Veel volwassenen zeuren erover, veel tieners zitten er elke dag uren op: social media. We kennen de kritiek ('Die Instagrammers zijn allemaal fake', 'Het is alleen maar voor de likes', etc.) maar trekken ons er eigenlijk weinig van aan. Zelfs mijn moeder post tegenwoordig haar favoriete uitspraken met een leuk achtergrondplaatje. Dat bracht mij op de vraag: zou ik zelf een maand zonder kunnen? In september heb ik het geprobeerd!

Een video van John Green, schrijver en Youtuber, bracht me op het idee. In zijn video 'I Quit Social Media. Here's How It's Going' beschrijft hij zijn eerste maand weg van Facebook, Instagram, Twitter en Reddit. "Ik had het gevoel dat ik niet effectief kon reguleren hoeveel tijd ik eraan besteedde", zegt hij in de video. Hij legt uit dat hij meer het gevoel had dat de social media controle hadden over hem dan andersom.

Toen ik eerlijk nadacht over hoeveel tijd ik besteedde aan mijn social media, moest ik toegeven dat ik ook het gevoel had hier weinig controle over te hebben. Ik gebruikte iedere week bijna twintig uur mijn social media apps, en dan rekende ik de tijd die ik op de computer aan die kanalen besteedde niet eens mee. Ik heb iedere week dus twintig uur 'over' om te besteden aan dingen die waarde toevoegen aan mijn leven, maar in plaats daarvan gebruik ik het om likes te geven en ontvangen. Best eng, als je erover nadenkt.

Het begin

Ik besloot om in de maand september te proberen wat John had gedaan: geen social media voor mij. De enige uitzondering hierbij was Whatsapp, aangezien dit een must is als ik geen belangrijke informatie wil missen voor school.

De eerste stap was het bekendmaken van dit plan: 'afwezig 1 sept-1 okt' op mijn instagram profiel, een snap met ‘gone in September’. Want ja, ik kan mijn volgers natuurlijk niet zomaar, zonder iets te laten weten, in de steek laten. Daarna, op 31 augustus, even voor 12 uur ’s nachts, verwijderde ik de apps van mijn telefoon en ik vroeg mijn ouders om mijn laptop geschiedenis na te kijken namens mij. Met goede hoop ging ik de maand in, enthousiast om te zien wat ervan zou komen.

Hoe het ging

Het begin was, verrassend genoeg, voor mij het makkelijkst. Hoewel ik de eerste twee à drie dagen continu de drang had om doelloos te scrollen op Insta, had ik daarna andere dingen gevonden om mij bezig te houden. Aangezien ik zo aan het begin van het jaar nog niet veel huiswerk had, ging ik vaak voor een wandeling of deed ik een kaart- of bordspelletje met mijn moeder. Het voelde alsof ik al in een paar dagen de social media had ‘overwonnen’.

Na een week of twee ging het wat minder. Het huiswerk begon binnen te stromen, maar dat je niet op social media mag betekent helaas niet gelijk dat je motivatie hebt om aan het werk te gaan. Steeds vaker voelde ik de drang - soms was het zelfs een reflex - om youtube.com in mijn adresbalk te typen terwijl ik bezig was met een opdracht.

Gelukt?

Ik heb uiteindelijk niet toegegeven, ik heb de maand gehaald.

"Weg zijn van social media was niet de magische ervaring die ik hoopte dat het zou zijn", vertelt John aan het eind van zijn video. Ik kwam tot ongeveer dezelfde conclusie. Social media is ingebouwd in onze samenleving en voor mij persoonlijk is het een jarenlang opgebouwde gewoonte. Een maand is niet genoeg om die gewoonte helemaal uit je leven te bannen. Ik kon dan wel niet op Instagram, maar het was niet zo moeilijk om een vervanging te vinden. In plaats van Instagram te gebruiken als uitstel-activiteit voor school, luisterde ik gewoon een podcast op Spotify of een luisterboek (aanrader: ik heb 'The Raven Boys' beluisterd).

Ik denk dat we ons beeld moeten veranderen. Nee, ik ga hier niet zeggen dat er niks mis is met social media, maar ik denk ook niet dat die apps het probleem zijn. Dat is onze mindset: wij zijn zo gewend om onszelf bezig te houden dat we geen tijd overhouden voor andere dingen. Een maand zonder social media is zeker mogelijk en op een bepaalde manier wel een adempauze, maar verwacht geen enorme openbaring. De echte verandering zit in jouw gewoontes.