Ze stond tussen sprekers met cv's waarmee je een muur kunt behangen, maar hield zich knap staande. De 16-jarige Lisanne Vriens uit Bergen op Zoom stak donderdag een vlammende TED-talk af tijdens TEDxAmsterdamED, over alles wat er volgens haar mis is met het onderwijs. In vloeiend Engels.

"You are all brain dead", deelt Lisanne het voornamelijk volwassen publiek mee. Volgens haar komt dat door ons huidige onderwijssysteem, dat veel te weinig ruimte open laat om je eigen weg te kiezen. 

Ze illustreert dat met twee plaatjes van het mens-erger-je-niet spel. Eentje waarbij je netjes de paden moet bewandelen om vier pionnen op het thuishonk te brengen (het huidige onderwijssysteem) en eentje waarbij je allerlei zijpaden kunt nemen om op het eindpunt uit te komen (Lisanne's beeld van het ideale onderwijssysteem).

Robots

Wat is er volgens Lisanne dan zo slecht aan het huidige systeem? "Elke les krijg je dezelfde soort vragen, dezelfde opdrachten. Je leert trucjes om je examens te halen. Het lijkt wel alsof we een soort robots willen creëren." Bovendien ligt de nadruk veel te veel op toetsen en examens volgens Lisanne en is het lastig om daar verandering in aan te brengen. "Het systeem is vastgeroest."

Lisanne denkt dat ook goede leraren hun draai vaak niet vinden in het huidige systeem en dus uitvallen. "Mijn TED-talk coach heeft 1,5 jaar Engels gegeven en werd gillend gek van alle regels en toetsen."

Een film maken als toets

Een pasklare oplossing heeft Lisanne nog niet, maar zogenaamd projectonderwijs komt wel in de buurt van haar ideaalbeeld. "Veel vrijheid om zelf te bepalen hoe je een opdracht aanpakt, maar wel gebonden aan bepaalde regels die het niveau bewaken". Dus geen saaie vraag - en antwoordopdrachten meer, maar bijvoorbeeld een film, krant of toneelstuk als eindproduct.

De kwaliteit van de leraar is daarbij ook heel belangrijk. "Een goede leraar luistert naar de inbreng en feedback van leerlingen. Als leerlingen met een goed idee komen voor een bepaalde opdracht, zorgt een goede docent ervoor dat hij deze ideeën naar een hoger niveau tilt". 

Verandering

Op de vraag of klasgenoten zich ook herkennen in haar verhaal, antwoordt ze: "Ik hoor heel vaak dat klasgenoten de les saai vinden, alleen zullen zij misschien niet zo snel een podium opstappen. Daarin ben ik misschien net iets volwassener, in het verwoorden van mijn ideeën. Ik wil iets veranderen."

Lisanne heeft nog wel een tip voor scholieren die het met haar eens zijn, maar lijden aan podium - of spraakangst. "Vraag gewoon eens aan je leraar waarom hij lesgeeft en waarom hij dat op die manier doet. Als het een goede leraar is, staat hij open voor feedback en legt hij uit wat zijn motieven zijn."

Na de staande ovatie voor haar talk heeft Lisanne nog een klein verzoekje. Of het publiek even als achtergrond wil fungeren op haar selfie. Gelukkig, Lisanne is toch ook gewoon een 16-jarige puber uit 4 vwo.