De twee kanten van het Black Lives Matter protest
"Matter! Matter! Matter!" Schreeuwen duizenden mensen tegelijk op de Dam terwijl ze hun vuist de lucht in gooien, alsof ze een onzichtbare vijand een stomp verkopen. Ze geven antwoord op een spreker die in het midden op een laag podiumpje staat en "Black lives!" naar het publiek roept. Tussen al deze zwetende mensen hef ik onzeker mijn vuist mee de lucht in, terwijl ik me afvraag wat er met de corona-maatregelen is gebeurd.
Vorige week ging een video uit Amerika viral over waarop te zien is hoe een politieagent een zwarte man, genaamd George Floyd, met zijn knie op de grond houdt bij een arrestatie. Floyd roept dat hij geen adem krijgt, maar de politieagent negeert het en even later sterft Floyd. Het is niet de eerste keer dat iemand met een donkere huidskleur sterft door politiegeweld in Amerika. Veel mensen zijn woedend en over de hele wereld ontstaan anti-racisme protesten. In Nederland vond gisteren een protestactie plaats op de Dam in Amsterdam.
Mondkapjes
Met mondkapje op zak, stapten ik en mijn huisgenoten gisteren op de fiets naar de Dam. We hoorden dat er een 'Black Lives Matter' protest zou zijn. Ik verwachtte een paar honderd mensen en politie die om ons heen zou springen om te zorgen dat we afstand van elkaar zouden houden. Eenmaal op de Dam aangekomen, bleek het protest vele malen groter dan ik had verwacht. Duizenden mensen stonden op het Damplein, het monument en de tramrails eromheen. Iedereen was stil, had een mondkapje op en keek in de richting van een spreker die op het midden van het plein stond.
De mondkapjes gaven een vreemde sfeer aan het protest. Het leek alsof het mondkapje bij het protest hoorde. Alsof men met de mondkapjes wilde laten zien dat dit een 'stil' protest was. Een eerbetoon aan George Floyd, die overleed omdat hij niet kon ademen. Of een symbool voor de stemmen die gesmoord worden door racisme.
Ongemak
Terwijl ik daar sta, te midden van duizenden mensen, waar afstand houden onmogelijk was, voel ik me niet op mijn gemak. We hebben bijna drie maanden binnen gezeten om elkaar te beschermen. Gooien we al die moeite voor dit statement dan zomaar overboord? Natuurlijk is het een super belangrijke boodschap, daar twijfel ik niet aan. Is het belangrijk genoeg om een tweede corona golf te riskeren? 'Black lives matter' roept iedereen, maar het klinkt met de huidige omstandigheden hypocriet. De levens van mensen die zullen overlijden door een corona-uitbraak vanwege dit protest doen er toch net zoveel toe? Toch sta ik daar, midden op het Damplein, zwetend in mijn donkere kleding met dat verdomde mondkapje op.
Emoties
De emotionele lading die er in de lucht hangt is enorm. Mensen houden elkaars hand vast of hebben armen om elkaar heen. Er wordt niet gepraat, alleen massaal geantwoord op de spreker in het midden. Hoe dichter je naar het midden komt, hoe zichtbaarder de emoties op de gezichten van de protestanten. Het is een heel ander protest dan de klimaatmarsen waar ik geweest ben, waar het vooral ook gezellig was. De sfeer bij dit protest was veel ernstiger.
Terwijl ik daar sta, vraag ik me af hoeveel mensen hier zelf ooit met racisme te maken hebben gehad. Vast een heleboel. Ik heb het idee dat de gemiddelde Nederlander denkt dat racisme niet zo leeft in Nederland, omdat wij 'zo'n openminded, tolerant land' zijn. Maar hoe meer mensen met een niet witte huidskleur ik hierover spreek, hoe meer ik het idee krijg dat dat vies tegenvalt. De emoties op dit protest bevestigen dit gevoel. Racisme, bedoeld of onbedoeld, zit diep in onze samenleving.
Alternatieven
Gelukkig blijkt dat er ook alternatieven zijn om tegen racisme te protesteren zonder anderen in gevaar te brengen met corona. Mensen plaatsen massaal zwarte foto's met de hashtag #blackouttuesday op social media. Een meisje dat aanwezig was op het protest wees me op een webinar op vrijdag 5 juni via het Instagram-account @marketingvrouw over wat jij kan doen, als wit persoon, tegen racisme. Vandaag doken er ook foto’s op van een ‘BLM’ protest op het Malieveld in Den Haag, waar protestanten keurig de anderhalve meter afstand hielden. Het kan dus wel!
Als ik 's avonds weer over de Dam fiets, zie ik dat er een soort kunstwerk is ontstaan van alle achtergelaten borden. Ook zonder mensen laten de borden een indrukwekkend beeld achter.