Amen.

Door Rollo Tomasi
Regisseur Costa-Gravas heeft een tijdje niks van zich laten horen na de mislukte satire Mad City, die zich in Amerika afspeelde. Nu zoekt de Griek, die in 1969 een Oscar won met Z, het weer wat dichter bij huis. En met succes, want Amen is een geslaagde film.

Plot

Tweede Wereldoorlog, Duitsland. SS luitenant Kurt Gerstein (Ulrich Tukur) heeft meegeholpen aan de ontwikkeling van Zyklon B, een gas dat een zuiverende werking heeft. Men heeft een nieuwe toepassing voor het gas gevonden, en hij gaat mee naar Belzec voor een demonstratie. Gerstein is diep geschokt als hij met eigen ogen aanschouwt waar het gas voor gebruikt wordt.
Hij probeert diverse instanties te waarschuwen, zoals een Zweedse ambassadeur, de Katholieke en de Protestantse kerk. Dit leidt tot weinig succes, maar hij weet de aandacht van de jonge Jezuïet Riccardo Fontana (Mathieu Kassovitz) te trekken. Samen proberen ze tevergeefs de paus (Marcel Iures) te overtuigen de holocaust aan de wereld te onthullen en af te keuren.

De personages

Gerstein en Fontana worden uitstekend vertolkt door Tukur en Kassovitz, maar de paus en de geallieerde ambassadeurs blijven een beetje schetsmatige personages, die met niet veel meer dan soundbites hun standpunten verdedigen. Gerstein wordt verscheurd tussen z’n pogingen de buitenwereld van de verschrikkingen in de kampen op de hoogte te brengen en tegelijkertijd geen wantrouwen te wekken bij z’n superieuren en moet dus meewerken met de Endlösung. Maar zijn daden worden op het eind een beetje overschaduwd door het zelfverkozen martelaarschap van Fontana.

Conclusie

Amen. is een krachtige vertelling van een grotendeels waargebeurde geschiedenis. Costa-Gravas kiest ervoor de holocaust-gruwelen, in tegenstelling tot veel andere films over dit onderwerp, buiten beeld te laten waardoor het eigenlijk des te meer impact heeft. Een film die stof voor discussie biedt.
Gepubliceerd op 12 februari 2003