De allerbeste profielwerkstukken

Bloedserieus zitten alle prijswinnaars van de KNAW Onderwijsprijs in de chique zaal van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in Amsterdam. Geen klaslokaal meer, maar tijd voor het echte werk.

Hun profielwerkstuk wordt geëerd. En hoe! Een groepje hooggeleerde docterandus-ingenieur-whatever-wetenschappers geeft hun ongezouten commentaar op de twaalf winnende werkstukken. Soms een beetje lullig ("Bronvermelding gaat nog weleens fout bij jullie”), maar vaker superenthousiast: “Dit zou niet misstaan in een wetenschappelijk blad.”

Wetenschap? Huh?
Het vwo hoort een plek voor wetenschappers-to-be te zijn: Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs. Wetenschap? Huh? Het zal de meeste scholieren worst wezen, net als het maken van een ‘wetenschappelijk’ profielwerkstuk. Maar dat gold niet voor negentien superslimme V6’ers.

Zij hebben afgelopen jaar een supergoed ‘wetenschappelijk verantwoord’ profielwerkstuk ingeleverd. En dat werd woensdag bekroond met de KNAW Onderprijs voor de twaalf beste profielwerkstukken van Nederland: eeuwige roem en 1500 euro collegeld. Ka-ching.

Oorkonde
Na dik twee uur gespeech, een stukje cabaret, een collectieve veer in de reet van de begeleidende docenten, mogen de leerlingen ein-de-lijk het podium op.
Tijd om die euro’s in ontvangst te nemen.

En een flinke oorkonde, want over één van Neerlandsch twaalf beste profielwerkstukken mag je best opscheppen. “Die krijgt een mooi plekje in mijn studentenkamer aan de Technische Universiteit Delft!”, roept er één.

Strak in pak
plaatje:2:rightDa’s Tim van Leeuwen, maker van de Solar Challenger. Samen met klasgenoot Jesper heeft hij een vliegtuig uitgevonden dat kan vliegen op zonne-energie. Slechts een klein stukje, maar de wetenschappers uit de jury vonden ’t fantastisch.

Een onverwachte prijs? “Ja, ontzettend. Onze docent had het werkstuk ingestuurd naar de KNAW, maar ik had door de examens wel wat anders aan mijn hoofd”, vertelt Tim, keurig in kostuum gehezen. “Ik was geen moment bezig met het feit dat één of andere slimme meneer naar ons werkstuk zou kijken”.

Toch is die 1500 euro een hele eer én erg prettig, vertelt Jesper. “Mijn ouders zouden anders m'n collegegeld betalen, maar waarschijnlijk moet ik ook zelf iets bijdragen, aan boeken of zo.” En tja, het leven van de twee toekomstige Lucht- en Ruimtevaart-studenten wordt waarschijnlijk al duur genoeg.

‘Wij zijn geen meisjes die alleen maar tienen halen’
Vera van Staveren had samen met klasgenootje Roos een profielwerkstuk gemaakt over de leerverschillen tussen jongens en meisjes op haar school. Vast ontzettend wetenschappelijk, maar vooral heel erg leuk.

Vera: “Toen we ermee bezig waren, leek het wel redelijk goed te worden, maar niet heel wetenschappelijk of zo. In het begin voelde het zelfs als een verplichting maar toen we eenmaal een dit onderwerp bedacht hebben, werd het ook wel leuk.” En ’t werd steeds cooler: eerst het legaal doorspitten van het absentie- en cijfersysteem, uiteindelijk de inzending naar de KNAW.

“Ik had écht niet verwacht dat we gewonnen hadden. Wij zijn geen meisjes die alleen maar tienen halen of ’s avonds laat nog aan ons huiswerk zitten, dus dit was echt een complete verrassing. Dit is echt wel een hele grote prijs, super wetenschappelijk!”

'Onderzoekje'
plaatje:3:rightLianne Klein Schaarsberg en Floor Beldman wonnen met hun profielwerkstuk over de aanstekelijkheid van het lachen. "Een werkstuk waar je vrolijk van wordt", vond de jury. “Het voelde wel heel apart dat échte wetenschappers zich met ons werkstuk bezighielden”, vindt Lianne.

“Die mensen zijn al jaren en jaren bezig met de wetenschap, dat van ons was maar een onderzoekje van een paar maanden”, voegt Floor eraan toe. Lekker bescheiden.

Hoe wetenschappelijk vinden ze hun eigen ‘onderzoekje’ dan? “Nou ja, in elk geval wel iets wetenschappelijker dan wat we ooit gedaan hebben..."