'Depressie is geen keuze. Het overkomt je, net als kanker'
Terwijl ik probeer een overdreven ingewikkelde wiskundesom op te lossen, trilt mijn telefoon. Natuurlijk kan ik het weer niet laten om even snel te kijken. @anniekfights heeft je een volgverzoek gestuurd, luidt de melding van Instagram. Even snel kijken wie het is. Een half uur later zit ik nog altijd in dezelfde positie, aandachtig scrollend door haar profiel. Anniek (16) is een meisje van mijn leeftijd, maar in plaats van het gebruikelijke ‘perfecte’ Instagramprofiel, maakt zij van haar feed gebruik om openlijk te spreken over haar gevecht tegen een depressie. Haar wil ik interviewen, weet ik direct.
We hebben afgesproken samen een drankje te doen. Annieks moeder zit een paar tafeltjes verderop een tijdschrift te lezen. Anniek had voorafgaand aan het interview al laten weten dat haar moeder bij haar in de buurt zou blijven. "Dat is voor mijn eigen veiligheid", legt ze uit. Vanaf het eerste moment dat zij een gevaar bleek te zijn voor zichzelf, vlak voordat ze in april 2016 de diagnose 'depressie' kreeg, hebben haar ouders de zware, maar voor hen vanzelfsprekende taak op zich genomen om er altijd voor haar te zijn.
Familie
"Ik denk dat mijn ouders er een heel groot aandeel in hebben dat ik nog leef", vertelt ze. Ook haar broers spelen hierin een belangrijke rol. "Waar mijn gezin vóór mijn depressie altijd druk was met alles buitenshuis, voornamelijk sporten, zijn we nu allemaal een stuk hechter." Haar ouders en broers eten weer gezamenlijk aan tafel en haar broertjes en zij waarderen elkaar meer. "Toen mijn jongere broertje huilend bij mij kwam zitten en toegaf dat hij bang was dat ik dood zou gaan, was dat een verdrietig, maar tegelijkertijd ook ontzettend mooi moment. Hij had zich nog nooit zo kwetsbaar opgesteld, dus dat kwam hard binnen."
Faalangst
Uit Annieks Instagramprofiel had ik al opgemaakt dat zij zelf tegenwoordig niet meer sport, dus ik vraag haar of ze dat mist. Ja en nee, is het antwoord. "Hockeyen vond ik leuk, maar ik legde de lat altijd veel te hoog voor mezelf. Dat deed ik eigenlijk met alles." Van die hoge lat - en de angst om te falen bij het voldoen aan de hoge eisen - vermoeden Anniek en haar therapeuten dat ze een grote rol hebben gespeeld in het triggeren van haar depressie.
"Ik kan niet zeggen dat het de reden is dat ik deze depressie heb gekregen. Het is namelijk echt een ziekte die je overkomt, net zoals kanker dat is." Zoals ik zelf ook vaak heb gelezen en gehoord, denken veel mensen dat een depressie iets is waar je een keuze in hebt. 'Gewoon meer lachen en je bed uit komen', is dan het advies. "Dat vind ik echt zó’n onzin", reageert Anniek verontwaardigd. "Als ik de keuze zou hebben tussen gelukkig zijn of het uitzichtloze leven dat ik nu leid, waarom zou ik dan niet voor geluk kiezen?"
De zin van het leven
Hoe zit dat nu dan met school? "Ik ben drie jaar geleden, ondanks dat ik toen al veel afwezig was, nog overgegaan naar 4 vwo. Ik ben alleen nooit begonnen aan dat jaar", blikt Anniek terug. Een tijdje terug probeerde ze een paar uur in de week te gaan om nog een sociaal leven te onderhouden, maar ze vond het alleen maar heel erg moeilijk om te beseffen wat ze allemaal miste. "Mijn leeftijdsgenoten leren over de Tweede Wereldoorlog en Duitse naamvallen, maar ik leer over antidepressiva, mezelf en het leven." Inmiddels beseft ze wel dat het levenspad dat haar gezonde vriendinnen op dit moment volgen niet voor haar is weggelegd. "Zij zoeken naar studies, ik naar de zin van het leven."
Het zoeken naar die zin is een zware tocht voor Anniek. "Ik leef echt van dag tot dag. Of eigenlijk: van uur tot uur." Laatst vroeg een vriendin haar wat ze dat weekend zou gaan doen. 'Weekend?' denkt ze dan. "Zo ver kan ik helemaal niet vooruit kijken."
Bang
Haar moeder vergelijkt haar leven met een kluwen wol. "Je weet niet waar het begin is of het eind en je weet dat er knopen in de draad zitten, maar wanneer je die tegen gaat komen is altijd een verrassing." Dat haar vriendinnen en therapeuten zeggen dat ze vol moet houden en dat 'het' beter wordt, vindt ze dan ook erg lastig. "Nu ik mijn diagnose - ondanks dat ik ervan overtuigd was dat ik faalde als ik ziek zou zijn - heb geaccepteerd, zie ik dat de depressie er al enorm lang zit. Ik denk niet dat ik, sinds ik op de basisschool zat, echt voor een langere periode gelukkig ben geweest. Het maakt me bang, want ik vraag me af of ik wel echt ooit geluk kan voelen. Is dit het? Denk ik dan."
Uitspraken doen over hoe anderen denken en zich voelen wil ze eigenlijk niet, maar toch vertelt ze dat ze niet denkt dat er iemand is die écht dood wil. "De dood is eng en ik weet niet of het wel echt rust zal brengen, maar als je het leven met een depressie meemaakt, kan na een tijdje alles beter lijken dan het leven." Volgens Anniek houdt een depressie dus niet per se in dat je dood wilt, maar dat alles behalve leven de enige uitweg lijkt.
Meer dan je denkt
Als ik naar haar kijk, kan ik maar moeilijk bevatten dat een meisje dat zó lief, leuk en mooi is het zo moeilijk kan hebben. Als er iets is wat ik van deze bijzondere middag heb geleerd, is het wel dat er altijd meer is dan ik op het eerste gezicht bij iemand kan zien. "Ik ben blij dat ik dankzij Instagram, en nu dit interview, het beeld wat mensen over depressies hebben kan veranderen. Zelfs als ik maar één persoon kan helpen, heb ik mijn doel bereikt."
Een rechtenstudie met betekenis, waar wil jij je hart voor inzetten?
Bij de bacheloropleiding Law in Society aan de VU ontdek je hoe je actuele maatschappelijke thema’s kunt aanpakken met een juridische bril.
1 seconde geleden