Time Magazine heeft de 16-jarige klimaatactiviste Greta Thunberg deze week uitgeroepen tot Person of the Year. Onze eigen Marisa sprak vorig jaar, nog voordat haar actie uitgroeide tot een van de grootste jongerenbewegingen ooit, met de wereldberoemde spijbelaar. Mooi moment om dit interview terug te lezen!

"Ik staak", zegt de 15-jarige Greta Thunberg in perfect Engels. "Want volwassenen zijn mijn toekomst aan het verpesten." De scholier zat twee weken voor de deur van het Zweedse parlement, waarmee ze het wereldnieuws haalde. Met een spandoek vertelde ze de hele wereld dat ze niet meer naar school zou gaan, om aandacht te vragen voor klimaatverandering. Ik belde haar om te vragen hoe het nu met haar gaat.

"Ik was zo verbaasd toen ik hoorde dat global warming bestond", vertelt Greta. Ze was negen of tien jaar oud en zat in de les op school, toen er gastsprekers langskwamen die haar vertelden dat ze de lichten ‘s ochtends uit moest doen en de kraan niet mocht laten lopen tijdens het tanden poetsen. Dat was allemaal slecht voor het milieu. "Ik vroeg hen waarom, en toen leerde ik voor het eerst over global warming. Ik vond het zo raar dat niemand erover sprak! Dit betekent onze toekomst! Kranten zouden erover moeten praten alsof er een wereldoorlog gaande is. En toch lijkt het een genegeerd onderwerp." 

Bosbranden

Na een zomer waarin heel Zweden getroffen werd door een ongekend aantal bosbranden, verloor Greta haar geduld. Nu moeten mensen er meer van weten, vond ze. Nu moet er over gepraat worden. 

"Veel mensen zeggen dat het niet uitmaakt wat de mensen in Zweden doen, maar het maakt wel degelijk uit. We hebben de hoogste ecologische voetafdruk van de wereld. Als iedereen zou leven als wij, zouden we 4,2 keer de aarde nodig hebben qua ruimte en grondstoffen. Bovendien, als kleine meisjes van vijftien door een paar weken school te missen wereldnieuws kunnen worden, bedenk dan maar eens hoeveel mensen zouden kunnen doen als ze allemaal hun best deden." 

Klasgenoten

Greta's klasgenoten wisten niets af van haar grote spijbelplan. Ook haar vrienden had ze niets verteld. Wel had ze haar leraar ingelicht. "Mijn vrienden weten niet zo veel van klimaatverandering. Soms debatteren we over global warming in de klas, maar dan praten alleen mijn leraar en ik. Zoals ik al zei, is het een onderwerp waarover niemand praat."

Haar actie maakte veel los bij anderen. Zo begonnen Nederlandse scholieren ook mee te doen. Leden van de Partij voor de Dieren gingen in Den Haag voor het parlementsgebouw zitten, mensen stopten met school voor een paar dagen om voor het gebouw van hun gemeenteraad te staken. "Dat is geweldig", reageert ze. "Ik ben heel trots."

Haar ouders vinden, zoals de meeste ouders, dat kinderen op school te horen te zitten.  "Ze zouden mijn actie heel goed hebben gevonden als het andermans kind was, maar nu ik het ben, vinden ze het wel moeilijk." Greta zegt overigens niet veel school te missen. "Waarom moet ik naar school om feiten te leren, als politici en de maatschappij helemaal niet om feiten geven als het om klimaatverandering gaat? Waarom zou ik leren voor een toekomst die er binnenkort niet meer is, door diezelfde global warming?"

Media-aandacht

Overal ter wereld werden haar foto's verspreid en interviews met haar uitgezonden op tv. Van een paar honderd volgers groeide haar Instagram uit tot bijna 10.000 volgers. Haar verhaal werd naar het Engels vertaald en gepubliceerd in The Guardian en op de BBC. Niet niks, voor een 15-jarig meisje. "Misschien krijg ik ooit negatieve reacties van mensen die niet in klimaatverandering geloven", zegt ze. "Maar nu nog niet. Eigenlijk is de discussie precies wat ik wilde: niemand had het over klimaatverandering en dat is nu veranderd. Ik doe dit voor een groter doel dan voor mezelf."

Wat nu? 

"Of ik nu ophoud?" Mijn vraag heeft haar bijna beledigd. "Natuurlijk niet! Het enige waar ik spijt van heb, is dat ik niet meer kleding heb meegenomen. Het was zo koud." Vanaf nu gaat Greta elke vrijdag voor het parlementsgebouw zitten, samen met een paar meisjes die ze tijdens haar staking heeft ontmoet. Eerst wilde ze meer aandacht voor klimaatverandering, maar nu heeft ze een eis. Pas wanneer de doelen die vastgelegd zijn in het Klimaatakkoord van Parijs gehaald zijn, gaat ze terug naar school. 

Greta haalt haar hoop uit de onwetendheid van mensen. "Ik denk dat het probleem zit in het feit dat heel weinig mensen iets weten over klimaatverandering. Wanneer dat niet meer zo is, zal de wereld veranderen."

Resultaat

Greta heeft zeker geen spijt van haar actie die haar wereldberoemd heeft gemaakt. VN-secretaris António Guterres en  Arnold Schwarzenegger hebben haar uitgenodigd voor hun jaarlijkse congres in Wenen. "Ik ben heel vereerd", zei ze. "Maar het gaat natuurlijk niet om mij, maar om het klimaat. Nu weten mensen er heel veel meer over."

Ze raadt scholieren aan om hetzelfde te doen. Haar advies? "Vraag nooit toestemming. Dat hoort niet, want het is een staking. Blijf gewoon op een dag weg. Dat is hoe je verandering maakt."

Dit verhaal werd oorspronkelijk gepubliceerd op 1 oktober 2018.