Behind Enemy Lines

Voor het zien van de film had ik goede hoop. Althans, ik had hoop op een pittige oorlogsfilm, maar was bang dat het weer zou vervallen in het standaard Hollywoord-helden-disneyficatie-van-de-werkelijkheid-verhaal dat we nu wel kennen. Toch?
De film is net begonnen en we komen midden in een mysterieuze scène, je ziet enkele ‘fout’ geklede soldaten onduidelijke zaken doen en de zware klassieke muziek op de achtergrond doet mijn verwachtingen rijzen. Wie weet… maar voor ik het weet slaat de film om in een marine-reclamefilmpje, met heftige muziek, flitsende beelden en stoere mannen.
De nieuwste film van John Moore met Gene Hackman, Owen Wilson en David Keith is een film in twee delen en het verhaal is als volgt:
“Luitenant Chris Burnett (Owen Wilson) is een piloot, behorende tot de top van de Amerikaanse marine. Tijdens een routinematige fotovlucht boven Bosnië ziet Burnett iets wat hij niet had mogen zien, en wordt vervolgens neergeschoten. Zijn baas Admiraal Reigart (Gene Hackman) zit in tweestrijd, zal hij de strenge regels van het militaire regime waarin hij zit handhaven, of toch zijn carrière op het spel zetten om deze ene soldaat te redden uit de handen van de vijand…”
Nou, rara, wat zal daar gebeuren? Als ik het zo voor mijn neus zie liggen, het plot is niet bepaald een van de beteren.
Jammer is dat ze gepoogd hebben Chris af te beelden als ‘Jan Alleman’, iemand waar iedereen zich in kan verplaatsen, en dat dat faliekant mislukt. Er is een voornemen om eens geen Hollywoodheld af te beelden, nee, dit keer is het een… actieheld… zoals ik lees in de persmap die me is meegegeven.
Net zo goed is het vervelend (in de zin van dat dit soort dingen je gaan vervelen) dat de Amerikanen weer worden afgebeeld als succesvolle helden en duidelijk maken waar de echte prioriteiten liggen: vriendschap, voor elkaar opkomen en moedig zijn.
De grote vraag is echter, wat er gebeurt tijdens de rest van de oorlog. Het hele verhaal vergeet ook de problematiek van de oorlog in voormalig Joegoslavie. Maar dat gebeurt wel vaker in dit type Hollywoodproducties, het historisch besef is miniem in deze film.
‘Behind Enemy Lines’ draait om de ene held (Owen Wilson) die wordt bijgestaan door de nog grotere held (Gene Hackman) en daarmee laat deze film een prachtige mogelijkheid om een kritische blik op deze oorlog te werpen achterwege.
Sowieso is het niet duidelijk wanneer precies deze film zich afspeelt. Aan het begin van de oorlog, of juist tegen het einde..? Joost mag het weten.
Het politieke spel wordt versimpelt tot een slechte, constant in de weg zittende belangrijke VN-persoon, een vuile, huichelachtige Bosnische schurk, met nog grotere schurken als onderdanen en de goeie ouwe Gene Hackman die aan ‘zijn mannen’ denkt.
Natuurlijk kan dat wel, een Disneyficatie van de werkelijkheid en ‘Behind Enemy Lines’ pretendeert ook niet een kritische of historische film te zijn, maar het laat wel een erg simpel beeld van de realiteit achter. Net zoals 'Pearl Harbor' de geschiedenis liet voor wat het was en er een mooi romantisch verhaaltje omheen babbelde.
Overigens is de film niet helemaal bagger, in tegendeel, de andere helft van het verhaal, die zich daadwerkelijk ‘achter de linies van de vijand’ afspeelt is erg gaaf. Tijd om dat eens toe te lichten.
De film bestaat werkelijk uit twee helften. De ene helft vertelt wat er op de thuisbasis gebeurt: simpel, oppervlakkig, flauwe Gene Hackman (zo zagen we hem bijvoorbeeld ook al eens in ‘Crimson Tide’). Maar genoeg daarover.
Chris Burnett moet op een neutrale plek zien te komen, om opgepikt te kunnen worden. Omdat Chris op de hoogte is van enkele duistere zaken, wordt er alles aan gedaan om hem te pakken te krijgen en dat betekent: spannende achtervolgingen, heftige beelden en daarbij komt dat het geheel op een prachtige wijze is gefilmd. Bijvoorbeeld als Chris in een geboobytrapt veld terecht komt en een hele rits explosies in werking zet. Dat de lokalen geen Engels spreken, maar hun eigen taaltje (eh.. Bosnisch?), geeft dit deel ook wat meer aanzien. Wat dat betreft is het Hollywoodgehalte nog niet ten top, in sommige Amerikaanse films wordt de indruk achtergelaten dat er over de hele wereld Engels wordt gesproken.
De ene helft van de film is behoorlijk dom en nog geen twee sterren waard, de andere helft is behoorlijk gaaf en zeker vier sterren waard. Komen deze twee delen samen (tussendoor in gesprekken en op het einde), wordt het catastrofaal: Owen Wilson wordt alsnog gedegradeerd van aardige vent met interessante persoonlijkheid tot Amerikaanse ‘action hero’. En het einde dat moet gelden als de climax van een sterke oorlogsfilm met diepgang, is dat van de dertiende uit een dozijn.
Jongens, verzin eens wat anders. Gepubliceerd op 22 december 2001