Blader eens door schoolboeken heen. Wat zie je? De geschiedenis van Nederland en Europa, Europese talen en culturen, een verloren wiskundeformule. Als je goed oplet zie je dat je bijzonder weinig leert over geschiedenis, culturen of gebruiken buiten Europa. Is dat niet raar? De wereld is een stuk groter dan onze continentsgrenzen, maar de schoolboeken lijken dat te negeren.

Begrijp me niet verkeerd. Ik vind het ongelofelijk belangrijk dat iedereen op school les krijgt over de geschiedenis van Nederland en Europa. Het kan niet zo zijn dat je straks de school verlaat zonder te kunnen benoemen wat de Gouden Eeuw is en naar wie het Wilhelmus vernoemd is. Ook dat we Europese geschiedenis en talen krijgen is logisch, want dat is in onze directe omgeving en heeft dus veel nut voor later.

De wereld is groter dan Europa

Maar dat neemt niet weg dat de wereld verder reikt dan de Middellandse Zee en het Oeralgebergte. Daarachter liggen culturen, talen en landen die voor veel scholieren onbekend terrein zullen blijven. Daarom lijkt het mij geen gek idee om het lesprogramma wat wereldwijder te maken. Begin bijvoorbeeld met een paar hoofdstukken geschiedenis over buiten-Europese culturen. Dan heb ik het bijvoorbeeld over de Azteken, de Maya’s of indianenstammen in Amerika voor de kolonisatie. Ook zo handig zijn als scholen talen zoals Chinees aanbieden. Dat is tenslotte de meest gesproken taal ter wereld.

Een goede afgewogen combi van zowel Nederlands en Europees onderwijs als wereldwijd onderwijs lijkt mij ideaal. Dat gaat dan niet alleen om geschiedenis, maar ook om talen en cultuur. Hoewel het nut ervan niet gelijk wordt gemerkt, lijkt het mij geen verkeerde zaak voor scholieren om te begrijpen hoe onze wereld in elkaar zit en hoe mensen aan de andere kant van de oceaan leven.

Vooroordelen

Een ander voordeel is, is dat wereldwijd onderwijs kan helpen om vooroordelen weg te nemen. Hoe meer mensen van andere culturen begrijpen, hoe meer ze beseffen dat de vooroordelen die ze over die culturen en landen hebben vaak niet kloppen. Diep van binnen weten we allemaal wel dat de Chinese cultuur meer bevat dan foe yong hai en rijst, maar omdat we daar bijzonder weinig over geleerd hebben, blijft onze algemene kennis daar vaak een beetje steken en blijven de vooroordelen levend.

Voor de goede orde, dit betekent dus niet dat het ten koste moet gaan van geschiedenis- en cultuuronderwijs over Nederland en Europa. Het is juist een nuttige en waardevolle toevoeging daaraan. Europa is niet het centrum van de wereld, of het enige continent dat we hebben. Het lijkt mij dus haast vanzelfsprekend om niet alleen het paleis van Versailles, maar ook de Cambodjaanse tempels op te nemen in ons kunstonderwijs. Om niet alleen Duits of Frans te leren, maar ook de keuze te hebben om Chinees te leren. Om niet alleen te leren over het grote Romeinse Keizerrijk, maar ook over de Maya-beschaving, ver voor het ontstaan van de Romeinse samenleving.

Leren over de wereld waarop je leeft, en wat verder kijken dan je grens lang is.