[Inleiding]

Een profiel kiezen. Veel scholieren vinden dat lastig. Begrijpelijk, want het is de eerste keer dat je serieus moet nadenken over je leven. Over wie je bent en wat je leuk vindt, die alom gevreesde 'toekomst'.

Met deze profielkeuzetest, proberen wij je te helpen de eerste stap te zetten naar een goede keuze én je wegwijs te maken in het grote Google-bos met hulpmiddelen. 

Verwacht geen vragen als 'ben je geïnteresseerd in milieu?' of 'ben je commercieel ingesteld?' En ook geen eindeloze interesselijstjes. Deze test helpt je om een antwoord te vinden op de vragen 'wie ben ik, waar word ik blij van, wat kan ik daarmee?' Een handige stap om eerst te zetten, voor je je in allerlei onderzoeken en testjes stort. Ook daarvan hebben we trouwens alvast een selectie gemaakt voor je. 

Slimme keuze

We hebben deze test ontwikkeld in samenwerking met Muriel Warners. Zij is mediacoach en heeft veel ervaring met het coachen van jongeren. Ze is erin gespecialiseerd om jongeren te leren hoe ze het internet kunnen inzetten om slimmere keuzes te maken. Je zult daarom in deze test ook veel interactieve opdrachten en tools tegenkomen.

Muriel: "In deze test ga ik je in 3 stappen helpen bij het maken van een goede keuze. In deel 1 gaan we op zoek naar wie jij bent en wat voor jou belangrijk is. Waar word jij blij van? In deel 2 gaan we uitzoeken welk profiel dan bij jou past en wat die profielen inhouden. In deel 3 laat ik je zien dat je profielkeuze belangrijk is, maar dat je leven er niet vanaf hangt."

Aan de slag met deel 1!

[1. Wie ben ik en waar word ik blij van?]

De eerste en belangrijke stap die we gaan zetten: erachter komen wie jij bent en wat voor jou belangrijk is. Daar ben je eigenlijk je hele leven mee bezig. Je hoeft dus ook echt geen compleet beeld van jezelf te hebben voor je een keuze kan gaan maken. Iedereen heeft echter wél bepaalde kernwaarden, die richting geven aan je leven. Kernwaarden zijn ideeën die je hebt over hoe je in het leven wilt staan. Wat vind jij belangrijk en wat niet? Het kan best lastig zijn om die kernwaarden op te schrijven, maar de volgende oefening helpt je daarbij.

Opdracht 1: waar word jij blij van?

1. Gebruik een online tool waarmee je een collage kunt maken. De volgende tools zijn heel handig:
   1. Padlet een digitaal stuk papier waar je afbeeldingen, tekst en linkjes op kunt zetten
   2. Animoto een tool om een filmpje te maken van je afbeeldingen en foto's 
   3. Prezi een soort Powerpoint, maar dan veel mooier. Je maakt hiermee makkelijk een presentatie
2. Zet in je collage of presentatie alléén plaatjes, linkjes, tekst en video's waar je echt blij van wordt. Maak keuzes! Bekijk hier een voorbeeld.
3. Deel je collage of presentatie met mensen om je heen die je goed kennen en je goede feedback kunnen geven. Je kunt ze bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:
   1. Herken je mij in deze collage of presentatie?
   2. Welke afbeeldingen, teksten of linkjes vind je heel goed of juist niet goed bij mij passen? En waarom?
   3. Welke afbeeldingen, teksten of linkjes mis je? Ben ik iets vergeten?

Opdracht 2: waarom word je daar blij van? 

In de vorige opdracht heb je een collage gemaakt met dingen waar jij blij van wordt. Maar de bedoeling is om erachter te komen waaróm je daar blij van wordt. Bijvoorbeeld: als je blij wordt van gamen, is dat dan vooral omdat je dat met een groepje vrienden doet, door de spanning van het spel of doordat je punten kunt verdienen? 

1. Probeer bij elk ding waar jij blij van wordt, de vraag 'waarom' te beantwoorden.
2. Schrijf al die 'waaroms' onder elkaar in een lijstje. Als het goed is heb je dan een aantal kernwaarden te pakken die belangrijk voor jou zijn.

Het is tijd voor deel 2!

[2. Welk profiel past bij mij en wat kan ik ermee?]

Een profielkeuze maak je op basis van wat belangrijk is voor jou, waar je goed in bent en waar je iets mee kunt. Als het goed is weet je nu wat belangrijk voor jou is (deel 1). We gaan nu op zoek naar het profiel dat aansluit bij jouw kernwaarden. Welke profielen zijn er? Wat moet je daarvoor kunnen en wat kun je er mee worden? En is daar wel werk in te vinden? 

