Steeds meer jongeren kampen onterecht met een burn-out volgens Paul Smit, die eerder door Hidde geïnterviewd werd. Maar is dat wel echt zo? En hoe ontstaat zo'n burn-out?

Ik interviewde Rob Veelbehr, de directeur van Devotas, een organisatie die zich bezighoudt met psychologie. Want volgens hem is een burn-out niet iets wat we onszelf aandoen, maar iets wat veroorzaakt wordt door de maatschappij waar wij zelf onderdeel van zijn.

De maatschappij? Hoe werkt dat dan?

Het ontstaan

"Een burn-out ontstaat in feite wanneer onze stress onze spanningsboog overstijgt. Die spanningsboog is voor iedereen anders, de een kan meer aan dan de ander," vertelt Veelbehr. Bovendien onstaat stress "voornamelijk wanneer we trajecten beginnen en deze niet afmaken," zegt hij. 

Je hoeft in feite niet eens een heel druk leven te hebben om die "trajectenstress" te krijgen: "Een traject start al wanneer je denkt aan iets wat je nog moet doen. Wanneer je een traject niet afmaakt levert dat spanning en stress op en als je daarmee blijft zitten brand je kapot."

Voorkomen

Volgens Veelbehr is de maatschappij de grootste boosdoener. "Op sociaal vlak blijven wij als maatschappij de druk verhogen. Vijf jaar geleden was het nog acceptabel als je buiten je werk niet telefonisch bereikbaar was, nu kun je dat sociaal gezien niet meer maken." De gemiddelde leeftijd waarop mensen een burn-out krijgen lijkt ook steeds lager te worden: zelfs leerlingen van de basisschool kampen al met een burn-out. "Dat komt doordat we ook op die kinderen veel meer druk zetten. Eerst leerden we ze alleen lezen, schrijven en rekenen. Vandaag de dag zijn er basisschoolleerlingen die al wiskundelessen volgen, of een vreemde taal leren."

We hebben het dus veel drukker, maar gelukkig zijn er mogelijkheden om een burn-out te voorkomen. "Neem zo nu en dan gewoon rust. Ga een uurtje niets doen en leg je telefoon weg." In feite zijn dit natuurlijk dingen waarvan we weten dat we ze moeten doen, maar we doen ze nooit. "Dat komt doordat het in onze maatschappij niet meer aanvaardbaar is om niets te doen. Je wordt al snel bestempeld als lui, of mensen gaan je stimuleren toch iets te doen." Veel mensen zoeken dan ook afleiding in hun sporten en hobby's, maar dat is ook niet zonder gevaar: "Veel mensen leggen de lat te hoog wanneer ze gaan sporten, waardoor ze weer een nieuw traject starten." 

Relativeren met humor

Volgens Veelbehr bekijkt Paul Smit de zaak dan ook veel te eenzijdig: "Die man is cabaretier, hij relativeert alles met zijn humor en hoeft daarnaast ook niet veel rekening te houden met mensen in zijn omgeving." Smit heeft dus minder lopende trajecten, omdat zijn omgeving geen doelen voor hem stelt. Bij scholieren is dat vaak juist wel het geval.

"Het belangrijkste is dat je normale doelen stelt voor jezelf. Probeer de lat niet te hoog te leggen. Inspanning moet worden opgevolgd door ontspanning en daar moet je gewoon de tijd voor nemen." Belangrijk, want een burn-out is niet zomaar iets, ook al denken veel mensen dat wel. "Je hele hormoonhuishouding ligt overhoop, het is echt geen aanstellerij, ook al wordt het wel vaak zo gezien. Mensen zouden meer begrip moeten krijgen voor burn-outpatiënten."