Cosmetische chirurgie

Inleiding Je voelt je onzeker. Je borsten zijn te klein, je bent aan het uitdijen of je wilt nu eindelijk wel eens een rechte neus. Je bent hopeloos, je voelt je nietig. Er is nog maar één uitweg: cosmetische chirurgie. Het lijkt haast de nieuwste modetrend en steeds meer mensen zien het als een gemakkelijke manier om het perfecte lichaam te verkrijgen.

Omschrijving Laten we eerst voor alle duidelijkheid het begrip omschrijven. Cosmetische chirurgie is een onderdeel van de plastische heelkunde. Dit is echter een ruimer begrip dat ook de reconstructieve chirurgie omhelst. Reconstructieve ingrepen hebben als doel het herstellen van bijvoorbeeld brandwonden en littekens. Tegen deze ingrepen bestaan uiteraard geen bezwaren. Cosmetische ingrepen daarentegen zijn slechts overbodige ijdele versieringen. Het zijn behandelingen ter verfraaiing van het uiterlijk waarbij een medische noodzaak niet aan de orde is. Snijden in een gezond lichaam dus, met alle risico\'s die daaraan verbonden zijn.

Argumenten 1) Zo blijkt uit cijfers van verschillende onderzoeken dat er op maar liefst één op vijf cosmetische operaties en tweede operatie volgt om schade van de vorige te herstellen. De kans op infecties is immers groot en ook kans op littekens, zenuwbeschadigingen, nabloedingen en de openscheuring van wonden bestaat. Er na de operatie beter uit zien is dus geen zekerheid, terwijl ruwweg 70% van de mensen daar wel ten volste van overtuigd zijn. Hieruit kunnen we besluiten dat men zich niet voldoende bewust is van het risico dat men neemt. Een risico dat naar mijn menig, niet genomen zou mogen worden. Waarom al deze dingen riskeren voor een operatie die medisch gezien overbodig is? 2) Wel, cosmetische chirurgie zou mensen meer zelfzekerheid geven. Maar de bedragen die mensen neertellen voor deze behandelingen liggen ontzettend hoog. In de top 3 van de cosmetische ingrepen staan ooglidcorrecties op 1, facelifts op 2 en liposuctie op 3. Deze behandelingen kosten gemiddeld €2000, €6500, en nog eens €2000. Dat zijn geen kleine bedragen die men besteed aan een methode om zelfvertrouwen te krijgen. Zelfvertrouwen dat ze zo weer kwijt zijn want elk van deze ingrepen is tijdelijk. 15% van de patiënten verklaren er geen moeite mee te hebben een lening af te sluiten. Wat ons er op wijst dat een cosmetische operatie vele in financiële problemen brengt met het gevolg dat men in een nog dieper dal van onzekerheid beland wegens de hoge schulden. Dat cosmetische chirurgie het zelfvertrouwen zou verhogen is dus een fabel
3) Verder berusten vele Esthetische operaties, zoals de facelift op de angst voor het ouder worden. Mensen zijn bang om oud te worden, dat is zo, maar moeten we daarom dat verouderingsproces trachten tegen te houden? Het leven laat nu eenmaal sporen van slijtage na. Slijtage die in onze maatschappij, die zich overdreven hard baseert op het uiterlijke, blijkbaar niet zichtbaar mag zijn. Maar behandelingen als facelifts, borstversteviging en rimpelbehandelingen creëren illusies eerder dan vooruitgang. Ze doen niets meer dan de tijd voor het oog 5 jaar terugdraaien. Niemand kan eeuwig jong blijven, het is toch absurd hiernaar te streven. Na de operatie tikt de klok weer gewoon door; er zullen nieuwe rimpels ontstaan en de borsten zullen hun stevigheid opnieuw verliezen. 4) Andere, die naar een esthetisch chirurg stappen omdat ze zichzelf lelijk vinden, kunnen gewoonweg niet geholpen worden met een nieuwe neus of een prachtig achterwerk. Velen hiervan lijden namelijk aan wat men noemt het \'dimorfiesyndroom\', ingebeelde lelijkheid. Vele vrouwen bijvoorbeeld zijn doodongelukkig omwille van hun lichaam. Dit te danken aan het westers schoonheidsideaal, dat voor de grote meerderheid onder ons lichamelijk onbereikbaar is. De kans dat deze patiënten tevreden zijn met de ingreep ligt vrij laag. Ze zullen weer het volgende schoonheidsfoutje weten op te sporen en op die manier in een vicieuze cirkel van onzekerheden en heftige ingrepen belanden. Ik kan niet pleiten voor de afschaffing van cosmetische chirurgie, maar door de enorme en steeds groeiende maatschappelijke druk om mooi te zijn, is het iets wat sterk uit de hand kan lopen. Daarom vind ik dat esthetische chirurgen al hun patiënten een vragenlijst naar het syndroom moeten voorleggen voor ze besluiten om te opereren. Er moet bijvoorbeeld toch een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen iemand die jaren doodongelukkig is over een lelijke neus en iemand die voor de vierde maal een borstvergroting wil ondergaan. In dit tweede geval is het absoluut duidelijk dat de operatie de vrouw in kwestie niet gelukkiger zal maken en dat zij misschien beter geholpen zou kunnen worden door een psychotherapeut.

Slot We leven in een tijd waarin we het lichaam eenvoudig naar eigen inzicht kunnen reconstrueren, een tijd waarin we met scalpel, siliconenspuit en vetstofzuiger de vurig gewenste vorm aan ons lichaam kunnen geven. Het lichaam van vlees en bloed is, met vakmanschap, net zo gemakkelijk te bewerken als ivoor. Hierbij vergeten velen blijkbaar echter één ding; mensen zijn niet van ivoor, steen of plastic. Hoever mag je gaan met het transformeren van de werkelijkheid naar een ideaal? Want als het zo ver zou komen dat lichamen naar een beperkte catalogus van menselijke perfectie worden gemodelleerd, krijgen we dan niet een eerder beperkte en steriele wereld als wel een “mooiere”? Ik vind in ieder geval van wel.