Opdracht 1: de schijf van vier
Op deze site kun je heel gemakkelijk en overzichtelijk per profiel en per niveau (havo en vwo) zien welke kwaliteiten je ervoor moet hebben, welke studies er mogelijk zijn en welke beroepen je daarmee kunt uitoefenen. Bekijk alle profielen voor jouw niveau. Misschien heb je nu al een vermoeden welk profiel het meest bij jou past.

Kun je op basis van jouw kernwaarden en het bekijken van de profielen nog echt geen keuze maken? Dan kan een profielkeuzetest je misschien helpen. Deze, deze of deze zijn best goed. Die laatste kun je alleen doen als je school een inlogcode heeft. Let op: ook bij het maken van zo'n test, blijft het handig om van te voren al te weten waar jij blij van wordt. 

Opdracht 2: profiel-inspiratie

Je hebt nu alle profielen bekeken. Waarschijnlijk weet je nu iets beter wat je kunt 'worden' met elk profiel en welke kwaliteiten daarvoor nodig zijn. Maar die informatie is natuurlijk niet uitputtend. De volgende selecties YouTube filmpjes geven je voor elk profiel nog wat extra inspiratie. Beroepen waar je misschien nog helemaal niet aan gedacht had. Kijk ze!

Natuur & Techniek

Natuur & Gezondheid

Economie & Maatschappij

Cultuur & Maatschappij 

Opdracht 3: enkeltje uitkering?

Natuurlijk wil je een profiel kiezen op basis van wat belangrijk is voor jou en waar je goed in bent. Toch kan het ook geen kwaad om te kijken wát je met dat profiel kunt op de arbeidsmarkt. Je wilt straks natuurlijk geen studie doen die je een enkeltje uitkering oplevert. Heel eenvoudig is dat niet, want de arbeidsmarkt verandert continu. Zijn er nu bijvoorbeeld veel verpleegkundigen nodig, tegen de tijd dat jij bent afgestudeerd misschien niet meer. En daarbij: als jij ergens heel goed in bent, zullen ze je vast in moeilijke sectoren ook willen hebben.

Om op de hoogte te blijven van wat er gebeurt op gebied van werkgelegenheid kun je het nieuws bijhouden. Gelukkig zijn er ook sites die dat voor je uitzoeken, zoals deze:

1. Voor MBO: kansopwerk.nl
2. Voor HBO/WO: studieperspectief.nl 

Bijna klaar, op naar deel 3!

[3. Profiel, big deal?]

Stel je voor: binnenkort kies je een profiel. Vervolgens doe je een opleiding die daar precies bij past. Na een aantal jaar studeer je af en vind je een baan die exact op je studie aansluit. En iedereen is gelukkig en blij!

Wat denk jij? Zou het bij de meeste mensen zo gegaan zijn? En wat gebeurt er als het niet zo gaat? De volgende opdracht geeft je het antwoord op die vragen.

Opdracht 1: vraag het een volwassene

Er is een groep mensen die dit keuzeproces al eens heeft moeten meemaken. Je kent ze misschien wel: de volwassenen. Deze mensen hebben iets wat de meeste scholieren nog niet hebben, namelijk levenservaring. En daar kun jij weer van leren (bijvoorbeeld wat je vooral niet moet doen). 

De opdracht: leg een aantal volwassenen in je omgeving de volgende vragen voor:

1. Wat wilde je op de middelbare school worden?
2. Is dat gelukt? Waarom wel of waarom niet?
3. Heb je uiteindelijk werk gevonden dat aansluit bij de studie die je gevolgd hebt? 
4. Heb je nog een goed advies voor me?

Je hoeft het niet perse te vragen aan je ouders, ooms en tantes. Je kunt het bijvoorbeeld ook via Twitter doen. Vraag het dan ook gewoon eens aan een BN'er.

Wijze les

Opdracht voltooid? Dan durf ik bijna te wedden welk antwoord je van de meeste mensen gekregen hebt. Iets in de trend van "ik doe ongeveer wel wat ik bedacht had of gestudeerd heb, maar niet precies". Waarschijnlijk zullen de meeste volwassenen je ook wijzen op het feit dat een opleiding BELANGRIJK is. Welke wijze lessen kun je hier uit trekken? Ik geef er alvast een paar:

1. Het is sowieso goed om een opleiding te doen
2. Het is ok als je uiteindelijke baan niet precies past bij wat je bij je profielkeuze voor ogen had
3. Het is belangrijk om je kernwaarden serieus te nemen, anders word je ongelukkig
4. Profielkeuze is belangrijk, maar je leven hangt er niet vanaf.