Eindeloos veel landschappen, nectar-drinkende bijen, verloren en gewonnen liefdes… Dichters beschrijven normale dingen op een enorm bloemrijke manier, maar vaak niet letterlijk wat ze bedoelen. En dan is de bladzijde óók nog eens overwegend wit. Ik begrijp dat je denkt: hier begin ik niet aan. Maar poëzie hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn als je denkt!

Bij het lezen van gedichten weet ik vaak simpelweg niet waar ik moet kijken. Correcte interpunctie is afwezig, witregels lijken spontaan op het blad te verschijnen en ik heb soms het idee dat ik ieder woord minstens drie keer moet lezen, omdat het ook zomaar iets anders kan betekenen. Maar, oefening baart kunst en hoe meer ik lees, hoe makkelijker het wordt. Nu merk ik regelmatig op dat ik zachtjes lach om een grappig metafoor of dat bepaalde zinnen nog door mijn hoofd spoken als ik probeer te slapen - wat dan weer niet bepaald handig is. Om jou ook kennis te laten maken met poëzie, heb ik een lijstje gemaakt met poëzie(bundels) die ik, als beginnende poëzielezer, toegankelijk én leuk vond. Ben je klaar voor een korte introductiereis door de wondere wereld van de woordkunst?

1. 'Reistijd bedtijd ijstijd' – Marjolein van Heemstra

"Wat als de bomen de geweien zijn van ondergrondse herten"

Kunnen we terug in de tijd leven? Die vraag staat centraal in deze gevarieerde bundel waarin de schrijver je aan de hand neemt door de tijd. Een van mijn favoriete gedichten staat in deze bundel, Monoloog van een kwade alg, waarin een alg vindt dat ‘ie een beetje te weinig waardering krijgt.

2. 'Het is warm in de hivemind' – Maxime Garcia Diaz

"Je noemde jezelf object / je noemde jezelf unidentified flying opject / het vliegen leek op vallen / je weet wel."

Ik heb nog nooit drugs gebruikt, maar ik kan me zo voorstellen dat het lezen van deze bundel wat overeenkomsten toont met een goede trip. Nederlandse, Engelse en Franse gedichten vol hyperlinks, emoji's en afkortingen zullen zelfs de meest hardnekkige 'poëzie is oudbollig'- gedachten doen verdwijnen.

3. 'Man met hoed' – Lieke Marsman

"Voor het eerst in tien jaar - / viel ik vandaag zoals alleen vijfjarigen kunnen vallen: / languit, zonder lang te zijn."

De voormalig Dichter des Vaderlands heeft een hele herkenbare schrijfstijl. Het meest houd ik van haar unieke beelden, zoals iemand die 'een geit met een navelstreng' is (pardon?!) of iemand die 'een lp nadoet met diens ogen'. Ik moet wel toegeven: dit was geen makkelijke bundel.

4. 'Komijnsplitsers' – Marieke Lucas Rijneveld

"Voor wie wel glimlacht maar de snik onzichtbaar en hoog in de keel heeft"

Als je eerder een roman van Rijneveld hebt gelezen, zal ik zijn poeziëbundels ook aanraden: qua stijl lijken ze op elkaar. Beide zijn kwetsbaar doch krachtig. Een tip die ik hier heb toegepast: poëzie luisteren is vaak makkelijker dan lezen, zeker als de schrijver het zélf voorleest. Je kunt bijvoorbeeld bij LuisterBieb gratis luisterboeken lenen als je lid bent van de bibliotheek. 

5. 'Iedereen moet ergens zijn' – Tjitske Jansen

"'Dat was het moment' zei hij / 'waarop ik voor het eerst wilde kunnen vliegen.'"

Deze prachtige en nostalgische bundel over Jansens kindertijd zweeft een beetje tussen proza en poëzie in en is behoorlijk recht-toe-recht-aan, waardoor het vooral een aanrader is voor de prozalezers onder ons. 

6. De podcast 'Poëzie Vandaag' van Ellen Deckwitz

In deze podcast leest dichter Ellen Deckwitz elke dag een gedicht voor, die ze vervolgens ook analyseert. Duurt maar een paar minuutjes, maar geeft je de kans om met een grote variëteit aan dichters kennis te maken.

7. 'Onbreekbaar' – Hans Hagen

"planten voelen geen pijn / zeggen ze / want pijn is erg onhandig / als je vastzit in de grond / met wortel en tak / en niet kunt vluchten / maar ik"

Deze bundel is de eerste die ik ooit las, ik was denk ik een jaar of twaalf. Met simpele, korte gedichten weet Hagen grote gevoelens te vangen; ik vond het vooral heel herkenbaar en troostrijk.

8. 'Vijftig onmisbare gedichten' – Remco Campert

"de nacht komt rollend langzaam binnen / en ik teken in zijn huid / met de scherpe naald van mijn gedachte / duizend heldere sterren."

Als je bezig bent met je reis door de woordkunst, kun je Remco Campert eigenlijk niet passeren. Hij won vele prijzen en is, zoals de titel van deze bundel al doet vermoeden, onmisbaar binnen de Nederlandse poëzie.  

9. 'Voor de liefst onbekende' – Ingmar Heytze

"Waarom werd mijn kijkdoos / nooit een sprookjesbos maar altijd / een doorweekte hoop karton"

Ingmar Heytze schrijft ontzettend toegankelijke, maar bovendien ontroerende en humoristische poëzie. Dit is zo'n bundel waarin je veel momenten uit je eigen leven zal herkennen.

10. 'Doe het toch maar' - Babs Gons

de taal zo kaal / dat ze je niets geeft om je mee te bedekken

Babs Gons is schrijver, dichter en spoken-word artiest. Haar gedichten zijn maatschappijkritisch, schurend, toegankelijk maar bovenal bijzonder ritmisch. Ik heb deze hele bundel hardop gelezen en merkte dat het danste en bruiste, iets wat ook naar voren komt in haar voordrachten. Iets wat sowieso een tip is: zoek op YouTube, bijvoorbeeld op het account van VPRO Poëzie, naar voordrachten van dichters. Begin bijvoorbeeld bij deze van Babs Gons: VPRO Poëzie Babs Gons

Dit wil je ook lezen:

Drie boeken die elke scholier gelezen moét hebben