Terwijl het buiten steeds zonniger wordt komt de maand mei steeds dichter bij: de eindexamenmaand. Scholieren.com probeert de stress te verlichten en je te helpen bij de voorbereidingen met superhandige examentips voor elk vak. Prent ze in je hoofd en je loopt straks vol zelfvertrouwen die sporthal in!

In dit blog geeft docent economie Richard van der Berg een aantal handige tips zodat jij je examen iets chiller in kunt gaan. Hij geeft ook eindexamencursussen die worden georganiseerd door de Universiteit Leiden en de  Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL). Ook onze nieuwe examenchat-docent Frank Bosma van Economie Academy helpt een handje mee. 

Tip 1: Werken met wisselkoersen

Het Cito houdt van vragen over wisselkoersen, maar ermee rekenen of redeneren is vaak moeilijk, omdat het voor veel scholieren een vaag begrip is. Richard legt het uit: "De wisselkoers van de euro is de prijs van de euro (uitgedrukt in een andere munt). Net zoals bij alle andere producten wordt deze prijs bepaald door de vraag naar en het aanbod van euro's. Veel vraag naar euro's (en weinig aanbod)? Hoge wisselkoers! Veel aanbod van euro's (en weinig vraag)? Lage wisselkoers!" 

Door goed te letten op signalen van vraag en aanbod van euro's (of iedere andere munt) kun jij zelf bepalen wat er met de wisselkoers gaat gebeuren. Bij de examenopgaven kun je de vraag naar euro's aan deze zaken herkennen:

• export, want het buitenland heeft euro's nodig als ze bijvoorbeeld tulpen willen kopen.
• buitenlandse beleggers, omdat die euro's nodig hebben om in Nederland te investeren.
• geld lenen van het buitenland. Die geleende dollars moet je immers eerst voor euro's wisselen voordat je ze hier kan uitgeven.

Aan het omgekeerde van de bovenstaande dingen kun je het aanbod van euro's herkennen:

• import
• Nederlandse beleggers die beleggen in het buitenland
• geld lenen aan het buitenland

Tip 2: Redeneervragen aanpakken

Bij het examen economie moet je naast rekenen ook verbanden leggen tussen economische ontwikkelingen. Hoe praat je de loonkosten nou aan de internationale concurrentiepositie en hoe verbind je de arbeidsproductiviteit met de inflatie?

Richard heeft een aantal tips voor de beste aanpak: "Bepaal altijd je begin- en einddoel (bijvoorbeeld: beginpunt is stijging van de loonkosten, eindpunt is de internationale concurrentiepositie). Op die manier weet je niet alleen tussen welke twee zaken je een verband moet leggen, het zorgt er ook voor dat je niet doorredeneert." Je hoeft dus niet meer uit te leggen welk effect de internationale concurrentiepositie weer heeft op het nationaal product. Zo voorkom je lange antwoorden die punten kosten, omdat ze geen antwoord zijn op de vraag!

Denk daarnaast in 'vraag' en 'aanbod'. Redeneervragen worden vaak moeilijk gemaakt door allerlei ingewikkelde termen, die eigenlijk vraag en aanbod aangeven. Richard geeft een voorbeeld: "Werkgelegenheid gaat eigenlijk over de vraag naar arbeid (door de werkgevers). Wordt er meer geconsumeerd? Dan is er meer productie nodig, en dus meer werknemers. Er wordt meer arbeid gevraagd, dus neemt de werkgelegenheid toe."

Op het examen wordt soms ook gevraagd of een verband positief of negatief is en waarom. Wat is eigenlijk het verschil tussen beide? Bij een positief verband stijgen beide of dalen beide. Bij een negatief verband stijgt de één en daalt de ander, of andersom. "Grootste instinker is dat een daling die een andere daling veroorzaakt óók een positief verband is," voegt Richard toe.

In het kort: hou vraag en aanbod goed in de gaten en zorg dat je weet welke verbanden je moet leggen. Dan stromen de punten op je examen economie binnen zoals euro's bij Dagobert Duck!

Tip 3: Maximale winst

Je wilt op je examen natuurlijk maximale winst in aantal punten halen. Maar volgens economiedocent Frank Bosma lukt dat niet zonder te weten hoe je bij economie de maximale winst berekent. Daarom heeft hij de berekening van de maximale winst even in een handig stappenplan gegoten. Kijk je liever een filmpje? Kan ook. Check 'm hier. 

Voorafgaand aan de eindexamens publiceert Scholieren.com drie keer per week examentips op Scholieren.com. De tips zijn voor zowel het havo- als vwo-examen te gebruiken. Meer eindexamentips en artikelen? Klik hier!