Zes jaar lang zat ik met welgeteld één niet-Nederlandse leerling op het gymnasium. De rest van onze 22 scholieren tellende klas was allemaal blank, blond en oer-Hollands.

En onze klas was geen uitzondering. Op de meeste gymnasiumscholen is zelfs minder dan twee procent van de leerlingen allochtoon, blijk uit een recent onderzoek.

De sociologen Cees Klaassen en Berber Vreugdenhil onderzochten wat er nodig is om meer allochtonen op het gymnasium te krijgen én te laten slagen. Dat deden ze op verzoek van Hans Buijze, rector van het Christelijk Gymnasium Utrecht. Ook al zo'n witte school.

Wij waren benieuwd naar de onderzoeksresultaten en belden even met meneer Buijze.

Erg?

Tja, er zaten inderdaad weinig allochtone jongeren in mijn klas. Maar waarom is dat zo erg? Er zijn toch ook gewoon minder allochtone jongeren dan Nederlandse? Dat klopt, stelt ook het rapport. Maar Buijze wil graag dat "dat de leerlingenpopulatie een betere afspiegeling vormt van de samenleving".

Dus er zijn inderdaad minder buitenlandse dan Nederlandse scholieren, maar niet zó weinig dat het percentage op gymnasia onder de twee procent zou mogen liggen. En het is natuurlijk niet zo dat Nederlandse scholieren 'slimmer' zijn dan niet-Nederlandse, dus daar ligt het niet aan.

Hoe kan het?

Oké, het is duidelijk, die verhouding is scheef. Maar hoe kan dat eigenlijk? Waarom kiezen deze jongeren niet voor het gym? Of kunnen ze er niet voor kiezen? Eén van de belangrijke redenen is wat de onderzoekers het 'verborgen curriculum' noemen.

Buijze: "Dat 'verborgen curriculum' wil eigenlijk zeggen dat scholieren met een buitenlandse komaf soms niet dezelfde culturele achtergronden en gebruiken kennen die de 'traditionele' gymnasiast kent. Dat zijn bijvoorbeeld manieren, omgangsvormen, het taalgebruik en normen en waarden die de Nederlandse gymnasia gebruiken, en die voor de allochtone jongere lang niet zo vanzelfsprekend zijn." Door zulke cultuurverschillen kan het lastiger zijn om mee te komen in de klas. "Dat is onnodig en jammer."

Andere redenen volgens het onderzoek: niet alle migrantenleerlingen weten welke gymnasia er in de buurt zijn en juffen en meesters geven vaak een te laag schooladvies. Ook scoren allochtonen soms minder goed voor taal, terwijl ze verder het gymnasium prima aan zouden kunnen. 

Vernieuwend onderzoek

Volgens Buijze is dit onderzoek anders dan anders. Het bestudeert niet hoe migrantenjongeren zich kunnen aanpassen aan het gymnasium, maar hoe een gymnasium beter kan letten op de culturele verschillen die lastig kunnen zijn voor allochtonen op het gym. 

En op de school van Buijze? "Dit jaar is ongeveer 10 procent van onze brugklassers van buitenlandse komaf. Dat is nog niet genoeg. We hopen dat hier verandering in komt, al is zo'n verandering niet één twee drie te verwezenlijken," vertelt hij.

"Kijk, het is gemakkelijk om een extra voorlichtingsklasje te maken, maar daarmee kom je er niet. Door dit onderzoek hoop ik dat het gymnasium nog eens kritisch bekeken wordt, en dat het denkproces verandert. Dat is het belangrijkste."