Zelfs als Mees nog geen kunst maakt, weet hij: later word ik kunstenaar. Als hij een aantal jaar geleden vastloopt in het schoolsysteem, blijkt het zijn redding te zijn. Inmiddels kan hij leven van zijn schilderijen. We zoeken hem op in zijn atelier. 

Dat het een oud kantoorpand is, kun je alleen nog zien aan de kantoren en de balie. Dat er kunstenaars gevestigd zitten in dit antikraakpand, is veel duidelijker: het puilt er uit van de schilderijen, op de muren staan in felle kleuren graffiti-teksten gekalkt, zelfs de stoelen zijn niet onbeschilderd gebleven. Eén van de makers die hier een atelier heeft, is de twintigjarige Mees. Als fotograaf Bregje en ik bij binnenkomst rondkijken, lacht hij: "Ik zou kunnen zeggen dat het normaal meer opgeruimd is, maar dan lieg ik."

Schoolsysteem 

Mees is geboren en getogen in Breda. Hij is door twee creatieve ouders opgevoed en wist al als kind zeker dat hij kunstenaar wilde worden. "En dat terwijl ik pas zo'n vijf jaar geleden ben begonnen met schilderen. Net als zowat elk kind wilde ik beroemd worden, en kunstenaars vond ik gewoon heel cool."

Zijn eerste werken maakt Mees als hij in de onderbouw van de middelbare school uitvalt. De jaren die volgen zijn niet minder onstuimig. "Ik vond de overgang van de basisschool naar de middelbare school gewoon heel ingewikkeld", vertelt hij. "School was altijd al lastig. Ik heb ADHD en dyslexie waardoor ik sowieso al moeite heb met concentreren en leerwerk." Ook kan hij niet wennen aan de lange dagen. "Ik functioneerde niet in het ritme. Op het eind van de dag was ik fysiek en mentaal uitgeput. En dan is het pas dinsdag en moet je nog tot vrijdag." Hij vertelt dat hij uit de behoefte om te 'vluchten' begint met spijbelen. Als straf moet hij van school de gemiste uren inhalen. "Wat dus maakte dat de dagen nóg langer werden, en ik nóg meer ging spijbelen. Het was een eindeloze cyclus waar ik niet meer uitkwam."

SpaceGambler 

Niet zonder slag of stoot haalt Mees uiteindelijk zijn vmbo-diploma. "Ik was nog leerplichtig, maar ben vrijgesteld van leerplicht. Ik struggelde al jaren, het ging gewoon niet meer." De oprichting van zijn kunstbedrijf SpaceGambler maakt dat hij aan de leerplichtambtenaar kan aantonen dat er wel degelijk dingen zijn die hij graag doet, maar dat het onderwijssysteem gewoon niet bij zijn behoeften aansluit.

Pas als er niet meer gekeken wordt naar hoe hij zo snel mogelijk terug naar school zou terugkeren, gaat het mentaal ook beter met Mees. "Voor de meeste leerlingen werkt het schoolsysteem wel, maar voor een kleine groep ook niet. Er wordt dan tegen die leerlingen gezegd dat zij het probleem zijn, maar het schoolsysteem is gewoon niet passend. Terwijl het vaak zo is dat als je het één niet goed kan, het ander juist je kwaliteit is."

Rust en ruimte maken de weg vrij voor zijn gedroomde kunstenaarsbestaan, die al snel in een stroomversnelling terechtkomt. Als hij op social media foto's van zijn schilderijen plaatst, krijgt hij de vraag of hij ze wil verkopen. "Lang had ik het idee dat je alleen een carrière kan opbouwen als je een diploma hebt, maar dat lukte me niet. Die eerste keer dat ik een schilderij verkocht was echt bizar; ineens had ik weer hoop voor de toekomst. Maar ik wist ook dat ik hard aan de bak moest om die toekomst te realiseren." Groot dromen en héél veel schilderen, dat is zijn plan. "Ik wilde op mijn eenentwintigste van kunst kunnen leven. Ik ben nu twintig, en het lukt al een jaar."

Creatieve zelftherapie

Mees gaat op de vensterbank zitten, door het openstaande raam is de stad te horen. Intussen maakt fotograaf Bregje wat foto's van de schilderijen. De flitser van haar camera gaat z'n eigen gang en moet met veel beleid worden aangestuurd. "Ik snap het niet, hij verzint gewoon zijn eigen regels", zegt ze. Mees lacht: "Sorry, maar ik sta aan de kant van de flitser, haha. Ik doe dingen ook altijd op mijn eigen manier."

Het hele atelier is ondergeschilderd, en dat is geen overstatement. Zelfs de muren en de vloer zitten vol met verf. "Het is toch antikraak", ligt Mees toe. "Als iemand anders dit wil huren, kan ik die muren wel gewoon witten. De vloer is een groter probleem."

Voorlopig zit Mees hier op zijn plek. Hij wijst naar het schilderij naast hem, waar op een blauwe achtergrond groot een camcorder is geschilderd. "Ik maakte in 2022 en 2023 een serie over objecten die kapot zijn, maar die ik niet weg wil gooien door de emotionele waarde. Met deze camera heb ik de zomer van 2020 vastgelegd." 

Een ander schilderij is wat schimmiger, emotioneler; een gezicht drukt zichzelf met twee duimen in. Opgedroogde druppels verf lopen uit de ogen naar beneden. "Dat is Jongen van klei. Het gaat over dat ik zou willen dat ik mezelf wat makkelijker kon veranderen." Het is een van de schilderijen die volgens Mees dienen als 'zelftherapie', iets waar hij zijn emoties in kwijt kan. "Als ik een paar dagen niet heb geschilderd, voel ik me mentaal een wrak. Vaak werk ik uren in een hyperfocus achter elkaar door, zonder te drinken of te slapen. Ik moet mezelf echt dwingen om rust te nemen." Maar stoppen met schilderen zit er absoluut niet in niet in: "Het is voor mij echt pure noodzaak."

Dit wil je ook lezen:

Kunstbendewinnaars Lena en Leon over hun ervaring