Sinds minderjarigen niet meer mogen drinken is het drugsgebruik onder jongeren toegenomen. Dit is de uitkomst van een onderzoek in opdracht van 101TV, een digitaal kanaal van BNN. In een bijbehorende documentaire vertellen jongeren onder meer over onder invloed zijn en dealen bij schoolkluisjes.

We weten het allemaal: een aantal drankjes doen tijdens het uitgaan is sinds 1 januari 2014 niet meer mogelijk voor minderjarigen. De minimumleeftijd voor alcohol werd verhoogd naar 18 jaar, en dus moesten minderjarigen blijkbaar op zoek naar een alternatief. Birgit (16) vertelt in de documentaire dat het sindsdien moeilijker is om leuk uit te kunnen gaan. Zij vond een alternatief in drugs. En ze is niet de enige. 

XTC en LSD

29 procent van de jongeren uit het onderzoek geeft namelijk aan wekelijks drugs te gebruiken, tegenover 34 procent die dat maandelijks doet. Voor 8 procent van de onderzochte jongeren was de verhoogde minimumleeftijd om alcohol te kunnen krijgen de reden om drugs te gaan proberen.

''De eerste keer dat ik het echt heb gebruikt was toen ik geen alcohol meer mocht drinken'', vertelt Rachel (18). Net als Birgit werkte ze anoniem mee aan de documentaire. ''Ik ben van mezelf niet een hele erge drinker,'' zegt Rachel, "maar een biertje moet kunnen. Maar als dat dan ook niet kan, dan wil ik op een andere manier iets van invloed voelen.'' Dit bleef niet alleen bij XTC, vertelt ze. Zo probeerde ze onder andere speed en LSD.

Niet de juiste oplossing
Volgens de regisseur van de documentaire, Laïs van Niel (21), was het verhogen van de minimumleeftijd niet de juiste oplossing voor het alcoholprobleem onder jongeren. ''Er moet meer over gecommuniceerd worden. Ik denk gewoon niet dat je een heel probleem oplost door gewoon maar even te zeggen dat zestienjarigen niet meer mogen drinken. Toen ik zestien was dronk ik drie bier, werd ik dronken en had ik een prima avond. Op het moment dat XTC dat vervangt, vind ik dat er een oplossing gezocht moet worden'', vertelt de programmamaker van 101TV.

Toch zit daar ook een keerzijde aan, volgens Laïs. ''Wanneer je het terugdraait is de kans dat jongeren alcohol én drugs gaan gebruiken heel groot. Ik was op mijn zestiende zelf niet bezig met drugs, dus ik zou zelf de overstap niet hebben gemaakt. Ik zou eerder stiekem biertjes drinken.'' Nu is het gebruik van drugs niet meer zo'n taboe als dat het zes jaar geleden was, volgens Laïs. Misschien dat de overstap nu daarom sneller gemaakt wordt.

Coke uit kluisjes

Daarnaast wordt er niet op drugs gelet, vertelt de 16-jarige Marieke in de documentaire. ''Er wordt totaal niet gekeken naar drugs. Ze letten alleen maar op drank.'' En dat terwijl de organisaties van feestjes voor minderjarigen vaak wel weten dat er drugs wordt gebruikt. ''Een glas water is bijvoorbeeld duurder dan een glas cola'', gaat Marieke verder. ''Als alcohol niet verboden was, dan was de drang naar drugs er ook niet geweest. Dan heb je wel iets anders om de avond door te komen.''

Het dealen gebeurt volgens Marieke vooral op school. ''Bij mijn zusje op school wordt XTC en coke uit de kluisjes gedeald.'' Ook eerste- en tweedejaars scholieren kwamen er mee in aanraking. 

Vera Bergkamp van de D66 reageert geschrokken op het onderzoek en de documentaire. ''Jullie onderzoek vind ik een reden om daar vragen over te stellen aan de staatssecretaris. Destijds kon het niet in kaart worden gebracht, dus dit onderzoek is erg waardevol", aldus Bergkamp.

Over het onderzoek: het onderzoek had 15.000 aanmeldingen, die gefilterd zijn naar de doelgroep van 16- tot en met 18-jarigen. Ook werd er expliciet gezocht naar drugsgebruikers, dus ook niet-drugsgebruikers werden uit het onderzoek gefilterd.