Den Haag stond 11 maart in het teken van protest: de ene kant van de stad werd gedomineerd door boeren, aan de andere kant protesteerden duizenden klimaatactivisten op en naast de A12. Maar waarom was deze demonstratie er eigenlijk? Door wie werd het georganiseerd? En hoe is het verlopen?

Op 11 maart was ik aanwezig bij de solidariteitsdemonstratie langs de A12, waar de klimaatactivistische beweging Extinction Rebellion (XR) de weg blokkeerde. De reden voor de blokkade zijn de fossiele subsidies die de overheid besteedt en de gevolgen dat dit heeft op het klimaat. Denk hierbij niet alleen aan directe subsidies, maar ook aan bijvoorbeeld belastingvrijstelling voor de luchtvaart en ondersteuning van energiebedrijven en de zware industrie. Deze subsidies bedragen volgens de overheid zo'n 4,2 miljard euro per jaar, maar deze berekening blijkt incompleet te zijn. Volgens onafhankelijk econoom Wouter Roorda ligt het bedrag op ruim 17,5 miljard euro per jaar. De overheid zegt al jaren hier iets aan te gaan doen, maar neemt volgens XR te weinig verantwoordelijkheid.

De blokkade zou plaatsvinden op Utrechtsebaan, een deel van de A12, met een solidariteitsdemonstratie langs de randen. Dat laatste zat wel goed: als ik vanuit Den Haag Centraal richting de afgesproken plek loop, kom ik terecht in een wirwar van bordjes en vlaggen. Maar ook ladders en krukjes steken boven de menigte uit. Gemeente Den Haag had namelijk besloten om langs de randen hekken met zwarte zeilen te plaatsen. Het doel: voorkomen dat supporters spullen naar beneden gooien. Hoewel de tie wraps van de zeilen al snel door demonstranten worden doorgeknipt, is iets zien onmogelijk: de hekken staan ver van de balustrade en op de enige plek waar je wél goed zicht hebt op de weg, word ik door de politie weggestuurd "omdat ik te dichtbij kom."

Stilteteken

Achteraf blijken de hekken nutteloos, want XR wordt ter hoogte van het Malieveld tegengehouden door de politie. Hier is het hekloos maar bovendien bomvol mensen: in bomen, op de grond, op de balustrade, abseilend langs de wanden en zelfs Beethovenspelend in een heus symfonieorkest. Groepen wetenschappers lopen rond met statistieken op grote borden en grootouders supporten de jongere en toekomstige generaties. Dat is echter niet wat het meest indruk op me maakt; dat zijn de momenten waarop men het afgesproken stilteteken boven het hoofd houdt en er een collectief moment van rust ontstaat. Dan besef ik pas écht dat we hier allemaal met hetzelfde doel zijn: solidariteit en gerechtigheid.

Ik sta langs de A12, maar er zijn ook veel jongeren bij de blokkade zelf. Naast spelletjes spelen en muziek luisteren is Jules (16) ook gewoon zijn wiskundehuiswerk aan het maken. "'Moeten jullie niet leren?' is wat wij als jongeren vaak horen als wij opkomen voor onze toekomst. Ja, dat klopt. Ook wij moeten ons diploma halen, en daarvoor moeten wij ook leren. Maar wat heb je aan een diploma op een dode planeet? Onze toekomst staat op het spel."

Arrestaties

De politie heeft twee waterkanonnen uit Duitsland gehuurd om water op de demonstranten te spuiten. Jules blijft ondanks het risico zitten. "Ik ben hier naartoe gereisd voor mijn toekomst, en ik ga niet weg voordat mijn toekomst is veiliggesteld. Met het risico op een nat pak sta ik niet op en blijf ik wachten tot de politie naar ons groepje komt, of tot de fossiele subsidies zijn afgeschaft."

Dat laatste gebeurt helaas niet, waardoor hij uiteindelijk wordt gearresteerd en anderhalf uur later weer wordt vrijgelaten. Ook Rivka (16) blijft standvastig. Zij doet mee omdat ze het niet oké vindt dat de overheid zoveel geld aan fossiele bedrijven geeft en daarmee haar toekomst en de levens van anderen in gevaar brengt. "Ik vind het onwijs cool om met zoveel mensen mijn stem te laten horen! Het is een hele vette actie, en alles gaat helemaal goed, ondanks de inzet van de waterkanonnen."

Rivka, Thomas, Bente en Jules zitten in regenkleding op de A12. De politie heeft een waterkanon ingezet.

Bente (17) neemt voor de tweede keer deel aan een actie van XR. Ze is al een langere tijd actief bij jongerenklimaatorganisatie Fridays for Future, maar denkt dat er meer radicale actie nodig is voor verandering. "Binnen de beweging van XR is er goed gezorgd voor een veilige en vooral gezellige sfeer. Ik kijk erg op naar de organisatie, omdat elke actie weer super goed wordt begeleid. Hetzelfde geldt voor deze actie. Het is mooi om te zien hoe iedereen zich zo sterk houdt, ook wanneer de politie optreedt." Thomas (18) sluit zich hierbij aan. "Zoals altijd hangt er een geweldige sfeer tijdens de actie. Natuurlijk worden we boos door de inzet van waterkanonnen van de politie. Maar XR is altijd vreedzaam, en we worden door duizenden mensen aangemoedigd. Ik ben trots op iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt en we komen snel terug met nog veel meer mensen."

Thomas zit onder een warmtedeken op de A12.

Het grootste deel van de demonstratie ben ik in m'n eentje. Na een paar uur rondgestruind te hebben, besluit ik dan ook de trein naar huis te nemen en de rest van de demonstratie via de livestream op de Instagram van XR te kijken. Het enorme contrast tussen het recht op een veilige toekomst en een overheid die dit actief tegenwerkt kan ik nog altijd niet bevatten. Toch moet ik wel een beetje lachen als ik de volgende dag op Instagram een flesje waterkanonwater langs zie komen waarop men kan bieden. Het hoogste bod komt van XR zelf: 17,3 miljard euro. 

Dit wil je ook lezen:

Berenike (17) zit bij Extinction Rebellion: ‘We hebben privéjets geblokkeerd’