Adaptation
Door Mari
Spike Jonze verraste eerder met Being John Malkovich uit 1999. Nu is er het bijzonder geslaagde Adaption.
Maar liefst 4 Oscar-nominaties sleepte deze film in de wacht, onder andere voor Nicolas Cage in zijn dubbelrol als de gebroeders Kaufman en Meryl Streep voor haar rol als Susan Orlean. De laatste kreeg voor deze bijrol eerder een Golden Globe, evenals Chris Cooper voor zijn vertolking van John Laroche.
‘To adapt’ betekent ‘aanpassen’. Daar gaat deze film dan ook over. De vraag: ‘Aanpassen of uniek zijn?’ loopt als een rode draad door de film heen.
Charlie Kaufman (Nicolas Cage) is een scriptschrijver die zich altijd aanpast, maar eigenlijk het liefst uniek wil zijn. Hij voelt zich, ondanks zijn Hollywoodsucces, een mislukkeling en wil zijn leven veranderen. Natuurlijk is het zijn taak unieke scripts te schrijven, dingen die nog nooit eerder zijn vertoond. Derhalve vraagt hij zich steeds meer af of jezelf aanpassen synoniem is aan verliezen.
Terwijl Charlie bezig is het non-fictie boek “The Orchid Thief” van Susan Orlean (Meryl Streep) tot script te verwerken, zien we de gebeurtenissen uit het boek tussen Susan en John Laroche (Chris Cooper). John is een zonderling orchideeënkweker met een moedercomplex.
Charlie is in de filmindustrie een gerespecteerd persoon, maar hij kan niet met zichzelf uit de voeten. Door gebrek aan initiatief van zijn kant heeft zijn semi-vriendinnetje genoeg van hem, en het wil niet vlotten met het script van het boek. Uit wanhoop en een gebrek aan inspiratie schrijft Charlie zichzelf erin, waarop werkelijkheid en fictie op vreemde manieren door elkaar heen beginnen te lopen.
Charlie haat zijn leven, zijn lelijke en clichématige zelf, zoals hij dit zelf zegt. Film is voor hem een weerspiegeling van het echte leven, en dan wel zijn saaie bestaan. Films met actie en romantische verhalen vindt hij ongeloofwaardig, dat soort dingen maakt hij immers zelf nooit mee.
Totdat de film langzaam ontaardt in een grotesk cliché en Charlie niet weet wat hem overkomt. Zijn dommige broer Donald (Nicolas Cage), die hem eigenlijk enkel irriteert met zijn adoratie voor Charlie’s schrijverstalent, komt hem te hulp.
In Adaption zien we de uitwerking van verschillende ideeën. Zo krijgt de toeschouwer de vraag voorgelegd of aanpassen eigenlijk een teken van zwakte is. En zou je kiezen voor intelligentie, ook al maakt dit je ongelukkig? We hebben namelijk te maken met twee tegengestelde figuren: de wereldvreemde en intelligente – maar ongelukkige - schrijver; Charlie. Hiertegenover staat de naïeve, kinderlijk enthousiaste maar gelukkige Donald.
Ook wordt het begrip ‘cliché’ op een originele manier uitgewerkt, hetgeen niet bepaald een makkelijke opgave moet zijn geweest.
Afijn, ik heb genoeg gezegd. Adaption is gewoon een film die je moet gaan zien. Gepubliceerd op 21 maart 2003