Wordt het vwo of toch havo? Rond deze tijd ontvangen duizenden achtste groepers het verlossende woord over hun middelbare schooladvies. Dat dit advies niet bepalend is voor de rest van je middelbare school, wist je vast al. Uit onderzoek van de NOS blijkt nu ook dat een derde van de middelbare scholieren na drie jaar op een ander niveau zit dan geadviseerd werd op de basisschool.

Ruim een kwart van de onderzochte scholieren zat in de derde op een lager niveau dan waar ze begonnen. Freek (16) weet hier alles van. Hij begon in de brugklas op havo/vwo, ging toen naar de havo en zit nu op de mavo. "Het is best grappig als je het zo terugziet. Alleen, als ik heel eerlijk ben, moet ik toch zeggen dat ik het jammer  vind. Ik had er bijvoorbeeld veel maar aan moeten doen. Aan de andere kant denk ik ook dat mijn basisschool mij te hoog heeft ingeschat qua niveau. Ik wist namelijk toen ik begon al dat ik nooit vwo zou gaan redden."

Goed advies?

Overigens hoeft het niet zo te zijn dat het advies van de basisschool in groep 8 verkeerd was. In de eerste drie jaar van de middelbare school, een vrij lange periode dus, kan een kind zich nogal ontwikkelen. Ook hier weet Freek het nodige van. "Mijn probleem was, naast het te hoge advies,  vooral dat ik gewoon niks deed. Ik lette niet op tijdens lessen en toetsen boeiden mij niet zo. Er zit zoveel verschil tussen de basis- en middelbare school. Je weet daarom niet hoe zo’n advies gaat uitpakken en hoe een leerling gaat presteren."

Te laag advies

Tien procent van de scholieren zit na drie jaar middelbare school op een hoger niveau dan geadviseerd. Suzanne deed in de eerste havo, waar ze vrijwel alleen maar achten of zelfs hoger haalde. Nu zit ze in de derde van het  vwo. "Op de basisschool was ik nooit zo'n ster in leren. Maar toen ik eenmaal in de brugklas zat, haalde ik plotseling hoge cijfers", zegt ze. "Zelf heb ik geen idee hoe dat komt. Misschien omdat ik op de middelbare meer motivatie voelde om te presteren."

Verschillende organisaties zoals het LAKS, de PO-raad en de VO-raad vinden dat het te vroeg is om in groep 8 al een schooladvies te geven. Zij zijn voorstander van een 'brede onderbouw' waarbij je de eerste drie jaar  nog met leerlingen van alle niveaus in de klas zitten. Verschillende scholen in Nederland hanteren dit principe al.