De examens zijn begonnen en er wordt weer traditioneel volop geklaagd. Op de morning after van de eerste examendag stond de klachtenteller bij het LAKS op ruim 26.000. Dat is dubbel zoveel als de eerste examendag van vorig jaar. Scholieren denken vaak dat de hoeveelheid klachten invloed heeft op de uiteindelijke n-term, maar is dat ook echt zo? Wij zochten het uit. 

Er zit een groot verschil tussen de klachten die binnenkomen, die kun je grofweg indelen in inhoudelijke en organisatorische klachten:

1. Inhoudelijke klachten: dingen die niet klopten in het examen niet (bijvoorbeeld een bron die niet aanwezig was) of vragen over dingen in het antwoordmodel. Deze klachten controleert het LAKS, dan hebben ze contact met het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Als een klacht gegrond is, kan er een aanvulling op het antwoordmodel komen, of er wordt zelfs een hele vraag uit het examen geschrapt.

2. Organisatorische klachten: klachten over dingen die gebeuren op jouw school, bijvoorbeeld geluidsoverlast, een computer die uitvalt tijdens een examen maar ook docenten die teveel rondlopen tijdens het surveilleren. Het LAKS heeft contact met de school en probeert dan tot een oplossing te komen. Lukt dat niet, dan handelt de Onderwijsinspectie het verder af. 

Over de route van een Examenklacht maakten we al dit filmpje.

De invloed van klachten

Sven Annen, voorzitter van dé organisatie die alle examenklachten bijhoudt, het LAKS, legt uit wat het LAKS met klachten doet: "Tijdens de examenperiode hebben wij continu contact met het College voor Toetsen en Examens. Op het moment dat er bij ons klachten binnenkomen over een bepaalde examen, proberen we die zo snel mogelijk aan hen door te spelen. Aan het eind van een examendag of de volgende ochtend maken we de balans op: is er in vergelijking met voorgaande jaren meer geklaagd? Examens moeten elk jaar ongeveer dezelfde moeilijkheidsgraad hebben en als een examen in een bepaald jaar duidelijk lastiger was, gaat de norm soms omhoog."

Hij legt wel extra nadruk op het woordje 'soms': "Een examen dat een iets hogere of iets lagere moeilijkheidsgraad had, is geen garantie voor een aanpassing van de n-term. Docenten maken vaak na de examenzitting ook het examen en als zij op bijvoorbeeld dezelfde fouten of onduidelijkheden in het examen stuitten, kan het zijn dat een vraag wordt geschrapt of dat je er meer punten voor krijgt. In dat geval heeft het klagen ook een gevolg, maar niet op de n-term."

Veel klagen = niet gelijk een hogere n-term.

Op de vraag of het nuttig is om met zijn allen massaal te gaan klagen voor een betere n-term, heeft Sven het verlossende antwoord: niet altijd. Sven: "Er is geen direct verband tussen klagen en een hogere n-term, zoals ik al zei. Een examen moet qua moeilijkheidsgraad in orde zijn, maar als dat wel zo is en scholieren het examen gewoon moeilijk vonden, is er meestal geen aanpassing van de n-term."

Ook zorgt de media met nieuwsberichten over lastige examens niet voor een hogere n-term: "Het LAKS heeft veel meer en sneller contact met het CvTE: als er een nieuwsbericht verschijnt over een lastig examen, hebben wij dat meestal allang doorgegeven aan het CvTE. Verder kunnen wij ook beter resultaten vergelijken dan de media: hun onderzoeksmethodes zijn soms elk jaar verschillend of ze trekken te snel conclusies."

Vanaf dit jaar komt er bovendien verandering in de berekening van de n-term, vertelt Sven: "Eerder maakten docenten pas na de zitting het examen zelf, vanaf dit jaar wil het CvTE docenten al eerder de examens laten maken. Dit zorgt er hopelijk voor dat eventuele fouten al eerder uit het examen zijn gehaald en dat de norm beter past bij het examen."