws hoorde. "Ik snap de maatregel, maar ik sta er zelf niet zo goed voor. Het is nog onduidelijk hoe en wanneer ik dit precies kan ophalen. Ik heb nog 1 herkansing. Als ik die goed doe, zou ik het wel kunnen halen. Ik baal wel een beetje. Met de centrale eindexamens had ik meer kans om te slagen en betere cijfers te halen." 

Het spannende moment waar je maanden naartoe leeft en daarna het grote feest vallen nu weg.

Ongeloof

Ook docenten moeten het nieuws nog laten bezinken. Aardrijkskundedocent Roy Helmerhorst vindt het bizar. "Ik baal ervan, ook voor de leerlingen. Sommigen staan er goed voor, anderen niet. Het spannende moment waar je maanden naartoe leeft en daarna het grote feest vallen nu weg. Het is begrijpelijk natuurlijk; vanwege de crisis moet je dit doorvoeren. Er heerst nu nog vooral ongeloof."

Dit geldt ook voor docente Nederlands Susanne Oudejans. "Ik ben verbijsterd. Ik ben heel benieuwd wat de overheid gaat doen om ervoor te zorgen dat eindexamenkandidaten die niet zouden moeten slagen, ook niet slagen. Hoe gaan ze controleren of alle regels worden nageleefd?" Volgens Oudejans is het vervelend dat het helemaal bij de leraren ligt. "Wat als sommige scholen het niet eerlijk doen?"

Toch ziet ze ook voordelen. "Je doet recht aan de leerlingen die hun werk hebben gedaan tot nu toe. Voor mij is het niet zo erg, maar het voelt alsof het jaar niet goed afgerond is. Het centraal eindexamen is toch een beetje een meesterproef om aan jezelf te bewijzen dat je het kunt. Het voelt heel gek dat dat er nu niet is."