Op een willekeurige zaterdagochtend loop ik de bibliotheek binnen. "Ga je studeren?", vraagt de bibliothecaresse me. Ik vertel haar dat ik bezig ben met het schrijven van een boek over mijn ervaringen in de ggz. We raken aan de praat. Al snel vertelt ze me dat er binnenkort een Living Library plaatsvindt in de bieb. Of ik misschien mee zou willen doen en mijn verhaal wil delen?

Met de weinige informatie die ik heb, besluit ik een sprong in het diepe te wagen. Tijd om uit mijn comfortzone te stappen. Ik doe mee.

Let op: ik praat in deze blog over zelfbeschadiging en suïcidaliteit. Dit kan triggerend zijn als je hier zelf mee te maken hebt.

Living Library 

Living Library is wereldwijd concept waar lezers geen boeken lenen, maar mensen. Deze mensen hebben elk hun eigen verhaal en kunnen worden uitgeleend als levend boek. De gesprekken die ontstaan tussen lezer en levend boek hebben impact op beiden. Het doel van de gesprekken is vooroordelen loslaten en open te staan voor mensen en thema’s waar je normaal gesproken minder mee te maken hebt.

Mijn boek

Ik besluit in korte mouwen naar de bibliotheek komen wanneer ik mijn kennismakingsgesprek heb. Ik vind dit spannend omdat ik bang ben dat mensen mij raar aan zullen gaan kijken wanneer ze mijn littekens zien. Een van de eerste dingen die de organisator vraagt, is wat voor verhaal de littekens op mijn armen vertellen. Ik vertel hem over hoe ik tijdens het diepste van mijn mentale problemen ben begonnen met mijzelf te beschadigingen. We gaan verder in gesprek. De omschrijving van mijn levend boek ontstaat. De volgende tekst staat bij de omschrijvingen van de levende boeken die de bezoekers kunnen lezen, voordat ze een boek uitlenen. Dit kun je zien als de kaft van het boek. Dit is de mijne:

'Op mijn zevende kreeg ik last van een depressie. Sinds mijn twaalfde ben ik begonnen met mezelf te snijden en te branden, als een uitlaatklep van het niet kunnen omgaan met hoe ik me voelde.

Er is een persoonlijkheidsstoornis bij me vastgesteld waarvoor ik nu achttien weken doordeweeks opgenomen ben in een ggz-instelling. Ik heb een vermijdende persoonlijkheidsstoornis, die ervoor zorgt dat ik niet snel op mensen zal afstappen. Ik verwacht dat ik niet snel geaccepteerd word in een groep. Ik ben ook gediagnosticeerd met autisme.

Als ik korte mouwen draag, dan zien mensen uiteraard dat ik mezelf beschadigd heb. Ik zie ze wel kijken, maar er heeft nog nooit iemand vragen aan me gesteld daarover.'

De gesprekken

Wanneer ik de dag van de Living Library opsta, voel ik een gespannen gevoel in mijn lichaam. Het is een hele stap voor me om mee te doen aan zo'n dag. Door mijn autisme/persoonlijkheidsstoornis kan het lastig voor me zijn om in contact te komen met mensen.

Mijn eerste gesprek heb ik met een vrouw die al vaker naar een Living Library is geweest. Ik voel me gelijk op mijn gemak bij haar. Ik vertel haar al snel hoe ik begon met mijzelf beschadigen op momenten dat ik het leven echt niet meer zag zitten. Op een gegeven moment stelt ze een rake vraag: "Wat zou ik jou echt niet moeten vragen?" Dat is voor mij gelijk duidelijk. Ik haat de vraag of ik mezelf beschadig voor aandacht. Dat is zo'n misvatting. De vrouw die tegenover me zit probeert mij echt te begrijpen. En hoewel zij zich misschien nooit zou kunnen voorstellen hoe die zelfbeschadigingdrang echt voelt, voel ik wel verbinding met haar.

Ik ben blij met de open dialogen die ik die dag voer. Naast dat ik nog een aantal gesprekken voer met mensen die mij 'lenen', raak ik ook aan de praat met de andere boeken. Zo vind ik herkenning in een meisje met C-PTSS, voel ik raakvlakken met een vrouw met autisme en heb ik voor het eerst in mijn leven een gesprek met een vluchteling. Ik hoop nog vaak zulke gesprekken te mogen gaan voeren. 

Foto: Martijn Bergsma