Open Hearts

Confronterende kutfilm. Dat waren de twee woorden waarmee ik Open Hearts tijdens het verlaten van de bioscoopzaal omschreef.
Open Hearts is de laatste uit de dogma-reeks: films waarbij het draait om het realisme, het overbrengen van de werkelijkheid zoals die is. Daarom wordt er weinig aandacht besteed aan het verfraaien van beeld, acteurs, is het camerawerk bij tijd en wijle wat knullig en wordt er regelmatig een beroep gedaan op het improvisatievermogen van de spelers. Positiever benadert: geen filmische frutsels, zodat je je kan concentreren op het verhaal, het menselijk drama.
Dat heeft in het verleden geleid tot enkele vernieuwende films, waarvan The Idiots de meest controversiele was: een groep mensen die besluit zich constant als mongooltjes te gedragen en zo de confrontatie met de bekrompen mens opzoekt. Ook de orgies werden, geheel volgens de dogma-principes, zeer realistisch gefilmd.
Andere voorbeelden zijn Mifunes last song en Italian for Beginners, maar de beste dogma-film tot nu toe is volgens velen Festen (in IMDB's top 250 aller tijden staat hij op #143, en dat is hoog voor een cultfilm). Daarin wordt verslag gedaan van een groot familiefeest, waarop de oudste zoon van de gevierde tijdens zijn speech bekend maakt dat zijn vader hem, zijn zus en broer op jongere leeftijd regelmatig heeft misbruikt. Interessant gegeven. De verfilming is echter nog fantastischer dan je zelf zou kunnen bedenken, en dat voor een realistische film.
Ook het plot van Open Hearts is heerlijk ingewikkeld.
Cæcilie en Joachim zijn net verloofd en diep gelukkig, als Joachim ernstig verongelukt. Marie (Paprika Steen, die in veel dogma-films speelde) bestuurt de auto die Joachim aanrijdt. Marie is getrouwd en heeft drie kinderen met Niels. Niels werkt in het ziekenhuis waar Joachim de diagnose te horen krijgt: verlamt van de nek af naar beneden. Omdat zijn vrouw Marie zo geschrokken is, gaat Niels de eenzame Cæcilie opzoeken. Cæcilie is eenzaam, Niels al gauw verliefd en een affaire zo begonnen.
Regisseur Susanne Bier weet heel mooi de verschillende dilemma's weer te geven. Cæcilie weet niet hoe om te gaan met de intens depressieve en verlamde Joachim, die haar niet meer wil zien. Niels raakt verliefd en gaat vreemd, gaat hij daar ooit spijt van krijgen? Wat als zijn vrouw erachter komt? Hoe gaat dat dan met de kinderen? Marie stuurde zijn man naar haar om voor haar te zorgen, nu raakt ze achterdochtig. Terecht? Joachim moet leren leven als pratend en etend hoofd.
Susanne Bier kiest niet voor een makkelijke uitweg, geen happy end/iedereen gelukkig, maar komt met een veel realistischer boodschap: soms is het leven gewoon kut, soms moet je dingen gewoon doen, maar dat maakt het nog niet makkelijk. En nooit iemand die zeker weet of je er goed aan hebt gedaan, jijzelf ook niet. Dát maakt Open Hearts tot een confronterende kutfilm. Maar wel een verdraaid goede confronterende kutfilm. Gepubliceerd op 4 maart 2003