Toetsen maken in een dampende gymzaal, vakantiedata die zijn uitgekozen door de school en blijven zitten omdat je één vak moeilijk vindt. Het is allemaal hopeloos ouderwets volgens Bert Mollema, teamleider van het Guido de Brès in Arnhem. Zijn school wil in de toekomst het hele jaar open zijn en leerlingen meer invloed geven op hoe ze leren.

In een opiniestuk in het Nederlands Dagblad beschrijft de teamleider van de scholengemeenschap de nadelen van het huidige onderwijs. Zo vindt Mollema dat de lessen nu voor alle leerlingen hetzelfde zijn, terwijl iedereen een eigen leermethode heeft die het best werkt. Dat zorgt ervoor dat sommige scholieren zich vervelen, terwijl anderen juist blijven zitten. En dat is nergens voor nodig, aldus Mollema. 

Zelf vakanties plannen

"De bedoeling van een school is om het beste uit de leerlingen te halen", vertelt hij aan Scholieren.com. Daarbij liet hij zich anderhalf jaar geleden inspireren door basisscholen die het hele jaar open zijn. "Een mooi systeem", vindt Mollema.

Zijn ambitie is dat ook zijn school in de toekomst het hele jaar open is. Samen met de leraren werken scholieren op hun eigen tempo. Als alles in orde is, plan je zelf vakanties in. Maar als het nodig is, kun je ook midden in de zomer lessen volgen, bijvoorbeeld als je moeite hebt met wiskunde. Zo bepaalt niet de datum van de vakantie het moment dat je overgaat, maar het moment waarop je genoeg hebt geleerd. 

Kleine stapjes

Mollema is wel realistisch: "Kijk, we zijn de eerste middelbare school die het gaat proberen. Ook kun je natuurlijk niet van het een op andere moment de school het hele jaar openhouden. Daarom doen we het in kleine stapjes." Zo kunnen vanaf volgend schooljaar leerlingen in een aantal lesuren zelf taken inplannen, samen met hun docent. Ook is er een proef waarbij leerlingen en leerkrachten kunnen kiezen uit twee verschillende momenten voor hun herfstvakantie en krokusvakantie.

"Volgend schooljaar gaan we dat evalueren. In de toekomst kunnen de scholieren bijvoorbeeld kiezen voor een vroege, of late zomervakantie. Dat moeten we nog wel verder uitwerken." De leerlingen zijn volgens Mollema enthousiast. "Onze school staat in Arnhem, maar we hebben veel leerlingen uit Zutphen en Apeldoorn. Dat is een andere regio, waardoor de vakanties nu niet gelijk lopen. Dit plan lost dat probleem op."

Wetten en regels

Joany Krijt van lerarenvakbond CNV Onderwijs vindt proeven met lessen in de zomer en flexibeler vakantiedata prima. De vakbond steunde eerder een proef met zomerscholen voor zittenblijvers. Die was succesvol: 85 procent van de leerlingen ging alsnog over. "Voor een bredere invoering is het wel noodzakelijk om wet- en regelgeving aan te passen aan die nieuwe omstandigheden."

Mollema laat zich echter niet tegenhouden door wetten, of andere moeilijkheden. "Als je daarvan uitgaat zijn er veel lastige zaken, zoals het maken van roosters voor mensen die passen bij hun persoonlijke leerplan. Dat is echter het oude systeem: één klas, één toets. Als je dat loslaat zijn er echter genoeg mogelijkheden. Is het bijvoorbeeld echt nodig dat klassen bestaan uit mensen met dezelfde leeftijd, in plaats van bijvoorbeeld niveau, of interesses?"

Volwassener

Een van de doelen van Mollema is, dat geen enkele leerling meer een jaar over hoeft te doen. Toch heeft blijven zitten niet alleen nadelen, vindt blogger Tim, die een jaar moest overdoen. "Het heeft mij ook wel volwassener gemaakt. Ik sta nu op het punt waar ik moet zijn, als ik vorig jaar examen had kunnen doen was dat misschien wel niet zo."

Volgens Mollema komt er juist meer ruimte voor leerlingen om zich op hun eigen tempo te ontwikkelen. "Zie het als een marathon: iedereen rent op een eigen tempo en samen zorgen we ervoor dat ze allemaal de finish halen."