Na dertien jaar op christelijke scholen als atheïst voel ik me voldoende gepokt en gemazeld om deze vraag te beantwoorden: mogen docenten hun geloof uiten wanneer ze voor de klas staan?

We kunnen er tegenwoordig niet meer omheen dat in elke klas, ook op een christelijke school of een school met een andere achtergrond, nou eenmaal jongeren met verschillende overtuigingen zitten.

Mijn standpunt is dat het moet kunnen, docenten die uitkomen voor hun geloof, maar met de nodige terughoudendheid. Er is geen duidelijke lijn tussen goed en fout, maar het is mega belangrijk dat godsdienstige uitingen niet uitdraaien op wat ik kort door de bocht 'hersenspoeling' noem. Als docenten hameren op het idee dat jij ook in hun geloof moet geloven, gaat het wat mij betreft te ver. Wat jij gelooft, dat is aan jou.

De wet

Om te beginnen bij het begin: wat zegt de wet over religie voor de klas? Een perswoordvoerder van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stuurde mij een kabinetsreactie aan de Tweede Kamer. Volgens deze reactie mogen docenten over religie spreken in de klas, maar zijn er grenzen. Die grenzen zijn er zodat scholen ervoor zorgen dat iedereen vrij, gelijkwaardig en solidair wordt behandeld.

Als een school die regels overtreedt, bijvoorbeeld door geweld aan te moedingen, leerlingen te dwingen te praten over hun privéleven (zoals coming-outgesprekken) of de doodstraf actief te verheerlijken, dan vindt de onderwijsvrijheid dus haar grens. Het belangrijkste is dat een school een veilige plek is waar iedereen zichzelf kan zijn. Als een school hier niet aan voldoet, wordt er ingegrepen. Er zijn dus geen strikte regels voor het uiten van religie voor de klas. Wat wel duidelijk is, is dat docenten op een respectvolle en veilige manier voor alle leerlingen in de klas over religie moeten praten.

Antihomoverklaringen

De zogenoemde 'antihomoverklaringen' zijn een goed voorbeeld van wanneer scholen over de grens gaan. Dit zijn verklaringen die ouders op sommige reformatorische basisscholen moeten ondertekenen, waarin ze aangeven homoseksualiteit af te wijzen volgens de christelijke geloofsleer. Twee jaar geleden zorgde dit voor veel ophef in de media. Hoe kan een homoseksueel kind zich veilig voelen op een school die diens geaardheid afwijst? Slob, destijds minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs, bepaalde uiteindelijk dat dit inderdaad niet volgens de wet was. Helaas is er sindsdien weinig veranderd.

Veiligheid en acceptatie zijn belangrijke elementen op school. Ik vind dat geaardheid geen deel uit moet maken van het onderwijs. Uiteindelijk zit je op school om te leren, niet om becijferd te worden op wie of wat je bent. Stel je voor dat je elke dag naar school gaat en je het gevoel hebt dat je niet helemaal jezelf kunt zijn? Dat is best moeilijk. Als docenten hun overtuigingen te sterk naar voren brengen, vooral als het gaat om persoonlijke zaken zoals seksualiteit, kan dat een sfeer creëren waarin sommige leerlingen zich buitengesloten voelen.

Veilige leeromgeving

Een veilige schoolomgeving betekent voor mij ook dat iedereen respectvol met elkaar omgaat, ongeacht verschillen in overtuigingen. Als docenten te sterk de nadruk leggen op één bepaalde geloofsovertuiging, kan dat het idee geven dat andere perspectieven minderwaardig zijn. Het is belangrijk dat leerlingen het gevoel hebben dat hun eigen overtuigingen en identiteit worden gerespecteerd, zodat ze zich vrij voelen om te leren en zichzelf te zijn zonder angst voor veroordeling.

Balans

Kortom, het onderwijs moet een plek zijn waar scholieren kunnen leren en groeien, met ruimte voor diverse overtuigingen en respect voor individuele keuzes. Docenten zijn hierin belangrijk. Dat betekent niet dat ze hun eigen overtuigingen moeten verbergen, helemaal niet, maar wel dat ze zich bewust moeten zijn van hoe hun woorden en daden invloed hebben op de diverse groep leerlingen die ze lesgeven.

Dit wil je ook lezen:

Marijn mocht op school geen homo zijn en staat nu in de rechtbank