Zegen of vloek?
Computers,
Ze kunnen een zegen zijn, of een vloek.
Hun drupjes inkt op papier, of knipperende pixels op een scherm zijn ertoe uitgerust om het complete menselijk ras in vervoering te brengen… Maar even goed zijn ze in staat paniek te zaaien, met onverwachte ‘crashes’, of door ons in het midden van onze tikkende of muizende inspanningen in de steek te laten. Om ons vervolgens heimelijk uit te lachen, vanachter de duisternis van een zwart beeldscherm.
Toch weet de computer aan te pappen bij de mensen, die steeds meer vertrouwen gieten in hun elektronische ‘scheppingen’. Ze hebben geen flauw benul dat het als water weer uit de geperforeerde kasten sijpelt. Want men ziet de zegen wel:
Ze kijken naar de vaalwitte bakbeesten, die schijnbaar opgewekt staan te flitsen en pruttelen, en weigeren verder te kijken dan dit oppervlakkig nut. Computers maken het leven toch een stuk makkelijker, niet? En dat hebben zij mensen zelf zo gefikst! Trots kloppen ze zich op de borst en grijzen zelfvoldaan.
Maar de vloek zien zij massaal over het omvangrijke hoofd: Dat wat zij zich hebben toegeëigend heeft ook nog een eigen wil, met alle, soms fatale, gevolgen van dien. Tussen de enen en nullen, diep in de kernen van de machines, broeit een zwaargeladen energie. Deze kracht kan sporadisch worden aangesproken voor zelfstandige acties.
Natuurlijk wordt zo’n bewering in de wereld der mensen enkel met spot en gelach begroet, maar ik durf wel te stellen dat iedere computergebruiker die diep in zijn hart kijkt, door alle vooroordelen heen, uiteindelijk instemmend zal antwoorden.
Toch blijft de ontkenning groot: Eerst geeft men zichzelf de schuld. Logisch, want zelf hebben zij al dat profijtelijks geschapen, dus zal de boemerang die nu op hun hoofd komt afgesuisd hún verantwoordelijkheid wel zijn. Een zinnige veronderstelling, geproduceerd door dezelfde hersencellen die de opbloei van de pc mogelijk hebben gemaakt. Maar ook hersencellen die onderdeel zijn van breinen die zichzelf in het centrum van de wereld plaatsen. Westerlingen beseffen niet dat ze in feite enkel een kind opvoeden waarvan ze zelf de biologische ouders niet zijn.
De ware verwekker van de techniek en elektronica (en misschien ook wel van dit stukje), is een oerkracht. Ooit zorgde die ervoor dat een vroege mens door zijn overdadige gezichtsbeharing tuurde, naar de eerste paar strepen die hij in een stuk boomschors had getrokken.
Een mystieke kracht dus, die de computer van nu de kracht verleent om zijn menselijke exploitanten af en toe een flinke poot dwars te zetten.
En met plezier.
Gepubliceerd op 15 december 2003