Het antwoord op de vraag of een leraar goed of slecht is, hangt van veel factoren af. Natuurlijk liggen de meeste eigenschappen voor de hand: kan de docent de klas handelen, goed uitleggen, is hij rechtvaardig en heeft hij humor?

Natuurlijk is dat belangrijk, maar volgens mij heeft een leraar maar één ding echt nodig om zijn vak goed te kunnen uitoefenen: passie.

Het verschil tussen een docent die plezier heeft in zijn vak en een gevalletje 'nog-maar-vijf-en-een-halve-maand-tot-ik-met-pensioen-mag' is gigantisch. De impact die zo'n instelling heeft, wordt vaak onderschat, denk ik.

Zeg nou zelf: wie heeft er nog nooit zo'n leraar gehad die de hele les niet van zijn bureaustoel af komt, maar voorlezend uit het uitwerkingenboek de minuten aftelt tot de eerstvolgende koffiepauze? Volgens mij iedereen wel.

Dementie en duimendraaien

Ik ken in ieder geval wel zo'n soort leraar. Het was in de vijfde, en hij gaf een van mijn lievelingsvakken: Nederlands. Helaas deelden wij onze passie voor dit vak niet. Al na twee lessen was het duidelijk: de arme man was levensmoe. Ik schatte zijn leeftijd op een jaar of 62, met zijn dunne witte haren en slechtziendheid (waardoor hij onze gezichten niet kon onderscheiden). Hoewel hij beweerde dat zijn slechte ogen de oorzaak waren van het feit dat hij zo slecht namen kon onthouden, vermoedden wij dat het meer met beginnende dementie te maken had.

De arme man stond nu al zo'n veertig jaar hordes kutpubers de dt-fouten af te leren. Veel fantasie op het gebied van lesmethodes had hij echter niet: hij kwam niet verder dan een oerwoud aan stencils met opdrachten over meervoudsvormen en de tussen-n, waar we vervolgens de hele les 'zelfstandig' aan mochten werken. Ondertussen zat de docent duimendraaiend achter zijn bureau.

Middeleeuwse maffia

Maar leeftijd en demotivatie hoeven heus niet hand in hand te gaan. Integendeel: in datzelfde jaar had ik een ontzettend inspirerende leraar voor geschiedenis. Ook hij ging bijna met pensioen, maar tijdens de lessen was hij de levendigheid zelve. Hij kon in geuren en kleuren vertellen over de Vietnamoorlog en de Vrede van Munster. Zelfs de middeleeuwse pottenbakkersgildes werden ineens sensationele maffiabendes tijdens zijn uitleg. We hingen aan zijn lippen en waren muisstil terwijl hij op het puntje van zijn bureau zat en geanimeerd vertelde. De les was keer op keer voorbij voor we er erg in hadden. En dat hij elke week dezelfde mosgroene trui aan had, gaf niks: hij was gepassioneerd, begaan met de leerlingen en zijn enthousiasme werkte aanstekelijker dan wat dan ook.

Lieve leraren van Nederland, wees dus gerust. Wij scholieren zijn niet zo moeilijk als we ons voordoen. We willen heus wel luisteren, huiswerk maken en leren voor toetsen, en kunnen best gemotiveerd worden. Het enige wat daarvoor nodig is, is oprechte motivatie van een leraar. Passie en liefde voor datgene waar hij mee bezig is. Dan volgt die orde, goede uitleg en portie humor vanzelf wel.