Ook weleens het gevoel dat je moét spijbelen? Dan slaat je fantasie niet op hol. Pubers met een lage hoeveelheid stresshormonen in hun lichaam zijn namelijk vatbaarder voor slecht gedrag. Dat blijkt uit onderzoek van Evelien Platje, die vrijdag in het Amsterdamse VUmc op dit onderwerp promoveert.

De onderzoeker volgde drie jaar lang een groep van bijna 500 jongens en meisjes. De scholieren vulden elk jaar een vragenlijst in over hun gedrag. Ook werd er speeksel afgenomen bij de jongeren. Hiermee kon het niveau van het stresshormoon cortisol worden gemeten.

Omdat vrienden veel invloed hebben in het gedrag van een puber, vulde ook de beste vriend van elke proefpersoon een vragenlijst in over zijn gedrag.

Stress-kick

Er kwamen enkele interessante resultaten naar voren uit het onderzoek: jongeren met een lagere cortisolwaarde dan gemiddeld vertoonden vaker antisociaal gedrag. Het ging dan bijvoorbeeld om diefstal en spijbelen. Ook gingen deze pubers naar verloop van tijd met steeds foutere vrienden om.

Met name jongeren die langdurig agressief gedrag vertonen, hebben weinig van het stresshormoon. "Dat is maar een klein groepje. Het grootste gedeelte van het antisociale gedrag hangt dus niet samen met een lage cortisolwaarde", waarschuwt onderzoeker Platje.

De verklaring voor dit verschijnsel is nog niet onderzocht. De onderzoeker heeft wel een mogelijke reden voor het gedrag. Volgens een theorie voelt een te laag stressniveau namelijk niet prettig. "In een poging dat gevoel te laten verdwijnen en hun stressniveau op te krikken, kunnen de jongeren sensatie gaan zoeken", vertelt ze. Het omgaan met foute vrienden hangt daarmee samen: "In de puberteit gaan die jongeren op zoek naar vrienden die vergelijkbaar zijn in hun antisociale gedrag."

Smoes

Onduidelijk is nog hoe een lage cortisolwaarde ontstaat. De hoeveelheid stresshormoon verschilt per persoon, maar verandert ook in de loop van de dag. Sommige wetenschappers stellen dat hele stressvolle situaties de hoeveelheid cortisol permanent kunnen verhogen.

Je hormonen vanaf nu de schuld geven van je spijbeluurtjes kan echter niet. Een laag cortisolniveau is een factor naast vele anderen. Als al je vrienden spijbelen hoef jij dat ook niet perse te doen aldus de onderzoeker.

Mocht je voor de zekerheid toch wat extra stresshormonen willen, dan kan dat heel makkelijk volgens Platje: "Je kunt je bijvoorbeeld eens druk maken over je tentamen! Of een uitdagende sport gaan beoefenen. Dat geeft ook een stress-kick."